ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ (ەڭبەكمينى، سيم، بقرا، مسم) كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جونىندەگى ۇلتتىق جوبانى ازىرلەدى.
ۇلتتىق جوبادا 4 ءتۇيىندى باعىت بويىنشا 10 مىندەتتى شەشۋگە باسا نازار اۋدارىلادى، ولار:
كاسىپكەرلىك بەلسەندىلىكتى ارتتىرۋ؛
كاسىپكەرلەردىڭ ءوسۋىن ۇلعايتۋ؛
جاڭا تاۋاشالاردى قالىپتاستىرۋ؛
باسەكەلەستىكتى كەشەندى دامىتۋ.
ءبىرىنشى باعىت شەڭبەرىندە كاسىپكەرلىك بەلسەندىلىكتى ارتتىرۋعا، ونىڭ ىشىندە اۋىلدى جەرلەردە ارتتىرۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالار كەشەنى كوزدەلەدى. ول ءوز ءىسىن اشۋ، كاسىپكەرلەردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە ارنالعان داعدىلاردى دامىتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋدى، ونىڭ ىشىندە سۋبسيديالاناتىن جۇمىس ورىندارىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى جاعداي جاساۋدى قامتيدى.
حالىق اراسىندا بيزنەس-قۇزىرەتتەردى ۇلعايتۋ ءۇشىن كاسىپكەرلىك داعدىلارعا وقىتۋ مۇمكىندىگى بەرىلەدى. 150 مىڭ جۇمىسسىز بەن ناتيجەسىز جۇمىسپەن قامتىلعان ادام اتالعان شارامەن قامتىلادى.
قارجىلاي ەمەس قولداۋ شارالارىن العان كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى 637 940 بىرلىكتى قۇرايدى. سونداي-اق 995،3 مىڭ جۇمىس ورنى قۇرىلادى، ونىڭ ىشىندە تۇراقتى – 335،1 مىڭ، ۋاقىتشا – 660،2 مىڭ.
كاسىپكەرلەردىڭ ءوسۋىن ۇلعايتۋدى بولجايتىن ەكىنشى باعىت بويىنشا كاسىپكەرلەرگە تۇسەتىن اكىمشىلىك جۇكتەمەنى اۋقىمدى تۇردە تومەندەتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
2025 جىلعا دەيىن بارلىق مەملەكەتتىك رەتتەۋ قۇرالدارى (تالاپتار، رۇقساتتار، ەسەپتىلىك، مەملەكەتتىك باقىلاۋ) قايتا قارالادى. سونداي-اق ەسەپتىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردى تەكسەرۋ جۇيەلەرىمەن ينتەگراسيالاۋ قامتاماسىز ەتىلەدى.
بيزنەس ءۇشىن مەملەكەتتىك كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اقپاراتتىق جۇيەلەرىن «بيزنەسكە ارنالعان ۇكىمەت» پورتالىمەن بىرىكتىرۋ ارقىلى ىسكە اسىرىلادى.
بارلىق جوسپارلانعان شارالاردى ىسكە اسىرۋ بيزنەسكە تۇسەتىن جۇكتەمەنى تۇبەگەيلى ازايتۋعا جانە جاڭا ەكونوميكالىق احۋال جاعدايىندا ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتى دامىتۋعا مىقتى سەرپىن بەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
كاسىپكەرلەردىڭ ءوسۋى مەن دامۋى ءۇشىن مۇمكىندىكتەردى كەڭەيتۋ ماقساتىندا بيزنەستى بەلسەندى مەملەكەتتىك قولداۋ جالعاساتىن بولادى.
بۇل رەتتە قارجىلاي قولداۋ بيزنەستىڭ ساناتى مەن ونىڭ قاجەتتىلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ ۇسىنىلاتىن بولادى. ميكروبيزنەس سۋبەكتىلەرى ءۇشىن ميكروكرەديتتەر مەن گرانتتار تۇرىندە قارجىلاي قولداۋ كورسەتىلەتىن بولادى.
8،6 مىڭنان استام ازامات ءوز ءىسىن اشۋ جانە دامىتۋ ماقساتتارى ءۇشىن ميكروكرەديتتەرگە قول جەتكىزە الادى. 50 مىڭنان استام جاس كاسىپكەر جاڭا بيزنەس-يدەيالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن گرانتتارعا قول جەتكىزە الادى. حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنان شىققان 50 مىڭ ازامات ءوزىنىڭ كاسىپكەرلىك الەۋەتىن اشۋ ءۇشىن گرانتتار الا الادى.
شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرى ءۇشىن سىياقى مولشەرلەمەسىنىڭ ءبىر بولىگىن سۋبسيديالاۋ جانە كرەديتتەر بويىنشا كەپىلدىك بەرۋ سياقتى قارجىلىق ىنتالاندىرۋ شارالارى قولجەتىمدى بولادى.
ۇلتتىق تاۋار وتكىزۋ جەلىسىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا جۇمىس جالعاسادى.
2025 جىلعا قاراي بولۋدە، ساۋدادا جانە ساقتاۋدا مامانداندىرىلعان 24 كتو قۇرىلاتىن بولادى؛ 5 ترانسشەكارالىق ساۋدا ورتالىعىن قۇرۋ/جاڭعىرتۋ؛ سونداي-اق 103 ساۋدا وبەكتىسىن ستاسيونارلىق فورماتتا جاڭعىرتۋ جۇزەگە اسىرىلادى.
جاڭا تاۋاشالاردى قالىپتاستىرۋ جونىندەگى ءۇشىنشى باعىت شەڭبەرىندە ءتۋريزمدى دامىتۋ ءۇشىن قولايلى جاعدايلار جاساۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار شارالار كوزدەلگەن.
ەلدىڭ تۋريستىك الەۋەتىن اشۋ ماقساتىندا 1000 ينۆەستيسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلاتىن بولادى (ونىڭ ىشىندە ورنالاستىرۋ ورىندارى، تۋريستىك كەشەندەر، تاقىرىپتىق پاركتەر، ۆيزيت-ورتالىقتار)، جول بويىنداعى سەرۆيس جەلىسىن دامىتۋ قامتاماسىز ەتىلەدى.
ناتيجەسىندە 2025 جىلعا قاراي تۋريزم سالاسىنىڭ جىو-دەگى كولەمى 1،5 ەسەگە (2019 جىلدىڭ كورسەتكىشتەرىنە قاراعاندا)، سالاعا جەكە ينۆەستيسيالار كولەمى 3 ەسەدەن استامعا وسەدى. ىشكى تۋريستىك اعىن 4،5-تەن 8 ملن. ادامعا، سىرتتان كەلەتىن تۋريستەر سانى 1 ملن.ادامنان 3 ملن. ادامعا دەيىن (2019 جىلدىڭ كورسەتكىشتەرىنە قاراعاندا) ارتادى.
«ساپارلار» جىكتەمەسى بويىنشا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر ەكسپورتى 6،5 ەسە 3 ملرد. اقش دوللارىنا دەيىن وسەدى.
سونداي-اق گيدتەر مەن ەكسكۋرسيا جۇرگىزۋشىلەردىڭ قىزمەتىن 95% - عا دەيىن سيفرلاندىرۋ، تۋريستىك مارشرۋتتاردى ءموبيلدى بايلانىسپەن قامتۋدى 1،8 ەسەگە ۇلعايتۋ، ورنالاستىرۋ ورىندارىنىڭ 95%-ىن E-QONAQ اقپاراتتىق جۇيەسىمەن قامتۋدى قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانۋدا.
باسەكەلەستىكتى كەشەندى دامىتۋ ءۇش مىندەتتى ىسكە اسىرۋ ارقىلى قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى.
1. باعا بەلگىلەۋدىڭ بۇرمالانۋىن جويۋ ارقىلى ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى سالاسىنداعى نارىقتارعا قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ.
بۇل مىندەت باسەكەلەس ورتالىقتاندىرىلعان ساۋدا-ساتتىقتا ەلەكتر ەنەرگياسىن وتكىزۋ كولەمىن ۇلعايتۋ، ەلەكترمەن جابدىقتاۋ تاريفتەرىن سارالاۋدى الىپ تاستاۋ جانە ەلەكتر ەنەرگياسىن جەتكىزۋشىنى اۋىستىرۋ ءۇشىن ونلاين-پلاتفورمانى (marketplace) ەنگىزۋ جونىندەگى شارالاردى قامتيدى.
ناتيجەسىندە ورتالىقتاندىرىلعان ساۋدا-ساتتىقتا ەلەكتر ەنەرگياسىن وتكىزۋ ۇلەسىن وتكىزۋدىڭ جالپى كولەمىنەن 30%-عا دەيىن ۇلعايتۋ، سونداي-اق ايىرمانى كەزەڭ-كەزەڭىمەن قىسقارتۋ جانە تۇتىنۋشىلار توپتارى اراسىندا ەلەكترمەن جابدىقتاۋ قىزمەتتەرىنىڭ تاريفتەرىن سارالاۋدى الىپ تاستاۋ قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى. بۇل بيۋدجەت ءۇشىن جىل سايىنعى شىعىستاردى 20 ملرد.تەڭگەگە دەيىن، شوب ءۇشىن 31 ملرد. تەڭگەگە دەيىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇدان باسقا، ەلەكتر ەنەرگياسىن بالامالى جەتكىزۋشىلەرگە كوشكەن تۇتىنۋشىلاردىڭ ۇلەس سالماعىن 10 ەسە ارتتىرۋ كوزدەلگەن.
2. «نەگىزگى قۋاتقا» قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ جانە باعا بەلگىلەۋدىڭ بۇرمالانۋىن جويۋ شەڭبەرىندە بيرجالىق ساۋدانى دامىتۋ.
ەكىنشى مىندەت بيرجالىق ساۋدا-ساتتىق كولەمىن ۇلعايتۋ، بيرجادان تىس مامىلەلەردىڭ كەمىندە 50%-ىن تىركەۋ، اشىق بيرجالىق باعا بەلگىلەۋلەردى قالىپتاستىرۋ، سونداي-اق بيرجالىق ساۋدا ءتارتىبىن رەگلامەنتتەۋ ارقىلى ىسكە اسىرىلاتىن بولادى.
2025 جىلعا قاراي بەنزين، ديزەل وتىنى، اۆياكەروسين، بيتۋم، سۇيىتىلعان مۇناي گازى نارىقتارى بيرجالىق ساۋدامەن قامتىلاتىن بولادى.
3. ەكونوميكانى مەملەكەت يەلىگىنەن الۋ.
سونداي-اق، 20 مونوپوليالىق وپەراتوردى تاراتۋ جانە قايتا ۇيىمداستىرۋ كوزدەلەدى. 2025 جىلعا قاراي ءبىرىڭعاي وپەراتورلار سانى 1،6 ەسەگە 30 بىرلىككە دەيىن قىسقارادى.
باسەكەلەستىكتى كەشەندى دامىتۋ مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاداعى ۇلەسىن 2025 جىلعا قاراي 14%-عا دەيىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ۇلتتىق جوبانى قارجىلاندىرۋدىڭ جالپى كولەمى 8،5 ترلن. تەڭگەنى قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتە 1 ترلن. تەڭگەدەن استام، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەردە 125 ملرد.تەڭگەدەن استام قاراجات كوزدەلگەن.
سونداي-اق، 7،3 ترلن. تەڭگە جەكە ينۆەستيسيالار تارتىلادى.
ۇلتتىق جوبا ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى ارتتىرۋ ماقساتىندا شاعىن بيزنەستى دامىتۋعا؛ ەكونوميكا سالالارىن ءارتاراپتاندىرۋ درايۆەرى – ورتا بيزنەستى نىعايتۋعا؛ كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى ءۇشىن تەڭ جاعدايلار جاساۋ ءۇشىن باسەكەلەستىكتى كەشەندى دامىتۋعا باعىتتالعان.
ۇلتتىق جوبانى ىسكە اسىرۋ ناتيجەلەرى بويىنشا مىناداي ستراتەگيالىق كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزىلەتىن بولادى:
- جىو-دەگى شوك ۇلەسىن 35%-عا دەيىن ۇلعايتۋ؛
- 995،3 مىڭ جۇمىس ورنىن قۇرۋ؛
- مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاداعى ۇلەسىن 14%-عا دەيىن تومەندەتۋ.
ۇلتتىق جوبا قازاقستاننىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق دامۋ جوسپارىن جانە «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىنىڭ جول كارتاسىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قالىپتاستىرىلدى.
