پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان حالقىنا العاشقى جولداۋىندا مەملەكەت باسقارۋدىڭ جاڭا  ۇلگىسى، جاڭا ەكونوميكالىق جانە تەڭگەرىمدى اۋماقتىق دامۋ، ازاماتتاردىڭ الەۋمەتتىك ءال-اۋقاتى، قولجەتىمدى ءارى ساپالى ءبىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋ، ەكولوگيا جانە بيولوگيالىق  اركەكىلىكتى قورعاۋ، سيفرلاندىرۋ رەفورماسى، ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتى باسقارۋ ىسىنە قاتىسۋى، ۇلتتىڭ جاڭا بولمىسى سىندى ماسەلەلەرگە توقتالىپ، الدىمىزدا اۋقىمدى ءارى كۇردەلى مىندەتتەردىڭ تۇرعاندىعىن، سولاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن تىڭ ءتاسىل، جاڭاشا ويلاۋ، جالپى ۇلتتىق ىنتىماق جانە ءوزارا قولداۋ قاجەتتىگىن اتاپ كورسەتتى. جولداۋدا قازىرگى مىندەت-حالقىمىزدىڭ جاڭا بولمىسىن قالىپتاستىرۋ، سول ارقىلى تۇتاس ۇلت ساپاسىن ارتتىرۋ، ادامدى جانە قوعامدى ۋاقىت تالابىنا ساي جەتىلدىرۋ جاعىنا باسىمدىق بەرىلگەن.

«جاڭارعان ۇلت قانا جاڭعىرعان ەلدىڭ جەتىستىگىن جاھان جۇرتىنا تانىتا الادى. مەن حالقىمىزدىڭ بويىندا الەم ۇلگى تۇتارلىق جاقسى قاسيەتتەرىنىڭ كوبىرەك بولعانىن قالايمىن.ۇلتىمىز جاڭا ساپاعا كوشۋى ءۇشىن ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى ومىرلىك ۇستانىمدارىمىزدا وزگەرۋ كەرەك. قازاق قوعامىندا جاڭا قاعيداتتار جانە جاڭا باعدارلار سالتانات قۇرۋى ءتيىس»،-دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

قاي كەزدە دە ۇلتتىق قۇندىلىق¬تارعا بەت بۇرىپ، اسىرەسە حالقىمىز-دىڭ ءبىرتۋار تۇلعالارىنىڭ سوزىنە زور ءمان بەرىپ قارايتىن قاسىم-جو¬مارت كەمەل ۇلى بۇل جولى ۇلت ۇستا¬زى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ مىنا ءبىر تانىمال ءسوزىن كەلتىرە كەتىپتى. «ءبىلىمدى بولۋعا وقۋ كەرەك. باي بولۋعا كاسىپ كەرەك. كۇشتى بولۋعا بىرلىك كەرەك. وسى كەرەكتەردىڭ جولىندا جۇمىس ىستەۋ كەرەك» دەيدى.

ۇلت ۇستازىنىڭ سوناۋ حح عاسىردىڭ باسىندا ايتقان ءسوزى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ماڭىزىن جويعان ەمەس، ءدال وسى ۋاقىتتىڭ دا تالابىمەن تەرەڭ ۇندەسىپ جاتىر.

«بىرىنشىدەن، جيىرما ءبىرىنشى عاسىردىڭ ۇرپاعى تەرەڭ ءبىلىمدى بولعانى ءجون. ەكىنشىدەن، جاس بۋىندى ەرىنبەي ەڭبەك ەتۋگە بەيىمدەۋ قاجەت. ۇشىنشىدەن، كەز-كەلگەن ءىستى كاسىبي داعدى ارقىلى جۇزەگە اسىرعان دۇرىس. تورتىنشىدەن، تەمىردەي ءتارتىپ جانە جوعارى جاۋاپكەرشىلىك بارشامىزدىڭ بويىمىزدا بولۋى كەرەك. بەسىنشىدەن، ادىلدىكتەن اينىماعان ءجون. ادىلدىك – قوعام دامۋىنىڭ ماڭىزدى شارتى. ادىلەتتىلىك – اسىرەسە، ەل-جۇرتتىڭ تاعدىرىن شەشۋ ءۇشىن اسا قاجەت قاسيەت. التىنشىدان، بىزگە كەرەگى – ادالدىق، ۇقىپتىلىق، تياناقتىلىق. ءبارىمىز ناعىز قازاقتى ءدال وسىنداي كەيىپتە كورگىمىز كەلەدى. ءبىز سوندا عانا باسەكەگە قابىلەتتى مەملەكەت، زياتكەر ۇلت قالىپتاستىرا الامىز. قازاق زيالىلارىنىڭ جاڭا كەزەڭدەگى مىندەتى – ۇلت بولمىسىنىڭ جاڭا قاعيداتتارىن ورنىقتىرۋ. سونداي-اق، ۇلت ساپاسىن ارتتىرۋعا اتسالىسۋ. جاڭعىرعان قوعام جات ادەتتەردەن بىرتىندەپ ارىلۋى كەرەك»،- دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

جولداۋداعى توقايەۆتىڭ بۇل ءسوزى بۇگىنگى ولشەممەن قاراعاندا اسا كورەگەندىك.

ۇلى رەفورماتور  احمەت بايتۇرسىن ۇلى: «حالىقتىڭ تىرشىلىگىن جاقسارتۋدى بالا تاربيەسىنەن باستاۋ كەرەك، ويتكەنى بيلىك باسقارۋ، حالىق تەك بىلىممەن تۇزەلەدى»-دەگەن. وسى وسيەتكە سايكەس، ءبىلىم مەن تاربيە سالاسىنداعى جۇمىستاردىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ، جان-جاقتى دامىتۋ ماسەلەلەرىن شەشۋگە بارىنشا نازار اۋدارىلىپ، كۇش سالىندى. 

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ بىلتىرعى جولداۋىندا «ساپالى ورتا ءبىلىم الۋ – ءاربىر بالانىڭ مىزعىماس قۇقىعى. مۇنداعى ەڭ ءتۇيىندى ءسوز – «ساپا». سوندىقتان ءبىلىم ساپاسىن جاقسارتۋ جانە مۇعالىمدەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ اۋاداي قاجەت»،-دەدى. ايتا كەتەرلىك، وسىدان ەكى جىل بۇرىن ەلىمىزدە «بالالار جىلى» اتالىپ ءوتىلدى. سول جىلى «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى بەكىتىلىپ، ونىڭ اياسىندا 2026 جىلعا دەيىن 842 مىڭ وقۋشىعا ارنالعان 400-گە جۋىق مەكتەپ سالۋ جوسپارلاندى. بىلتىر قازاقستاندا 388  مىڭنان استام ءسابي دۇنيەگە كەلگەن. مۇنداي دەموگرافيالىق سەرپىن الەۋمەتتىك ماسەلەلەر تۋىنداتپاس ءۇشىن بالالار ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ، بالالاردىڭ وسۋىمەن دامۋىنا قولايلى جاعداي جاساۋ بويىنشا جۇيەلى، ويلى جانە قارقىندى جۇمىستار ويلاستىرىلدى.  ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، 2023 جىلدىڭ 1 قازانىنا دەيىن ەلىمىزدە 78،5 مىڭ ورىندىق 77 مەكتەپ اشىلعان. جالپى «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى ەل اۋماعىندا 2 كەزەڭمەن ىسكە اسادى. باستاپقىسى بويىنشا بيىل جىل سوڭىنا دەيىن 217 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋى ءتيىس. ونىڭ 98ء-ى ءبىرىنشى قىركۇيەككە دەيىن پايدالانۋعا بەرىلەدى. تاعى 152 نىسان 2025 جىلعا جوسپارلانعان.

پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىمەن ەلىمىزدە  "ۇلتتىق قور – بالالارعا" جوباسى قولعا الىنىپ، جۇزەگە اسىرىلدى. بيىل جىل باسىندا 6،9 ملن بالانىڭ ەسەپشوتىنا 100،52 دوللاردان ءتۇستى. جالپى سوماسى – 695 ميلليون دوللار.

2022 جىلى 2 جاڭا قىزىقتى باستاما قابىلداندى. بالالار اماندىعىنىڭ يندەكسىن ازىرلەۋ جانە وڭىرلەردە بالالار قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل لاۋازىمدارى ەنگىزىلدى. بۇل باستامالاردى ساپالى جۇزەگە اسىرۋ شىنىمەن «باۋىرمال» بولاتىن، ولاردىڭ اماندىعىن ءسوزسىز باسىمدىق ەتەتىن ينستيتۋتتىق ورتانى قالىپتاستىراتىنى داۋسىز.

ەلىمىزدە سوڭعى جىلدارى قالىپتاسقان ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى وزگەرىستەر مەملەكەت باسشىسىنىڭ جاعدايدى جاقسى تۇسىنەتىنىن جانە دامۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىنە قالاي جۇيەلى باعىتتاۋدى بىلەتىنىن كورسەتەدى. ۇكىمەت قۇرىلىمىندا ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىن باسقاراتىن ەكى ۆەدومستۆو پايدا بولدى. دالىرەك ايتساق، ءبىر بەيىندى مينيسترلىكتىڭ ورنىنا ەكەۋى، ياعني وقۋ- اعارتۋ مينيسترلىگى مەن عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى قۇرىلدى. بۇل قادام ارقىلى ءبىلىم مەن عىلىمعا جەتكىلىكتى كوڭىل ءبولىنىپ، مەملەكەتتىك دەڭگەيدە جاعداي جاسالدى. بۇل ءابسوليۋتتى نەگىزدەلگەن كوزقاراس. قاراپايىم تىلمەن ايتساق، مەكتەپتەگى بىلىمدە ساپا بولماسا، وندا ساپالى عىلىم بولمايدى. اۋىل مەن قالا، ءار ءتۇرلى الەۋمەتتىك توپتار اراسىندا بىلىمگە قاتىستى قولجەتىمدىلىك الشاقتاسا، الەۋمەتتىك جانە ماتەريالدىق تەڭسىزدىك ۋشىعادى. ناتيجەسىندە بۇل  مەملەكەتتىڭ ورنىقتىلىعىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن. سوندىقتان مەملەكەت باسشىسى وسىنداي تۇيتكىلدەردىڭ الدىن الۋ، بولدىرماۋ، ماسەلەنى شەشۋ ماقساتىندا «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسىن ەنگىزدى. ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن بىلمەيتىن ادام زاماناۋي جابدىقتارمەن جاراقتالعان اسەم دە سۇلۋ، جايلى مەكتەپتەردە ءبىلىم الۋ وسى سالاداعى رەفورمالاردى تۇبەگەيلى شەشەدى دەپ جانساق ءتۇسىنۋى مۇمكىن. ارينە، سوڭعى ۇلگىدەگى مەكتەپتەر قۇرىلىسى قاجەت، ءبىراق ونىمەن تەك باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىمنىڭ ماتەريالدىق بازاسى عانا شەشىلەدى ال، پرەزيدەنتتىڭ اتىراۋدا وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتايدا سويلەگەن سوزىندەگى جالپى ۇلتتىق قۇندىلىقتار: تاۋەلسىزدىك جانە وتانشىلدىق، بىرلىك پەن ىنتىماق، ادىلدىك جانە جاۋاپكەرشىلىك، زاڭ مەن ءتارتىپ، ەڭبەكقورلىق جانە كاسىبي بىلىكتىلىك، جاسامپازدىق پەن جاڭاشىلدىق ەرەكشە اتاپ كورسەتىلدى. وسىلايشا «جايلى مەكتەپتەگى» ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدىڭ باعىت-باعدارىن جانە جاڭا جۇمىس مازمۇنىن، ماقسات-مىندەتتەرىن، تۇتاستاي جۇيەسىن ايقىنداپ بەردى. ولاي بولسا، وسى ماڭىزدى مىندەتتەردى شەشۋگە رەسپۋبليكانىڭ ورتا ءبىلىم جۇيەسى قانشالىقتى دايىن دەگەن سۇراق تۋىندايدى. ول ءۇشىن تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى ءبىلىمنىڭ جاي-كۇيىنە توقتالعان ورىندى سياقتى.

تاۋەلسىزدىكتەن كەيىنگى رەسپۋبليكادا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ دامۋ كەزەڭدەرى:

1991-1994 جىلدارى: ۇلتتىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ نەگىزدەرى قالاندى، وتباسىلىق تاربيەنىڭ ۇلتتىق جۇيەسى زەرتتەلدى، ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى زاڭدىق جانە نورماتيۆتىك بازا قۇرىلدى.

1995-2000 جىلدارى: مەملەكەتتىك ستاندارتتار مەن باعدارلامالار ازىرلەندى، اقپاراتتاندىرۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى جۇزەگە اسىرىلدى.

2001-2004 جىلدارى: جاڭا وقۋلىقتار شىعارىلا باستالدى، 12 جىلدىق وقىتۋعا كوشۋ بويىنشا ەكسپەريمەنتتىك نۇسقالار ەنگىزىلدى.

2005-2010 جىلدارى: ءبىلىم سالاسىن دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلامالارى ىسكە اسىرىلدى، اقپاراتتاندىرۋ باعدارلاماسىنىڭ ءۇشىنشى جانە ءتورتىنشى كەزەڭدەرى جۇرگىزىلدى.

2010-2015 جىلدارى: ءبىلىم بەرۋدى جاڭعىرتۋ بويىنشا ءىس-شارالار قولعا الىندى، 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ جۇمىستارى بەلسەندى تۇردە جۇرگىزىلدى.

2015-2019 جىلدار: مەملەكەتتىك جالپىعا مىندەتتى ءبىلىم بەرۋ ستاندارتى ەنگىزىلدى، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ بويىنشا جاڭا مىندەتتەر قويىلدى. مەملەكەتتىك  باعدارلاماعا سايكەس، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى ءوز جۇمىسىن التى باعىتتا جۇرگىزدى. دالىرەك ايتساق، 

 ءبىلىم بەرۋدىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ، اسىرەسە اقپاراتتاندىرۋ سالاسىندا: اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ەنگىزىلۋى مەن كەڭىنەن قولدانىلۋى ماڭىزدى، ءبىراق بۇل باعىتتا جەتكىلىكتى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىلمەدى.

 ءۇش تىلدىلىكتى دامىتۋ: ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ ساياساتىن ىسكە اسىرۋ قاجەت، بۇل ءبىلىم الۋشىلاردىڭ كوپ تىلدىك قابىلەتىن ارتتىرۋدى ماقسات ەتەدى.

12 جىلدىق وقىتۋعا كەزەڭ-كەزەڭمەن كوشۋ:

• 2017 جىلى – 1-سىنىپ
• 2018 جىلى – 2، 5، 7-سىنىپتار
• 2019 جىلى – 3، 6، 8، 10-سىنىپتار
• 2020 جىلى – 4، 9، 11، 12-سىنىپتار

بۇل باعىتتاعى جۇمىستار باستالدى، ءبىراق جوسپارلانعانداي تولىق ورىندالمادى.

جەكە مەنشىك جانە مەملەكەتتىك سەكتورلار ءۇشىن تەڭ جاعداي جاساۋ: جەكە سەكتوردا وڭ ناتيجەلەر بايقالمادى، ال مەملەكەتتىك سەكتوردا ءبىلىم ساپاسىنىڭ تومەندەۋى بايقالدى.

ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ قارجى-شارۋاشىلىق قىزمەتىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ: بۇل شارالار ورتا ءبىلىم مەكەمەلەرىندە جەمقورلىقتىڭ كوبەيۋىنە الىپ كەلدى.

عىلىمدى قارجىلاندىرۋ قاعيدالارىنا كوشۋ: قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ رەفورمالارى تاۋەلسىزدىكتەن كەيىنگى كەزەڭدەردە، ياعني 1991-2019 جىلدار ارالىعىندا، نەگىزىنەن كەڭەستىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنەن باس تارتىپ، ۇلتتىق مەكتەپتىڭ جاڭا مودەلىن قالىپتاستىرۋ مەن الەمدىك ءبىلىم جۇيەسىنە كىرىگۋگە باعىتتالدى. بۇل رەفورمالار ورتا مەكتەپتەردى 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشىرۋگە قاتىستى بولدى. الايدا، ەلىمىزدەگى ورىس ءتىلدى جانە قازاق ءتىلدى مەكتەپتەردى ءبىر جۇيەگە كەلتىرۋ ماسەلەسى، سونداي-اق ۇلتتىق مەكتەپتىڭ ءبىرتۇتاس جوباسىن جاساۋ ءىسى ءالى كۇنگە دەيىن تولىق شەشىمىن تاپقان جوق.

12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ جونىندەگى رەفورمالارعا قىرۋار قارجى جۇمسالعانىمەن، بۇل رەفورما تولىق جۇزەگە اسپادى. تاۋەلسىزدىك العان 30 جىلدىڭ ىشىندە ءبىلىم سالاسىن 14 مينيستر باسقاردى، ورتا ەسەپپەن ءار مينيستر ەكى جىلعا جەتەر-جەتپەس ۋاقىت قىزمەت ەتتى. بارلىق مينيسترلەر ەلىمىزدىڭ ءبىلىم سالاسىنا ءوز رەفورمالارىن ۇسىنعانىمەن، ولاردىڭ تيىمدىلىگىنە قاتىستى ەشكىمنىڭ سۇراۋى بولمادى.

بۇل رەفورمالار ءبىلىم جۇيەسىنىڭ نەگىزىن جانە مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ پسيحولوگيالىق كوزقاراستارىن تۇبەگەيلى وزگەرتتى. باتىستىق وقۋ جۇيەسىنەن كوشىرىلىپ، ەلىمىزدىڭ ءبىلىم جۇيەسىنە ەنگىزىلگەن رەفورمالار جۇيەلى ءبىلىم نەگىزىن قامتاماسىز ەتپەدى. مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ءوزىن قورشاعان تابيعي جانە قوعامدىق ورتانى تانىپ، تۇلعالىق كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن بەرىلەتىن ءبىلىم جۇيەلى بولۋى كەرەك. الايدا، رەفورمالاردىڭ بىردە-بىرەۋى بۇل قاراپايىم قاعيدانى ەسكەرمەدى.

ءبىلىم سالاسى ەكونوميكانى جانە ەڭبەك نارىعىن دامىتۋعا قىزمەت ەتۋى كەرەك.  قازىرگى تاڭدا بۇل ءپرينسيپتى الەم ەلدەرىنىڭ كوپشىلىگى مويىندايدى. الايدا، ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا بۇل ماقساتقا جەتۋدىڭ ەكى ءتۇرلى امالدارى قاراستىرىلادى، سونىڭ ناتيجەسىندە الەم ەلدەرى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ەكى توپقا بولۋگە بولادى.

ءبىرىنشى توپتاعى ەلدەر بىلىكتىلىگى جوعارى ماماندار دايارلاۋعا باسا نازار اۋدارادى جانە ەل ىشىندەگى ەليتالى مەكتەپتەردىڭ دامۋىنا باسىمدىق بەرەدى. بۇل ەلدەر ەكونوميكاسىن دامىتۋدا نەگىزىنەن جوعارى بىلىكتى ماماندارعا، ياعني جەكە تۇلعالاردىڭ اقىل-ويى مەن قابىلەتىنە سۇيەنەدى. اقش جانە ءداستۇرلى كاپيتاليستىك جۇيەدەگى ەلدەر وسى توپقا جاتادى.

ەكىنشى توپتاعى ەلدەر ساپالى ءبىلىمنىڭ جالپى حالىققا قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى. بۇل ەلدەر ءبىلىم الۋدىڭ تەڭ مۇمكىندىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋ ارقىلى الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىكتى نىعايتۋعا ۇمتىلادى. سوڭعى جىلدارى ەرەكشە دامىپ كەلە جاتقان ازيا ەلدەرى مەن جۇڭگو وسى توپقا جاتادى.

ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ءبىلىمنىڭ تيىمدىلىگى بويىنشا سوڭعى جىلدارى جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر ەكىنشى توپتاعى ەلدەردىڭ تاڭداعان باعىتتارىنىڭ دۇرىستىعىن كورسەتىپ وتىر. جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ قارقىندى دامۋى جانە الەم ەلدەرىنە كەڭىنەن تارالۋى جەكە ماماننىڭ عانا ەمەس، قوعامداعى ءار ادامنىڭ ءبىلىمدى جانە باسەكەلەستىككە قابىلەتتى بولۋىن تالاپ ەتەدى.

ءبىلىم سالاسىندا مەكتەپتەردىڭ ءبىر عانا ءتيپتى بولۋىن جاريالاي وتىرىپ، ءبىزدىڭ قازاقستانىمىز دا وسى ەكىنشى توپتاعى ەلدەر اراسىنداعى ورنىن ودان ءارى بەكىتە ءتۇستى دەپ ەسەپتەيمىز.

قازىرگى جاعداي

ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ينتەگراسيالاۋ: پرەزيدەنتتىڭ سويلەگەن سوزىندە كورسەتىلگەن جالپى ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ەنگىزۋ، پاتريوتيزم، ادىلدىك، زاڭ مەن تارتىپكە باعىنۋ، ەڭبەكقورلىق جانە جاڭاشىلدىقتى دارىپتەۋ ماڭىزدى.

«جايلى مەكتەپ» جوباسى: مەكتەپ ينفراقۇرىلىمىن جاڭارتۋ، زاماناۋي قۇرال-جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋ، وقۋشىلاردىڭ جايلى وقۋ شارتتارىن جاساۋ ماقساتىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر.» جايلى مەكتەپ" جوباسى اياسىندا ءبىرقاتار ناقتى جۇمىستار جۇزەگە اسىرىلۋدا. اتاپ ايتقاندا زاماناۋي تالاپتارعا ساي كەلەتىن جاڭا مەكتەپتەر سالىنىپ، پايدالانۋعا بەرىلىپ جاتىر. ءبىر عانا مىسال، پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا سايكەس، قىزىلوردا وبلىسىندا «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا 21 مەكتەپ سالىنادى. جوبا قۇنى – 98 ملرد تەڭگە. وبلىس اكىمى نۇرلىبەك نالىبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، وڭىردە وتكەن جىلى ۇلتتىق جوبا اياسىندا باستالعان 10 مەكتەپ بيىل قىركۇيەك ايىندا پايدالانۋعا بەرىلەدى دەپ كۇتىلۋدە. بيىل 11 وقۋ ورنىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. ۇكىمەت اعىمداعى جىلى 200 مىڭ وقۋشى ورنى تاپشىلىعىن جويۋعا كۇش سالماق. جايلى مەكتەپ كەڭ، جارىق جانە ءقاۋىپسىز بولادى، قاجەتتى وقۋ قۇرال-جابدىقتارىمەن قامتاماسىز ەتىلەدى.

قازىرگى مەكتەپتەردى جوندەۋ: بار مەكتەپتەردى جاڭعىرتۋ جانە جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇل جۇمىستار مەكتەپتەردىڭ ينفراقۇرىلىمىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان.

وقۋ قۇرال-جابدىقتارىن جاڭارتۋ: مەكتەپتەر زاماناۋي قۇرال-جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتىلەدى، مىسالى، ينتەراكتيۆتى تاقتالار، كومپيۋتەرلەر جانە زەرتحانالىق جابدىقتار.

سانيتارلىق جانە قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىن جاقسارتۋ: مەكتەپتەردە سانيتارلىق-گيگيەنالىق جاعدايلار مەن قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارى جاڭارتىلىپ، وقۋشىلار ءۇشىن قولايلى ورتا جاسالادى.

كوپفۋنكسيونالدى كەڭىستىكتەر: مەكتەپتەردە سپورتزالدار، شىعارماشىلىق ستۋديالار جانە باسقا دا كوپفۋنكسيونالدى كەڭىستىكتەر قۇرىلىپ، وقۋشىلاردىڭ بارلىق باعىتتاعى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلگەن.

جاسىل ايماقتار: مەكتەپ اۋماعىندا جاسىل ايماقتار مەن دەمالىس ورىندارى قۇرىلىپ، ەكولوگيالىق تازا ورتا جاساۋعا كوڭىل ءبولىنىپ كەلەدى.

بۇل شارالار وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋ ساپاسىن ارتتىرۋ جانە وقۋ پروسەسىن قولايلى ەتۋ ماقساتىندا جۇزەگە اسىرىلىپ وتىر. قورىتا ايتقاندا، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى نەگىزگە العان «جايلى مەكتەپ» جوباسى مەن ءبىلىم بەرۋ رەفورمالارىنىڭ وڭ ناتيجەلەرى ءۇشىن جۇيەلى جانە كەشەندى شارالار قابىلدانىپ جاتىر. ءبىز بۇعان قۋانامىز. «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى –ادىلەتتى قازاقستان قۇرۋدىڭ ستراتەگيالىق نەگىزدەرىنىڭ ءبىرى، ءبىلىمدى ۇلت كەپىلى.

اباي جومارت ۇلى، ارداگەر-ۇستاز

قىزىلوردا قالاسى