بۇل تۋرالى پارتيانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى حابارلادى.
2008 جىلى قۇرىلعان «ايبەك» اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆى كەشەندى جۇمىس ىستەيدى. كاسىپورىن قۇرامىندا مال ءوسىرۋ، بورداقىلاۋ، سويۋ، ەت كومبيناتى، ەت بۇقتىرۋ، قالبىرلاۋ زاۋىتى بار. ەت باعىتىنداعى مالدى 4 شارۋاشىلىق وسىرسە، بورداقىلاۋ الاڭىندا جىلىنا 600 باسقا دەيىن ءىرى قارا بورداقىلانىپ، سويىلادى. ەت بۇقتىرۋ زاۋىتىندا ونى قالبىرلاۋمەن قاتار، تۇشپارا ءتارىزدى جارتىلاي فابريكاتتىڭ 6-7 ءتۇرى شىعارىلادى. اتالعان زاۋىتتىڭ ءوز مۇمكىندىگى تاۋلىگىنە 48 مىڭ بانك شىعارۋىنا شيكىزات جەتىمسىزدىگى قولبايلاۋ بولۋدا. كاسىپورىن بۇگىندە 80-گە جۋىق ادامدى جۇمىسپەن قامتىپ وتىر.
"اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ۇلكەن كولەمدەگى اۋماعى ەلىمىزدىڭ باتىس وڭىرىندە. ءبىراق ولار شاشىراڭقى ورنالاسقاندىقتان ونىمدەرىن وڭدەۋ ورىندارىنا جەتكىزۋ وتە قيىن. ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمى شيكىزاتىن وڭدەۋدى ءالى تولىق يەگەرە الماي جاتقانىنىڭ ءبىر سەبەبى – وسى.
ءار اۋداندا كەم دەگەندە ءبىر وڭدەۋ مەكەمەسى بولۋ كەرەك. «اۋىل» پارتياسىنىڭ ماقساتى – شارۋاشىلىق ونىمدەرىن وڭدەپ، ساۋدا-ساتتىق ورىندارىنا دەلدالسىز جەتكىزۋ. ول دەگەنىمىز – قوسىمشا پايدا. ءونىم شيكىزات كۇيىندە ساتىلسا ول بولمايدى.
قايدا وڭدەۋ كاسىپورىندارى سول ءۇشىن كەرەك. «اۋىل» پارتياسىنىڭ ماقساتى – وسى سالانىڭ تامىرىنا قان جۇگىرتۋ. قايتا وڭدەۋ مەكەمەلەرىن مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ دەڭگەيى سۇرانىسقا ساي ەمەس. ولار ويداعىداي جۇمىس ىستەپ، ناتيجە كورسەتۋى ءۇشىن مەملەكەت وعان اياماي قارجى سالىپ، كوپ كولەمدە ينۆەستيسيا قۇيۋ قاجەت. ءبارىن بيزنەس وكىلدەرىنىڭ موينىنا ارتىپ، قاراپ وتىرۋعا بولمايدى.
مەملەكەت قولداۋ تەتىكتەرىن جەتىلدىرىپ، قايتا وڭدەۋ مەكەمەلەرىن قامتاماسىز ەتۋ ءتيىس. سول كەزدە عانا ەكونوميكالىق تيىمدىلىك بولادى. قايتا وڭدەۋشى كاسىپورىنداردى قولداپ، ولاردىڭ ونىمدەرىنىڭ شەتەلگە ساۋدالانۋىنا جاعداي جاساۋ كەرەك. شەتەلگە شىققان تاۋار ۆاليۋتا اكەلەدى. ۆاليۋتا كوبەيگەن سايىن كاسىپورىننىڭ دا الەۋەتى ارتىپ، قوسىمشا جۇمىس ورنىن اشادى.
«اۋىل» پارتياسى ماجىلىسكە بارعاندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن وندىرۋشىلەر ءۇشىن الەۋمەتتىك اۋدارىمداردان باسقا سالىقتاردىڭ بارلىق ءتۇرىن تولىق جويۋدى، ەڭبەك ادامىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋدى ءبىرىنشى كەزەكتە ماسەلە رەتىندە كوتەرەتىن بولادى.
جالپى، اقتوبە وڭىرىندە سوڭعى جىلدارى قۋاڭشىلىق قاتتى سەزىلىپ جاتىر. سۋ تاپشى، جايىلىمدار جۇتاپ بارادى. وسىنىڭ ءبارى پارتيا نازارىندا، — دەدى كاسىپورىن ۇجىمى الدىندا ءسوز العان ءماجىلىس كانديداتى ەربولات ساۋرىقوۆ.
«ايبەك» كاسىپورنىنان كەيىن كانديداتتار ۇن جانە ۇن ونىمدەرىن ەلىمىزبەن قاتار وزبەك، رەسەي، تۇركىمەن، گۇرجى، اۋعان ەلدەرى نارىعىنا شىعاراتىن «نوۆوالدجان» ۇن كومبيناتىنىڭ ۇجىمىمەن كەزدەستى.
"قازاقستاننىڭ اگروونەركاسىپتىك كەشەنى ەكونوميكانى دامىتۋ ءۇشىن عانا ەمەس، جالپى مەملەكەت ءۇشىن دە ماڭىزدى ستراتەگيالىق مانگە يە. «اۋىل» پارتياسى اۋىل شارۋاشىلىعى سالالارىنداعى پروبلەمالاردى جانە ولاردى شەشۋ جولدارىن وتە جاقسى بىلەدى. بۇگىندە بىزدە اۋىل شارۋاشىلىعى شيكىزاتىن ءوندىرۋشى مەن قايتا وڭدەۋشىلەر اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ناقتى رەتتەلمەگەن. سول جاعدايدى دۇرىس جولعا قويۋ كەرەك. قايتا وڭدەۋ كاسىپورنىندا اينالىمدىق قاراجات جوق.
مۇنداي كاسىپورىن قۇرۋعا ۇلكەن ينۆەستيسيا كەرەك. قايتا وڭدەۋشىلەردىڭ تاباتىن پايداسى وتە از بولعاندىقتان وعان اركىم كەلە بەرمەيدى. سوندىقتان بۇعان مەملەكەتتىك قولداۋ، ياعني سۋبسيديا كەرەك. ەڭ وزەكتى ماسەلە وسى. باتىس وڭىرىندەگى مال شارۋاشىلىعىن كەبەك ءتارىزدى قايتا وڭدەۋدەن شىعاتىن مال ازىعىمەن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك.
ول ءۇشىن وڭىردە وسىمدىك شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەيتىن كاسىپورىندار وتە قاجەت. وسى ايتىلعان ماسەلەنىڭ ءبارى «اۋىل» باستى نازارىندا.
ءبىز ماجىلىسكە بارعان بەتتە اگرارييلەر مەن وتاندىق ازىق-تۇلىك وندىرۋشىلەرىن ءسوزسىز مەملەكەتتىك قولداۋعا بەرىك كەپىلدىكتەر بەرەتىن «ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭ قابىلداۋدى، وتاندىق بيزنەستى يمپورت قىسىمىنان قورعايتىن جاڭا كەدەندىك-تاريفتىك ساياساتتى ازىرلەۋدى قولعا الامىز، — دەدى ۇجىمعا «اۋىل» پارتياسىنان ق ر پارلامەنتى ماجىلىسىنە كانديدات سەرىك ەگىزبايەۆ.
ودان كەيىن كانديداتتار اقتوبە وبلىسى قوبدا اۋدانى تۇرعىندارىمەن كەزدەستى. كەزدەسۋدە پارتيانىڭ حالىق قولداۋىمەن ماجىلىسكە بارعاندا اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن لاتيفۋنديستەردىڭ ەمەس، حالىقتىڭ پايداسىنا ءادىل تۇردە قايتا ءبولۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جەر كودەكسىن قايتا قاراۋدى، اۋىل حالقىنا، ياعني ەڭبەك ادامىنا «ەل اسىراۋشىسى» رەتىندە ەرەكشە قۇقىقتىق مارتەبە بەرۋ ماسەلە رەتىندە كوتەرەتىنى جانە سوعان قول جەتكىزەتىنى ايتىلدى.
