وزىڭە سەن! 

جاسىم 17-18-گە تولعاندا، مەن ىلعي لوتەرەيا ۇتىپ السام عوي دەپ ارماندايتىنمىن. دجەك-پوت دەگەن قيال وزىنە باۋراپ الاتىن. قوماقتى قارجى ۇتىپ السام، تالاي شەشۋىن تاپپاي تۇرعان ماسەلە ءبىر زاماتتا شەشىلەر ەدى. ءومىرىم كۇرت وزگەرىپ سالا بەرەر ەدى. ەح، شىركىن! ءبىراق، ەشتەڭە وزگەرمەدى. بىلەسىز بە، نەگە؟ سەبەبى، مەن لوتەرەيا ۇتىپ المادىم. بۇل جاعداي مەن ءۇشىن تراگەدياعا اينالعان جوق. ءومىر جالعاسىپ جاتتى. ءبىر نارسەنى انىق ۇقتىم. ادام ءوزىنىڭ ومىرىنە جاۋاپتى. ءۇشىنشى بىرەۋدىڭ كەلىپ ساعان ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەتۋى مۇمكىن ەمەس. ءوز ءومىرىڭ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى موينىڭمەن كوتەرسەڭ عانا سەن ءومىردى تۇسىنەسىڭ. ءومىر جولىندا كەزدەسكەن كوپ ادام قولىڭنان تۇك كەلمەيدى، اناۋ مۇمكىن ەمەس، مىناۋ سۇمدىق، بولمايدى دەپ ايتادى، سەنىمسىزدىك بىلدىرەدى. ءتىپتى، ىشكى داۋىسىڭدا دەگەنىڭە جەتە المايسىڭ، ەلدەن ۇيات، جۇرت نە دەيدى دەپ تالاي شەكتەۋلەردى العا تارتادى. ماسەلەنى شەشۋگە باسقالار كومەكتەسپەسە بولمايدى دەگەن وي ۇشىعىنان قۇتىلۋ وڭاي ەمەس-تى. باسقالار دەپ بيلىكتى، مانساپتىنى، رۋحاني قولداۋشىنى، ءتىپتى بولماسا قۇدايدى اتارسىز. ءبىراق ادام ءوز ماسەلەسىن ءوزى عانا شەشە الادى. ول ءۇشىن وزىنە دەگەن سەنىم عانا كەرەك.
ءوز ءومىرىڭىزدىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنىڭىز
ەگەر كىنانىڭ ءبارىن سىرتتان ىزدەسەڭ، وزىڭە قالاي سەنبەكسىڭ؟ وزگەنى ايىپتاپ ءوزىڭدى قۇرباندىق دەڭگەيىنە تۇسىرەسىڭ. وسىنداي قاقپان ويدان قۇتىلۋعا تىرىسۋ كەرەك. ءوز تاعدىرىڭ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىگىڭدى ءوزىڭ كوتەر.

كەشىرىمدى بول

ومىردەگى سۇرىنگەن، جازا باسقان قاتەلىكتەرىڭدى مويىنداپ، سول ءۇشىن ءوزىڭدى كەشىرۋگە دايىن بول. ساتسىزدىك ءۇشىن ءوزىڭدى كىنالاي بەرمە، تەك ولاردى جابۋلى قازان كۇيىندە قالدىرماي، ساباق الۋعا تىرىسقان ابزال. ەندىگارى قايتالامايتىنداي. جولىڭ نەلىكتەن بولماعانىن تۇسىنەسىڭ. سول قاتەلىكتەردى بولدىرماۋ ءۇشىن ولاردىڭ سەبەپ-سالدارىن بايىپتاۋ كەرەك.

 

ءوزىڭدى قالاي كەشىرۋگە بولادى؟ 
ءوزىڭدى كەشىرۋ ۇزاق ۋاقىت الاتىن ۇدەرىس. ءبىراق، كەشىرۋگە تالپىنىستى توقتاتۋعا بولمايدى. ءداتىڭ جەتپەي تۇرعان ىسكە بەل شەشە كىرىسكەندە، وزىڭە العىس ايتۋدى ادەتتەنگەن ابزال. قاتەلىك جاساماۋدىڭ ءبىر عانا جولى بار – ەشتەڭە جاساماۋ. ولاي ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن ەمەس.
وتكەن شاعىڭ ءۇشىن قورلانبا
وتكەن ءومىرىڭ تۋرالى كوپ داۋلاسۋعا بولادى. ءبىراق، ونى ءبارىبىر وزگەرتە المايسىڭ. بۇرىس ارەكەتتەرىڭدى جوق قىلۋعا، ايتقان اۋىر ءسوز بەن وقيعالاردى ءتۇپ تامىرىمەن جۇلىپ تاستاۋعا كەلمەيدى. ول – ەندى تاريح. كەتكەن اعاتتىقتار ءۇشىن ءوزىڭدى كىنالاۋ ەش ناتيجە بەرمەيدى. جانىڭداعى جارا جازىلماسا، بۇگىنگى ومىرىڭدە دە الدىڭنان شىعىپ، مازا تاپتىرمايدى. تەك سەنىمسىزدىك سىيلايدى.
وتكەن شاعىن وزگەرتە الماعانى ءۇشىن كوپ ادام ءوزىن قاۋقارسىز سەزىنەدى. بۇل ۇلكەن قاتەلىك. وتكەندى وزگەرتۋ مۇمكىن ەمەس. ول راس. سىزدە ءبىر مۇمكىندىك بار: بۇگىنگى ءومىردى وزگەرتۋگە بولادى. ال سەنىم جويىلسا، ءوزىڭدى دە جوعالتىپ الاسىڭ. وتكەنىن تۇزەي الماعان جان جالپى ومىرگە يە بولۋ مۇمكىن ەمەس دەپ كەلتە قايىرادى. ەڭ باستى قاتەلىك – وسى. ءار ادام ءوز كەلەشەگىن وزگەرتۋگە قاۋقارلى. تەك نيەت پەن سەنىم كەرەك.
جۇرەگىڭدى تىڭدا
وزىڭە سەن دەگەن ءسوز – ءوز تۇيسىگىڭ مەن جۇرەگىڭە سەنىم ارتۋ. جان دۇنيەڭدى تىڭداساڭ، سونىڭ كەڭەسىنە قۇلاق اسساڭ، تۋرا جولعا تۇسەسىڭ. تەك ءناپسىنىڭ جەتەگىندە كەتپە. ءوزىڭنىڭ «مەنىڭدى» تىڭداي الۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي قايسارلىق قاجەت. ويتكەنى، اقىل مەن وزىمشىلدىك كەرى باعىتقا سۇيرەيدى. دۇرىس تاڭداۋ جاساي ءبىلۋ ءۇشىن دە كوپ قۋات-كۇش سارپ ەتىلەدى. سەنىم كەرەك. ءوزىڭنىڭ جان دۇنيەڭە سەن. جۇرەك تاڭداۋىن قابىلدا.
جۇرەكتى تىڭداۋعا مىنا نارسەلەر كومەكتەسەدى:
- ەستى ءارى ۇتىمدى اقىل؛
- مەديتاسيا جاساي ءبىلۋ؛
- جاعدايدى جىلدامداتپاۋ، اعىنمەن اعۋ؛
- تۇيسىككە سەنۋ؛
- شىعارماشىلىق ىڭعاي تانىتۋ؛
- ءتاننىڭ بەرگەن بەلگىلەرىن تىڭداۋ؛
- ىشكى ويدىڭ جەتەگىنە ىلەسۋ؛
وزگەنىڭ اقىل-كەڭەسىنە قاراماستان، وزىڭە سەنۋ
وزگەنىڭ اقىلىنا دەن قوياتىن ادام – وزىنە سەنبەيتىن جان. بۇل سەنىمسىزدىكتىڭ ءبىر بەلگىسى. وزگەدەن اقىل سۇرايتىن ادامداردى كوپتەپ كەزدەستىرەمىز. تاعدىر شەشەتىن ساۋالدار كەزىندە اقىل-كەڭەس تىڭداعان ءجون، ارينە. ءبىراق سوڭعى ءسوز ءوزىڭنىڭ جۇرەگىڭمەن سارالانۋى قاجەت. مۇنى ادەت ەتكەن ادام اداسپايدى.

ءوز ءومىرىڭنىڭ يەسى بول

ءوزىڭ ءبىلىپ قيمىلداپ ۇيرەنۋ كەرەك. وزگەنىڭ ءتىلىن العان سايىن وزىڭنەن الىستاي بەرەسىڭ. ءوزىڭدى تىعىرىققا تۇسىرە بەرەسىڭ.
- ءوزىڭنىڭ ۇستازىڭنان اسىپ كەتە المايسىڭ؛
- وزگەنىڭ سەنى باسقارۋىنا مۇقتاج بولاسىڭ؛
- ۇستازىڭمەن ءبىر دەڭگەيگە شىعا المايسىڭ
ەشبىر ۇستاز سەنىڭ كيگەن ەتىگىڭدى كيىپ جۇرمەيدى. ءوزىن سەنىڭ ورنىڭا قويا المايدى. وسىنى ەستەن شىعارماۋ كەرەك!

اۋدارعان شىنار ءابىلدا