مەركەل: «ديكتاتورلار ءوز حالقىنان قورقادى»

Dalanews 27 جەل. 2016 04:00 709

رەسەيلىك جۋرناليست تاتيانا حوروشيلوۆا باتىس ساياساتكەرلەرى مەن ورىس شەنەۋنىكتەرىنىڭ (بالكىم، ءبىزدىڭ دە) اراسىنداعى جەر مەن كوكتەي ايىرماشىلىقتى كورە بىلگەن ەكەن. تاتيانا بەرليندەگى ءان كەشىندە بولىپتى. شارانى كۇيەۋى، پروفەسسور يواحيم زاۋەرمەن بىرگە گەرمانيا كانسلەرى انگەلا مەركەل دە تاماشالاعان.  ءسىز «مۇندا تۇرعان نە بار؟» دەۋىڭىز مۇمكىن. بۇل ساۋالىڭىزعا بەرىلەر جاۋاپ ماقالادا تۇر.

1452466049-36c9fe7b64b655055703a3e3690dbf2aجاڭا عانا بەرليندە وتكەن كونسەرتتەن ورالدىم. ەشكىم ويلاماعان جەردەن كەشكە انگەلا مەركەل حانىم كەلدى (گەرمانيا كانسلەرى عوي).

كەلدى دە، وتىردى. زال لىق تولى، اۋزى-مۇرنىنان شىعادى.

 كونسەرت باستالۋعا شامامەن 10 مينۋت قالعان بولار. مىنە، وسى ساتتە زاۋەر مەن مەركەل كىرىپ كەلدى. تورگە شىققان جوق، ەل قۇساقتى ءسال شەتكەرىرەك ورنالاسقان ورىنعا جايعاستى. مەركەلمەن كورشى وتىرعان ءبىر اجەي، كانسلەرگە قارادى دا، ساسىپ قالعان بولۋى كەرەك: «كەشىرىڭىز، ءسىز فراۋ مەركەلسىز بە؟» – دەپ سۇرادى.

ول ءسال جىميدى دا: «سالدەن سوڭ ءرويالدىڭ وينايتىنىنا قانشالىقتى سەنىمدى بولساڭىز، مەنىڭ مەركەل ەكەنىمە دە سونشالىقتى سەنۋگە بولادى"، - دەدى.

اجەي كۇلىپ جىبەردى. «كەشىرىڭىز، سىزگە ۇنەمى قوياتىن قيسىنسىز سۇراقتاردى قايتالاپ، مازاڭىزدى المايىن».

ال ءبىز ءبارىن ەستىپ وتىرمىز. باقىتىمىزعا قاراي ءبىز دە مەركەلگە جاقىن ورنالاسقان ەدىك.

كونسەرت باستالدى. اياقتالدى. شىمىلدىق جابىلعاننان كەيىن الگى اجەي تاعى دا سۇراق قويدى.

– قالاي، سىزگە ۇنادى ما، مەركەل حانىم؟

– ءسىز مۇنداي ءان كەشتەرىنە مەنەن قاراعاندا ءجيى كەلەتىن سياقتىسىز. سوندىقتان مۇنى الدىمەن سىزدەن سۇراۋ كەرەك سياقتى. ءوز باسىم بۇل سالانىڭ مامانى ەمەسپىن. ءبىراق، تىڭداۋشى رەتىندە كونسەرت كوڭىلىمنەن شىقتى.
اجەيمەن از-كەم اڭگىمەلەسكەن كانسلەر قوش ايتىستى. ايتپاقشى، كانسلەردىڭ جانىندا قاۋعاداي ساقالى بار، ءتۇرى نەمىسكە تىپتەن كەلمەيتىن بىرەۋ وتىردى. ىشتەي «اۋعانستاننان كەلگەن بولار» دەپ بولجادىم. ول ءۇن قاتقان جوق. ءبىراق، كونسەرتتىڭ باسىنان-اياعىنا دەيىن مەركەلدەن كوز المادى.

فويەگە شىققان ساتتە بىرنەشە ادام كانسلەرمەن سۋرەتكە تۇسكىسى كەلدى. ءتۇستى. ءارقايسىسى كەزەگىن كۇتتى.

بۇدان كەيىن كانسلەر سىرتقا شىقتى. سىرتتا ونى ءتۇسى دە، تەرەزەلەرى دە قارا ەكى بمۆ كولىگى كۇتىپ تۇر ەكەن. باقسام، نومىرلەرى دە قاراپايىم، ءتىپتى ەلشىلىكتىڭ دە ءنومىرى ەمەس. مەركەل جولداسى ەكەۋى بۇلاردىڭ بىرەۋىنە وتىرىپ كەتىپ قالدى. ولار ورنىنان جىلجىعان ساتتە جولدىڭ ارعى جاعىندا پوليسيا كولىگى (وپەل-استرا) دە ارتتارىنان ءجۇردى.

«ميگالكاسىن» قوسقان دا جوق. ءۇن-تۇنسىز كەتتى. كورىپ تۇردىق، كانسلەردىڭ «كورتەجى» كەلەسى باعدارشامدا قىزىلعا توقتادى. جاسىل جانعاننان كەيىن ءارى قاراي ءجۇرىپ كەتتى. تىپ-تىنىش. الگى كولىكتىڭ ىشىندە گەرمانيا كانسلەرى كەتىپ بارادى دەپ ويلامايسىڭ دا...

ءيا، تاڭعالارلىق تۇك جوق. مۇنىڭ اتى – قاراپايىمدىلىق. تاڭعالاتىنىم، ول ءالى كۇنگە دەيىن قالاي ءتىرى ءجۇر؟ جوق، راس.

بۇل كىسى ءبۇتىن ءبىر ەلدىڭ باسشىسى. جاڭا كونسەرتتە وتىرعاندا بىرەۋ كەلىپ اتىپ، باۋىزداپ، ءتىپتى بولماسا تىستەپ السا قايتەر ەدى؟ جانىندا، نە كونسەرت زالىندا، نە دالىزدە  بىردە-بىر وققاعار جوق. كانسلەر كەلدى ەكەن دەپ الاشاپقىن بولعان ادامدى كورمەدىم.
ايتپاقشى، ايتۋدى ۇمىتىپ بارامىن. قىزىق بولدى. كونسەرتتىڭ بەل ورتاسىندا مەركەلدىڭ تەلەفونى شىلدىرلادى. تەلەفوندى سومكەسىنەن شىعارىپ العانى سول ەدى، كۇيەۋى تارتىپ الدى. قالتاسىنا سالا سالدى دا، اشۋلى تۇرىمەن ايەلىنىڭ قۇلاعىنا الدەنە دەپ سىبىرلادى...

سونىمەن، مەركەل قالاي ءتىرى ءجۇر؟ مۇنىڭ ءۇش سەبەبى بار، بىزدىڭشە.

بىرىنشىدەن، كەز كەلگەن تەراكت الدىن الا جوسپارلانادى. مەركەلدىڭ الگى كونسەرتكە كەلەتىنىن اينالاسىنان باسقا ەشكىم بىلگەن جوق. بۇل – ءقاۋىپتى سەيىلتەتىن سەبەپ.

ەكىنشى، كەيبىر پرەزيدەنتتەر، ناقتىراق ايتقاندا ديكتاتورلارعا قاراعاندا مەركەل قاراپايىم كيىنەدى، ەلدىڭ نازارىن وزىنە اۋدارتپاۋعا تىرىسادى.
ۇشىنشىدەن، ول ءادىل، دەموكراتيالىق جولمەن سايلانعان ساياساتكەر. دەمەك، الدى دا، ارتى دا تازا. ال مۇنداي باسشىلاردىڭ كەز كەلگەن اۆتوريتارلى كوسەممەن سالىستىرعاندا دۇشپانى از، تىپتەن جوق. سوندىقتان دا ول ءوز حالقىنان قورىقپايدى. سايىپ كەلگەندە، الگى كونسەرتتە مەركەلدى كورە سالا «تيرانياعا توقتاۋ سالامىن» دەيتىن ادام دا اتىمەن بولمايدى.

ول جۋرناليستەردىڭ ساۋالىنا ءاردايىم اشىق، شىن جاۋاپ بەرەدى. ونى كورگەندە كەيبىرەۋلەر «بۇل مۇمكىندىكتى پايدالانىپ قاي شەنەۋنىكتەن قانداي ءجابىر كورگەنىمىزدى ايتىپ قالايىق» دەپ اسىقپايدى.

مەركەلگە كەز كەلگەن ديكتاتور قىزىعا ءارى قىزعانا قارايدى. ولار ءاردايىم قاپتاعان وققاعاردىڭ ورتاسىندا، قابىرعاسىن كوك تىرەگەن قامالدىڭ ىشىندە تۇرادى. ديكتاتورلار ءوز حالقىنان قورقادى. ءوز حالقىنا سەنبەيدى. مۇنىڭ بىرنەشە سەبەبى بار. ونى ءوزىڭىز دە جاقسى بىلەسىز...

اۋدارعان دۋمان بىقاي




ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار