وسىدان بىرەر كۇن بۇرىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-مينيسترىنىڭ ورىنباسارى، اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ءومىرزاق شوكەيەۆ الماتى وبلىسىندا ارنايى ساپاردا بولىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى سالالارىنا قاتىستى جۇمىستارمەن جان-جاقتى تانىسىپ، ءوزىنىڭ وي-پىكىرلەرىن، ۇسىنىستارى مەن الدا تۇرعان مىندەتتەر جايلى كوكەيكەستى ماسەلەلەردى ورتاعا سالدى. مينيستر قازاق ەگىنشىلىك جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىندا بولىپ، عىلىمي تۇرعىداعى جۇمىستارىندا يگىلىكتى ىزدەنىستەر جاساپ كەلە جاتقان ۇلكەن ينستيتۋت ۇجىمىنا شەكسىز ريزاشىلىعىن بىلدىرگەن ەدى.

مىنە، كوپ ۋاقىت وتپەي-اق وسى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى تاعى دا ءبىر تاعلىمدى تاباندىلىقتىڭ تاماشا ۇلگىسىن كورسەتىپ ۇلگەردى. ول قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىمەن، ۇلتتىق اگرارلىق ءعىلىمي-بىلىم بەرۋ ورتالىعىمەن بىرلەسە وتىرىپ، «ورگانيكالىق اۋىل شارۋاشىلىعى – ەكولوگيالىق تازا ونىمدەردى ءوندىرۋدىڭ نەگىزى» اتتى تاقىرىپتا حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا وتكىزۋدىڭ ۇيىتقىسى بولدى. اتالعان ءىس-شاراعا تەك قازاقستاننىڭ عانا ەمەس، الىس-جاقىن شەتەلدەردىڭ كەڭىنەن تانىمال عالىمدارى مەن شارۋاشىلىق سالاسىندا مولىنان ىس-تاجىريبە جيناقتاعان بىلىكتىلىگى مەن شەبەرلىكتەرى شەكسىزدىگىمەن كورىنگەن بەساسپاپ ماماندارى قاتىناستى.



كونفەرەنسيانىڭ ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ قۇرامىندا ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ رەكتورلارى مەن سان-سالالى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىنىڭ ديرەكتورلارى، بارلىعى 13 ادام بولدى. ال حالىقارالىق عىلىمي كوميتەتتىڭ قۇرامىنان، الىس-جاقىن شەتەلدەردەن بارلىعى 13 ادامنىڭ قامتىلۋىنىڭ ءوزى كونفەرەنسيا ماڭىزىنىڭ وتە زور بولعانىن كورسەتەدى. قاتارىنان ەكى كۇنگە سوزىلعان ايتۋلى ءىس-شارادا اتالعان تاقىرىپتىڭ شەڭبەرىندە ەكولوگيالىق تازا ونىمدەردى ءوندىرۋدىڭ نەگىزى تۇپتەپ ايتقاندا، تۇبەگەيلى اڭگىمە ارقاۋىنا اينالدى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق بولمايدى. بۇل حالىق مۇددەسى ءۇشىن جاسالىپ جاتقان جاعدايدىڭ بارىسىنا جان-جاقتى ءمان بەرۋ بولىپ تابىلادى.

باستاپقى كۇنى قاتىناسۋشىلارعا قازاق ەگىنشىلىك جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ قول جەتكىزىپ وتىرعان عىلىمي جەتىستىكتەرى مەن كورمەلەرى جانە زەرتحانا جۇيەلەرى، تۇقىم ساقتايتىن قويمالارى تانىستىرىلدى. سول سياقتى ينستيتۋتتىڭ بارلىق ەگىلگەن داقىلدار بويىنشا جايقالىپ ءوسىپ جاتقان ەگىستىك القاپتارى دا تانىستىرۋ جاعىنان شەت قالمادى. سونىمەن قاتار ءار الۋان تاقىرىپتارعا بەلگىلەنگەن پلەنارلىق ماجىلىستەر دە سول كۇنى جۇرگىزىلدى. كەلەسى كۇنى سەكسيالىق ماجىلىستەردىڭ دە ماڭىزدىلىعى وزىندىك ەرەكشەلىگىمەن نازار اۋداردى.

بەس باعىتتاعى سەكسيالىق ماجىلىستەردى مودەراتورلار، بەلگىلى عالىمدار ا.يۆانوۆ، ف.پريۆالوۆ، ر.ورازالييەۆ، ۆ.كيريۋشين، س.كەنەنبايەۆ، ا.ساپاروۆ، ۆ.نادىكتا، ا.ساعيتوۆ، س.كەشۋوۆ، ا.گريبانوۆسكيي، عىلىمي حاتشىلار م.ەسىمبەكوۆا، ك.بۋلاتوۆا، ا.حيديروۆ، ب.دۇيسەنبەكوۆا، ك.بايماعامبەتوۆالاردىڭ جەتەكشىلىگىمەن ءوتتى. وسىناۋ باسقوسقان ماجىلىستەردە ورگانيكالىق اۋىل شارۋاشىلىعى – ەكولوگيالىق تازا ونىمدەردى ءوندىرۋدىڭ نەگىزىنە ايرىقشا توقتالىپ، ونىڭ تيىمدىلىگى مەن تيگىزەر پايداسى جولدارىن اشۋعا تەرەڭ دە بارىنشا ءمان بەرىلدى. وسى ورايدا عالىمدار مەن ماماندار وزدەرىنىڭ شەگىنە جەتكەن ءتۇيىندى ويلارىن بۇكپەسىز جايىپ سالدى. ونىڭ ەرتەڭگى كۇنگە قاجەتتىلىگى جانە ەسكەرىلەر جاقتارى دا بارشىلىق. ورتاق ماقساتقا سونداي قۇندىلىقتار قۇلشىندىرا تۇسەدى.

كونفەرەنسيانىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا مودەراتورلىق جاساعان س.كەنەنبايەۆ پەن ۋ.تاجىبايەۆ اۋىز تولتىرىپ ايتارلىق ءىس-شاراداعى نەگىزگى باعىتتاردى تىلگە تيەك ەتىپ وتىردى. سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى م.جۇرىنوۆ، قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ت.ەسپولوۆ، بەلگورود اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى س.تيۋتيۋنوۆتاردىڭ، تاعى باسقا شەتەلدىك تانىمال تۇلعالاردىڭ قۇتتىقتاۋ سوزدەرى دە سونداي اسەرلى بولدى.

جينالعانداردىڭ بارىنشا دەن قويعاندارى پلەنارلىق ماجىلىستەگى باياندامالار بولدى. ولاردىڭ اراسىنان قازاق ەگىنشىلىك جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ جانە موڭعوليا اگرارلىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى مۇشەسى سەرىك كەنەنبايەۆتىڭ «ورگانيكالىق ەگىنشىلىك – قازاقستانداعى اگروبيزنەستىڭ سەرپىندى دامۋىنىڭ نەگىزى»، ۆ.ۆ. دوكۋچايەۆا اتىنداعى توپىراق ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، رەسەيدىڭ ران اكادەميگى ا.يۆانوۆتىڭ «رەسەيدەگى ەگىنشىلىك ەكولوگيالىق تۇراقتىلىقتا: جاعدايى، پروبلەماسى مەن ونى شەشۋ جولدارى»، قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، ق ر ۇعا اكادەميگى ت.ەسپولوۆ «قازاقستانداعى ورگانيكالىق ەگىنشىلىك جايى مەن كەلەشەگى جانە ونىڭ دامۋى»، رەسەيدەگى ومسك اگرارلىق عىلىمي ورتالىعىنىڭ باس عىلىمي كەڭەسشىسى، ران اكادەميگى ي.حرامسوۆتىڭ «سىبىردەگى اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ورگانيكالىق دامۋدىڭ عىلىمي نەگىزدەرى»، سونداي-اق قازاق ەگىنشىلىك جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ استىق مادەنيەتى ءبولىمىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، بيولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اكادەميك ر.ورازالييەۆتىڭ، رەسەيدەگى ك.ا. تيميريازيەۆ اتىنداعى گەولوگيا جانە لاندشافتانۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ توپىراقتانۋ كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ۆ.كيريۋشيننىڭ، قىرعىزستاننان ك.ي. سكريابين اتىنداعى قىرعىز ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قىرعىز-قىتاي نيل مەڭگەرۋشىسى ۋ.كاچيبەكوۆتىڭ، سول سياقتى جۇڭگو، موڭعوليا عالىمدارىنىڭ جاساعان باياندامالارى بايىپتىلىعىمەن كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ جاتتى. ءسويتىپ، قازاق ەگىنشىلىك جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىندا وتكەن حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا قاتىناسۋشىلاردىڭ مەرەيىن ۇستەم ەتىپ تاستادى.

 

قانات تاكەبايەۆ،  جۋرناليست.