سوڭعى ۋاقىتتا قازاق كينوسىندا ءبىر جاعىمدى قوزعالىس بار.  اۋەسقويلار دا، كاسىپقويلار دا كينو تۇسىرۋگە كىرىسىپ كەتتى. كاسسالى، كورەرمەندىك، حالىقتىق كينولار دا بولدى، ارت حاۋس تا ءتۇسىرىلدى. ءبىراق كينوعا شىن جانى اشيتىن ادامدى شىعىنىن اقتاعان كارتينا ەمەس، شىن ونەردىڭ ۇشقىندارى بار تۋىندى عانا قۋانتا الادى. ءادىلحان ەرجانوۆتىڭ “ۇكىلى كامشاتى” (“حوزيايەۆا”) ءدال وسىنداي، كينو جاناشىرلارىن قۋانتقان تۋىندى.

[caption id="attachment_9987" align="alignleft" width="106"] ءاسيا باعداۋلەت قىزى[/caption]

ءاسيا باعداۋلەت قىزى، جۋرناليست

 ءبارى جاتتاندى پىكىر ءتۇزىپ، دايىن فورمۋلاعا قۇشتار زاماندا ءوزى بولۋعا باتىلى جەتكەن ادامدى كورسەك قۋانامىز. گولليۆۋدتىق شابلوندار جاس رەجيسسەرلەردى قۇرساۋلاپ تاستاعان كەزدە، ءوز جولىمەن جۇرگىسى كەلەتىندەردى تابۋ ۇلكەن تابىس. ال سول نوقتاعا باسىن سالعىسى كەلمەيتىن ازدىڭ اراسىنان شىن مانىندە ماقساتىنا جەتكەن سۋرەتكەردى كەزدەستىرۋ (جانە ونىڭ ءبىزدىڭ زامانداسىمىزدان بولۋى) – ءتاڭىردىڭ جارىلقاۋى سياقتى اسەر ەتەدى. ميكەلاندجەلو انتونيونيعا كەزىندە «وزىندىك كينو ءتىلىن تاپقانى ءۇشىن» دەگەن سىيلىق بەرگەن. ماعان سالساڭىز، ءادىلحان ەرجانوۆقا «ءومىردى وزگەشە كورە بىلەتىنى ءۇشىن جانە ونى كينو تىلىمەن كورسەتە بىلگەنى ءۇشىن» دەگەن سىيلىق تابىستار ەدىم.

استانادا قوعامنىڭ سانالى دەگەن وكىلدەرىنىڭ الدىندا وتكەن پرەسس-كورسەتىلىمدە سول سانالى ازاماتتاردىڭ قويعان سۇراعى: “نەگە كينوڭىزدى بۇلاي اياقتايسىز؟” بولدى («بۇلاي اياقتاۋعا قانداي قۇقىڭىز بار؟» دەگەندەي اسەر ەتتى). “ءسىز نەگە قۋانىشتى فيلم تۇسىرمەيسىز؟” دەگەندەر دە تابىلدى. اينالايىندار-اۋ، بۇل بالا ءومىردى وسىنداي راكۋرستان كورسە، وعان باسقاشا ءتۇسىر دەپ ءقايتىپ ايتۋعا بولادى؟ باسقاشا ءتۇسىرۋ ءۇشىن ەكىنشى رەت، باسقا ادام بولىپ دۇنيەگە كەلۋ كەرەك. ەشكىمگە ۇقسامايتىن رەجيسسەر قالىپتاسىپ كەلەدى دەپ قۋانۋعا ءتيىس ءبىز، “سەن نەگە وزگەشە بولاسىڭ؟” دەپ دۇرسە قويا بەردىك. ول ول ما، “ءسىزدىڭ ۇلتىڭىزعا جانىڭىز اشىمايدى، قازاقتى مانسۇقتاپ جاتىرسىز، ساتقىنسىز” دەگەندەر دە تابىلدى

[caption id="attachment_9988" align="alignright" width="687"] جۋبا رولىندە بەلگىلى اكتەر باۋىرجان قاپتاعاي[/caption]

راس، شىن ونەردىڭ باعاسىن، شىن تالانتتىڭ قۇنىن بىلەتىن قوعام بولسا، باياعىدا-اق سۇيىنشىلەپ، “دۇنيەگە سۋرەتكەر كەلدى” دەپ شاتتاناتىن ەدى. ءبىراق بىزدە، وكىنىشكە قاراي، ونداي ورە بولماي تۇر. بىر-ەكى سىنشى جازدى، باسقالار سۇلەسوق قالدى. استانادا قوعامنىڭ سانالى دەگەن وكىلدەرىنىڭ الدىندا وتكەن پرەسس-كورسەتىلىمدە سول سانالى ازاماتتاردىڭ قويعان سۇراعى: “نەگە كينوڭىزدى بۇلاي اياقتايسىز؟” بولدى («بۇلاي اياقتاۋعا قانداي قۇقىڭىز بار؟» دەگەندەي اسەر ەتتى). “ءسىز نەگە قۋانىشتى فيلم تۇسىرمەيسىز؟” دەگەندەر دە تابىلدى. اينالايىندار-اۋ، بۇل بالا ءومىردى وسىنداي راكۋرستان كورسە، وعان باسقاشا ءتۇسىر دەپ ءقايتىپ ايتۋعا بولادى؟ باسقاشا ءتۇسىرۋ ءۇشىن ەكىنشى رەت، باسقا ادام بولىپ دۇنيەگە كەلۋ كەرەك. ەشكىمگە ۇقسامايتىن رەجيسسەر قالىپتاسىپ كەلەدى دەپ قۋانۋعا ءتيىس ءبىز، “سەن نەگە وزگەشە بولاسىڭ؟” دەپ دۇرسە قويا بەردىك. ول ول ما، “ءسىزدىڭ ۇلتىڭىزعا جانىڭىز اشىمايدى، قازاقتى مانسۇقتاپ جاتىرسىز، ساتقىنسىز” دەگەندەر دە تابىلدى. اينالىپ كەتەيىندەر، ءقازىر ۇلتىنا جانى اشىمايتىن ادامدار كوپ. جانە ولار استە دە كينو تۇسىرۋمەن اينالىسپايدى. نەمەسە تۇسىرسە دە، ءادىلحان سياقتى جانايقاي ەمەس تۇسىرەتىندەرى. كورەرمەندى الدايتىن، ءوزىن الدايتىن، “بىزدە ءبارى تاماشا” دەگەن جىلتىر كينو تۇسىرەدى. جانى اشيتىن ادام عانا ەشكىمگە ۇنامايتىن شىندىقتى ايتادى.

تاعى بىرەۋلەر بولدى، “نەگە بۇلاي اياقتاي سالدىڭىز كينونى، ودان دا سول پروبلەمادان شىعۋ جولىن كورسەتپەدىڭىز بە؟” دەگەن. تۇسىنەسىز بە، ونەر ەشقاشان دا رەسەپتىلەر ۇسىنبايدى. ول قوعامدا جارا بولسا، ونىڭ بەتىن تىرناپ كورسەتۋگە مىندەتتى. “قاراڭدار، نازار سالىڭدار، ەرتەڭ ىرىڭدەپ كەتپەسىن” دەيدى. ادامداردىڭ ۇيىقتاپ كەتكەن ار-ۇياتىن وياتادى. كوزىن اشادى. ەگەر وسى كينونى كورىپ بولعان سوڭ ءبىر ادام ءوزىن تۇزەۋگە اسىقسا، پارا الۋدان باس تارتسىن دەمەيمىز، جانىنداعىلارعا ءبىر شوكىم مەيىرىم سىيلاسا، سول دا جەتىپ جاتىر.

سونىمەن، «ۇكىلى كامشات» نە جايلى؟ ادامگەرشىلىكتەن ماقۇرىم جۇيە جايلى. ادامداردىڭ تامىرىنان اجىراپ قالعانى تۋرالى. جارىقتى، ساۋلەنى سەبەمىن دەگەن ادامنىڭ اقىرى جۇتىلىپ كەتەتىنى تۋرالى. قوعامنىڭ بەزبۇيرەكتىگى مەن نەمقۇرايدىلىعى تۋرالى.

[caption id="attachment_9989" align="alignleft" width="561"] جەتىم قالعان دجون (ايدىن ساحامانوۆ)، ەربولات (ەربولات ەرجانوۆ)، ءاليا (ءاليا زاينالوۆا) دەگەن ءۇش اعايىندى قالادان كوشىپ كەلەدى[/caption]

ءفيلمنىڭ فابۋلاسىنا كەلەيىك. جەتىم قالعان دجون (ايدىن ساحامانوۆ)، ەربولات (ەربولات ەرجانوۆ)، ءاليا (ءاليا زاينالوۆا) دەگەن ءۇش اعايىندى قالادان كوشىپ كەلەدى. قالادا كۇن كورە الماي، اۋىلعا، اتا-انادان مۇراعا قالعان ەسكى ۇيلەرىنە ورالعان. قۇجاتتارى بار، زاڭدى يەسى وسىلار. ءبىراق ولار مۇندا تۇرا المايدى. تۇرعىزبايدى. بۇل ۇيدە شيەتتەي بالا-شاعاسى بار جۋبا (باۋىرجان قاپتاعاي، ءرولىن تاماشا جەتكىزگەنىن قوسا كەتەيىك) ون جىلدان بەرى تۇرىپ كەلەدى ەكەن. ءبىراق ماسەلە قايدا. اندرەي زۆياگينسيەۆتىڭ «ەلەناسىنداعى» ەلەنانىڭ وتباسى سياقتى، جۋبانىڭ وتباسى دا ماسىل. قوعامعا پايداسى جوق، ەشتەڭە ىستەمەيدى، ەڭبەك ەتپەيدى، ءبىراق باسپانالى بولعىسى كەلەدى. ولاردىڭ ساناسىندا: «ءبىز بۇل جەردىڭ يەسىمىز، سوندىقتان ماعان ءۇي بەرۋگە مىندەتتىسىڭ» دەگەن سەنىم بار. ال قالادان كەلگەن جەتىمدەردىڭ ءبىر كىناراتى بار – ولار زاڭعا سەنەدى. جانە وزدەرى الىستاپ كەتكەن اۋىلدا ولار شەتەلدىكتەر سياقتى. ەشتەڭە تۇسىنبەيدى، ەشكىممەن ءتىل تابىسا المايدى. اۋىل ولارعا بەيمالىم، ساناعا سىيمايتىن تىلسىم زاڭدارمەن ءومىر سۇرەدى ەكەن. بۇل تەكەتىرەستەن بەلگىلى كينوسىنشى گۇلنار ابىكەيەۆا قالالىق قازاقتاردىڭ تامىرىنان اجىراپ قالعانىن، جانە الەمدى شارلاپ كەلىپ تۋعان جەرگە ورالسا دا بوتەن بولىپ قالاتىنىن كوردى. ءبىراق مىنانى قاراڭىز، اۋىل قازاعىنىڭ ءومىر فورماسى دا جەتىسىپ تۇرعان جوق. اۋىل ءومىرى ءبىزدى قۇتقارا المايدى، ويتكەنى ول دا – كىسىلىكتى، ەستى ادامنىڭ قابىلداۋى مۇمكىن ەمەس جۇيە رەتىندە كورسەتىلىپ تۇر. بۇل اۋىلدا (بۇكىل قوعامىمىزدا دەپ ءتۇسىنۋ كەرەك) پوليسەي دە، پروكۋرور دا، ەڭ سوڭعى قاڭعىباس جۋبا دا تۋعان-تۋىستار. ءتىپتى، «ماشينەمدى قايتار» دەيتىن القاش ورىستىڭ دا ولارمەن بايلانىسى بار. سوندىقتان زاڭ قورعايدى، ادىلدىك بار دەگەن – اڭعال بالانىڭ ەسەكدامەسى. بۇل اۋىلدىڭ زاڭدارىن قابىلداي الماعاندار وعان سىيمايدى. ەندى ومىرىمىزگە ورالايىقشى. شىندىعىندا بىزدە ولاي ەمەس دەپ ايتىپ كورىڭىزشى؟ مەنىڭشە، ءادىلحان قوسپاسىز شىندىقتى تۇسىرگەن جانە سوندىقتان دا “ۇكىلى كامشاتتى” كورگەننەن كەيىن بويىڭدى سۇمدىق جالعىزدىق پەن مۇڭ بيلەيدى.

فيلمىندە ەۋروپالىق كينو ءتىلىنىڭ مادەنيەتى مەن ازيالىق كينو ءتىلىنىڭ كوڭىل اۋانى بار. ءادىلحان ءومىر تۋرالى كوزقاراسىن جەتكىزۋدە وزىنشە كوركەمدىك جولدار ىزدەيدى. مىسالى، بىلىكتى رەجيسسەرلەردىڭ كوپشىلىگى جۇمىس بارىسىندا ايگىلى كينوكارتينالاردى پايدالاناتىنى بەلگىلى. ول تۇرعىدا ءادىلحان ەرجانوۆ تا الەمدىك مادەنيەتتى بويىنا سىڭىرگەن، اسا ينتەللەكتۋال دا سەزىمتال سۋرەتكەر ەكەنىن كورسەتتى. مىسالى، پوليسەيدىڭ تۋعان كۇنى وتەتىن كورىنىستى الىڭىز. ۇستەلدىڭ ءبىر جاعىنا عانا جايعاسقان قوناقتاردىڭ كورىنىسى بىردەن لەوناردو دا ءۆينچيدىڭ ايگىلى “قۇپيالى كەشىن” ەسكە تۇسىرەدى. ۇلى سۋرەتشىنىڭ جۇمىسىندا يسا پايعامباردىڭ شاكىرتتەرىمەن وتكىزگەن سوڭعى كەشى بەينەلەنگەن بولاتىن. يسانى ساتىپ كەتەردىڭ الدىندا كىمنىڭ كىم ەكەنىن ءبىلۋ ءۇشىن، كورۋشىلەرگە ءارقايسىسىنىڭ بەت-جۇزى انىق كورىنسىن دەگەن نيەتپەن، سۋرەتشى ولاردىڭ ءبارىن ءبىر قاتارعا وتىرعىزعان. سول شىعارمادا يسانى ساتىپ كەتەتىن يۋدا يسكاريوت بولسا، ەرجانوۆتا ەربولاتتى، ياعني ءالجۋازدىق پەن ادامگەرشىلىكتى - بۇكىل اۋىل جۇتىپ قويۋعا دايىن وتىر.

فيلمىندە ەۋروپالىق كينو ءتىلىنىڭ مادەنيەتى مەن ازيالىق كينو ءتىلىنىڭ كوڭىل اۋانى بار. ءادىلحان ءومىر تۋرالى كوزقاراسىن جەتكىزۋدە وزىنشە كوركەمدىك جولدار ىزدەيدى. مىسالى، بىلىكتى رەجيسسەرلەردىڭ كوپشىلىگى جۇمىس بارىسىندا ايگىلى كينوكارتينالاردى پايدالاناتىنى بەلگىلى. ول تۇرعىدا ءادىلحان ەرجانوۆ تا الەمدىك مادەنيەتتى بويىنا سىڭىرگەن، اسا ينتەللەكتۋال دا سەزىمتال سۋرەتكەر ەكەنىن كورسەتتى. مىسالى، پوليسەيدىڭ تۋعان كۇنى وتەتىن كورىنىستى الىڭىز. ۇستەلدىڭ ءبىر جاعىنا عانا جايعاسقان قوناقتاردىڭ كورىنىسى بىردەن لەوناردو دا ءۆينچيدىڭ ايگىلى “قۇپيالى كەشىن” ەسكە تۇسىرەدى. ۇلى سۋرەتشىنىڭ جۇمىسىندا يسا پايعامباردىڭ شاكىرتتەرىمەن وتكىزگەن سوڭعى كەشى بەينەلەنگەن بولاتىن

سوڭعى كەزدە ءبىزدىڭ كەڭىستىكتە قورعانسىزدىق ماسەلەسى وزەكتى سياقتى. الەمدى شۋىلداتىپ، “وسكاردىڭ” قىسقا تىزىمىنە دەيىن ىلىككەن “ليەۆيافاندا” دا وسى ماسەلە كوتەرىلەدى. زۆياگينسيەۆ دۇنيەدەگى ەشكىم جەڭە المايتىن الىپ قۇبىجىق (ليەۆيافان) رەتىندە بيلىكتى نۇسقايتىن. وسى ماسەلەنى ءادىلحان ەرجانوۆ تەرەڭدەتە تۇسكەن. بۇكىل ءفيلمنىڭ بويىنان كوكتەي وتەتىن تاعى ءبىر پروبلەما بار. ول  –نەمقۇرايلىلىق. يسا پايعامباردى ايقىشقا كەرىپ جاتقان كەزدە حالىق كوپ جينالىپتى دەيدى. سوندا بىرەۋ جانى اشىعان، بىرەۋ تابالاعان، ال كوپشىلىك جاي عانا قىزىقتاپ قاراعان. ولار بەيتاراپتار، ولار نەمقۇرايدىلار. ءبىر اڭىز بويىنشا، سونداي قىزىقتاۋشىلار ەكى دۇنيەدە دە باقىتقا كەنەلمەيدى ەكەن. ەرجانوۆتىڭ فيلمىندەگى مىنا ءبىر كورىنىستى الىڭىز. «مەنى ءوز ۇيىمدە ساباپ كەتتى» دەپ پوليسەيلەرگە شاعىم ايتا بارعان دجوندى سول پوليسەيدىڭ ءوزى سوققىعا جىقپاي ما؟ نەمەسە ەربولات: «قارىنداسىم ناۋقاس، ماعان دوڭگەلەك كەرەك” دەپ جانۇشىرعان ءساتىن الىڭىز. ساتۋشى قىز: “ەكى مىڭ تەڭگە” دەيدى جاي عانا. «بارىم وسى، قالعانىن ەرتەڭ اكەپ بەرەم». – «ەكى مىڭ تەڭگە». جەرتولەدە كەزدەسكەن ورىس تا ەربولاتتىڭ قولىنا تاپانشانى نەمقۇرايلى عانا ۇستاتا سالادى. بالانىڭ پوليسەيگە كەلگەن ءساتىن الىڭىز: «مىنانى ۇستاي تۇرشى» - «اعامدى قاشان جىبەرەسىزدەر؟» - «اعاڭ ءولىپ قالعان». سوتقا ارىز بەرۋگە بارعاندا قۋىقتاي تەرەزەنىڭ ارعى جاعىنان كورىنەتىن گالستۋك يەسى دە “اعاڭ كەلسىن” دەيدى بەيتاراپ. “ايتىپ تۇرمىن عوي، ول تۇرمەدە، مەن  بولسام كامەلەتكە تولماعام” - “سلەدۋيۋششيي” - “قالاي تۇسىنبەيسىز ءسىز، ءبىز ءۇيسىز قالايىن دەپ تۇرمىز، قارىنداسىم ناۋقاس” - “سلەدۋيۋششيي”... ءفيلمنىڭ كەيىپكەرلەرى قابىرعاعا باسىن سوققىلاپ تۇرعانداي ەلەستەيدى. راسىندا، بۇل قوعامدا ەشكىم ەشنارسەگە جاۋاپ بەرمەيدى.

ورىندالۋ ەرەكشەلىگى سول، ەرجانوۆتىڭ ءتۇسىرۋ ەستەتيكاسى سۇيسىندىرەدى، فيلمدە بارلىق دەتالدار ويلاستىرىلعان.  مىسالى، دجوننىڭ تاياق جەپ كەلگەن كورىنىسىن الىڭىز. ءموپ-مولدىر اسپاندى كورەسىز. بىرتىندەپ، ونىڭ – سۋدىڭ بەتىندەگى اسپان بەينەسى ەكەنىن بايقايسىز. سوسىن... سوسىن سول تازالىقتىڭ بەتىنە شىپ-شىپ قان تامادى. ءبىر تامشى، ەكى، ءۇش... سۋ لايلانىپ سالا بەرەدى. ادام بالاسىنىڭ ىڭكار دۇنيەنى وسىلاي لايلاپ جۇرگەنى وتىرىك پە؟ نەمەسە مىناعان قاراڭىز. پوليسەيدىڭ جۇمىس ۇستەلىنىڭ جوعارى جاعىندا بىرەسە ۆان گوگتىڭ “داۋىلدى اسپان استىنداعى بيداي الاڭى”، بىرەسە بالدا بيلەپ جۇرگەن ساۋىقشىلاردىڭ بەينەسى ءىلىنىپ تۇرادى. سول پوليسەي ناماز وقيدى، سول كابينەتتە لەنيننىڭ سۋرەتى قاسقايىپ تۇر. پوليسەي ەربولاتقا تەسىك 500 تەڭگەلىك بەرگەن. كەيىن ونىڭ «ارام» قانىنىڭ ۇستىندە سول جىرتىق 500 تەڭگەلىك قالقىپ بارا جاتادى... ابايدى پەرەفرازالاعاندا، كينونىڭ ءتىلى – ءتىلسىز ءتىل، كوزبەن كور دە، ىشپەن ءبىل. پوليسەيدىڭ ارقاسىنداعى قارعالاردىڭ بەينەسى – ەربولاتتتىڭ باسىنا بۇلت ۇيىرىلگەلى تۇرعانىن حابارلايدى. «ساۋىقشىلار» – دجوندى تۇرمەگە قاماپ قويىپ، وزدەرى تۋعان  كۇن تويلاعالى جاتقاندارى نەمقۇرايدىلىعىن كورسەتەدى. لەنيننىڭ بەينەسى قوعامنىڭ ءالى دە سول كەڭەستىك سانادان شىعا الماعانىن ايتىپ تۇر. ناماز وقىپ الىپ، جاينامازىن جيناۋعا ەرىنەتىن پوليسەيدىڭ مۇسىلماندىعىنا دا كۇمانمەن قارايسىز. نەمەسە جۋبانىڭ ەسى اۋىسقان ۇلىن الىڭىز. پوليسەي ەكەۋى مۋلتفيلم كورىپ وتىرادى – ءالى دە بالالىق شاقتان شىقپاعان، ءينفانتيلدى، مەشەل قوعامعا نۇسقايدى. فيلمدەگى ادام جاساعان دۇنيەنىڭ ءبارى – ءۇي، كەڭسە، ماشينا  – جۇپىنى، سۇرىقسىز. تابيعات – جايقالىپ تۇر. جاپ-جاسىل، جەلكىلدەك. ياعني مىناۋ ءمىنسىز دۇنيەدە سۇرەڭسىز ءومىر ءسۇرىپ ءجۇرىپ جاتقانىمىزعا ءوزىمىز عانا كىنالىمىز. بۇل تۇستا فيلم سۋرەتشىسىنىڭ جۇمىسىن ەرەكشە اتاپ ءوتۋ كەرەك. مۋزىكا – كەرەك كەزىندە عانا قوسىلادى، ا. ينياريتتۋدىڭ «بەردمەنىنەن» كەيىن باراباندى وسىنشاما ءدال قولدانعان رەجيسسەر وسى ءادىلحان ەكەنىن مويىنداعان ءجون شىعار.

ۋىل ءومىرى ءبىزدى قۇتقارا المايدى، ويتكەنى ول دا – كىسىلىكتى، ەستى ادامنىڭ قابىلداۋى مۇمكىن ەمەس جۇيە رەتىندە كورسەتىلىپ تۇر. بۇل اۋىلدا (بۇكىل قوعامىمىزدا دەپ ءتۇسىنۋ كەرەك) پوليسەي دە، پروكۋرور دا، ەڭ سوڭعى قاڭعىباس جۋبا دا تۋعان-تۋىستار. ءتىپتى، «ماشينەمدى قايتار» دەيتىن القاش ورىستىڭ دا ولارمەن بايلانىسى بار. سوندىقتان زاڭ قورعايدى، ادىلدىك بار دەگەن – اڭعال بالانىڭ ەسەكدامەسى.

ءادىلحان ەرجانوۆتىڭ ەرەكشەلىگى، كامەراسى كەيىپكەرلەردىڭ كوزىمەن قاراي الادى. مىسالى، اۋىل ادامدارى اعالارىن تەپكىلەپ جاتقاندا، ءاليا تەرەزەدەن قارايدى. قارايدى دا ءوزى سياقتى بەيكۇنا، ءسال اۋىتقۋى بار “جاۋ بالاسىن” كورەدى. وعان قاراپ كۇلىمسىرەيدى. مىناۋ جىرتقىش الەمنىڭ تەكەتىرەستەرى ولارعا جات سياقتى. ولاردى دۇنيەاۋي ماسەلەلەردىڭ ەشقايسىسى مازالامايدى. ال دجوندى جەرلەپ جاتقان كەزدە اۋىلدىڭ ادامدارى كەنەتتەن بيلەي باستاعان ءساتىن الىڭىز. ءسىز ايتارسىز، «ادامدار، قانداي ايۋان بولسا دا، بىرەۋدىڭ جانازاسىندا بيلەمەيدى» دەپ. رەجيسسەر سىزبەن شارتتىلىقتىڭ تىلىندە سويلەسىپ وتىر. مۇنى كورىپ تۇرعان – ەربولاتتىڭ كوزى. ەسىڭىزدە بولسا، ول جاۋتەڭدەپ پوليسەيدىڭ تۋعان كۇنىنە كەلگەندە، ءبارى بيلەي جونەلمەيتىن بە ەدى؟ سودان قالعان اسەر بۇل. «بىرەۋدىڭ جوعىن بىرەۋ ءان ايتىپ ءجۇرىپ ىزدەيدى» نەمەسە «جانى اشىماستىڭ جانىندا باسىڭ اۋىرماسىن».  دەمەك، بۇل قوعامدا اۋىرۋعا دا، ولۋگە دە، باقىتسىز بولۋعا دا بولمايدى. ويتكەنى، ەشكىمنىڭ جانى اشىمايدى. جانى اشىسا دا سوققىعا جىعادى: جۋبا سياقتى، «كەشىر، بالام» دەيدى دە، ۇرادى، «كەشىر» دەيدى دە، ۇرادى.  ۇرادى دا، كەشىرىم سۇرايدى، كەشىرىم سۇرايدى دا، ۇرادى. ۇرادى...

[caption id="attachment_9991" align="alignright" width="448"] رەجيسسەر ءادىلحان ەرجانوۆتىڭ ەرەكشەلىگى، كامەراسى كەيىپكەرلەردىڭ كوزىمەن قاراي الادى.[/caption]

ال ءاليا ىلعي دا ءبىر كۇنباعىستى قۇشاقتاپ جۇرەدى. وسى گۇلدىڭ ماعىناسىن ءتۇسىنىپ كورەيىكشى. ارينە، ەڭ الدىمەن ەرجانوۆ جاقسى كورەتىن ۆينسەنت ۆان گوگ ويعا ورالادى. الەمدەگى ەڭ ايگىلى «كۇنباعىستاردىڭ» اۆتورى بۇل وسىمدىك جايلى نە دەيتىن ەدى؟ “جۇمىستارىمنان اشىنعان ايقاي شىعىپ تۇراتىنى ءۇشىن كەشىرىم سۇرايمىن، ەسەسىنە كۇنباعىستارىمنان ريزاشىلىق ەسەدى” دەيتىن. كۇنباعىستار – ۆان گوگتىڭ تورىققان الەمىندەگى جالعىز عانا جىلى نوتا بولاتىن. ەرجانوۆتا دا سولاي. “سارى ءتۇس نەنى بىلدىرەدى ءسىز ءۇشىن؟” دەگەن سۇراققا رەجيسسەر: “مەن ءۇشىن بۇل جىلىلىقتىڭ، وتباسىلىق ۇيىتقىنىڭ بەلگىسى” دەگەن ەدى. سۋرەتكەر ماقساتىنا جەتتى. سارى بوياۋ – كورەرمەنىن باس كەيىپكەرلەردىڭ جان-دۇنيە تەرەڭىنە جەتەلەيتىن شامشىراق سەكىلدى: جەتىم بالا جىلىلىقتى اڭسايدى. ەمير ءبايعازيننىڭ اسلانى قايتا-قايتا مونشاعا تۇسە بەرەتىنى سياقتى، ەرجانوۆتىڭ ەربولاتى دا وتىرا قالىپ، قولى تيگەن جەردى سارى بوياۋمەن سىرلاي بەرەدى. اسلان تازارعىسى كەلەدى، ەربولات وتباسىلىق جىلۋدى قايتارعىسى كەلەدى. ءبىراق ول شاراسىز. سوندىقتان اۋىل ادامدارى دوڭگەلەگىن تاسىپ اكەتكەن ماشينا دا، كەيىن ءاليا سۇيەنىپ قايتىس بولاتىن اق قايىڭ دا سارىعا بويالىپ شىعا كەلەدى. ءتىپتى، دجوندى جەرلەگەن كەزدە باسىنا قادالعان تاقتاي دا سارىعا بويالادى.

فيلم حەپپي ەندپەن اياقتالمايدى. ءبىر وتباسى ءۇزىلدى. ءبىراق ولاردىڭ سوڭىندا “كۇنباعىس” قالدى. دۇنيەنىڭ جارىق ساۋلەسىن جۇتىپ ۇلگەرمەگەن ءاليا دۇنيەگە از كۇن قوناق بولعانى ءۇشىن العىس ايتتى. ءادىلحان ەرجانوۆتىڭ دۇنيەنى گروتەسكىلى، ازداپ ابسۋردتى كورۋى – كوركەمدىك كونسەپسياعا اينالىپ ۇلگەرگەن. ءبارى دە سۋرەتكەرلىك جۇيەگە سىيىپ، ەستەتيكالىق تىزبەكتى قۇراپ، ءبۇتىن الەمدى – ءادىلحان الەمىن قۇراپ تۇر. جاس رەجيسسەر ءوز ءستيلىن، ءوز سوقپاعىن تاپتى، قازاقتىڭ عانا ەمەس، الەمدىك كينو ونەرىنە تاعى ءبىر تالانتتى، ءبىلىمدار، ينتەللەكتۋال، قىزىقتى سۋرەتكەر قوسىلدى دەپ سەنىممەن ايتا الامىز. ۋاقىتىندا ايىلعان ءسوز قۇندى. ءبايعازيننىڭ «ساباقتارىنان» كەيىن بۇل – ءبىزدىڭ زامانداسىمىزدىڭ قوعامداعى قۇبىلىستار تۋرالى اشىق ايتۋعا ورەسى جەتكەن ەكىنشى تۋىندى. جانە مۇنداي رەجيسسەرلەرىمىز باردا، ءالى دە بولسا كۇدەر ۇزبەۋگە بولادى.