كوپ ۇلتتى قازاقستان حالقىنىڭ وتانسۇيگىشتىك سەزىمىن قالىپتاستىراتىن – ازاماتتىق كەلىسىم، ۇلتتىق بىرلىك ەكەندىگى شىندىق. تۋعان جەر، تابيعات، ونىڭ بايلىقتارى، ءداستۇر، ءتىل، تاريحي ەسكەرتكىشتەر، سالتقا دەگەن ادالدىق، تۋعان ولكەدەگى تاماشا كيەلى ورىندار – جالپى ۇلتتىق قۇندىلىقتار ەشكىمدى دە بەيتاراپ قالدىرا المايتىندىعى راس.
ولار ءسوزسىز ادام كوكىرەگىندە جىلىلىق ۇياتادى. وتانسۇيگىشتىك – قاسيەتتى ۇعىم. ءاربىر ادام وتانىن ءوزى تانۋى ءتيىس. ونى جەتە ءبىلىپ، قادىر-قاسيەتىن ۇققاندا، تاريحىن، وتكەن جولىن، رۋحىن، ەلدىڭ باسىن بىرىكتىرگەن، جات ەلدەردەن جەرىن، سۋىن، دالاسىن، تاۋىن قانىن توگىپ، قايسارلىقپەن قالعان ەرلىكتەرىن سەزىپ بىلگەندە عانا، سوعان دەگەن ماقتانىش سەزىمى وياناتىندىعى راس.
بۇگىنگى قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ نىعايۋى مەن دامۋىنىڭ وبەكتيۆتى شارتتارىنىڭ ءبىرى – ول وسى قازاقستاندىق پاتريوتيزم. ءبىزدىڭ ۇعىمىمىزداعى پاتريوتيزم كوزسىز قۇشتارلىق ەمەس، اتا-بابا قانىمەن بويعا سىڭگەن وتانعا، ەلگە دەگەن سانالى ءارى شىنايى ماحاببات. وتانسۇيگىشتىك دەگەن ۇعىم ءوزىڭ جارالعان توپىراق پەن وسكەن ورتاعا دەگەن ىزگى سەزىمدى بىلدىرمەيدى، اياسى الدەقايدا كەڭ ۇعىم. ەلدىك، بىرلىك، حالىقتىق قاسيەت-قازىنالاردى قاستەرلەۋ مەن ەرتەڭگە دەگەن بەرىك سەنىم سياقتى سەزىمدەردى وياتاتىن دا وسى وتانسۇيگىشتىك. ونىڭ قوعام دامۋىندا ايىرىقشا ورىن الاتىن قۇدىرەتتى رۋحاني فاكتورعا اينالۋىنىڭ سىرى دا وسىندا جاتىر.
قازاقستاندىق پاتريوتيزم ماسەلەسى قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدىڭ اسا ماڭىزدى ءارى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر، سونداي-اق تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ عالامدىق وركەنيەت ورتاسىنان ءوزىنىڭ لايىقتى ورنىن الۋىنا بىردەن-بىر سەبەپ بولاتىن ماڭىزى ەرەكشە ولشەمنىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر.
مەملەكەتىمىزدىڭ كەلەشەك تۇتقاسىن ۇستايتىن جاستاردى وسى باستان وتانىنا، اتامەكەنىنە شىن بەرىلگەندىك رۋحىندا تاربيەلەۋ باستى بورىشىمىز. قازىرگى تاڭدا جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقيتىن سۋدەنتتەرگە تاربيە بەرۋ ماسەلەسىنە جاڭا كوزقاراس تۇرعىسىنان قاراۋ كەرەك.
قازاقستان ازاماتى ءوزىن وسى ەلدىڭ ءتول بالاسىمىن، قازاقستاندى ءوزىنىڭ تۋعان ەلى، وتانى دەپ ەسەپتەگەندە عانا قازاقستاندىق پاتيريوتيزم قالىپتاسادى. ەلباسىمىز ن.ءا. نازاربايەۆتىڭ «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىن جۇزەگە اسىراتىن جانە ونى ودان ءارى دامىتاتىن بۇگىنگى جاستار ەكەنى بەلگىلى، سوندىقتاندا جاستار وسى تاريحي ماڭىزى بار يدەيانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، ءوز وتانىن سۇيەتىن ۇلتجاندى بولۋى كەرەك.
قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ باستى قۇندىلىقتارىنىڭ ءبىرى – قازاق ءتىلى. بيىل قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك العانىنا 30 جىل، قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك مارتەبە العانىنا وتىز ەكى جىل تولادى. انا ءتىلىمىزدى دامىتىپ، وركەندەتۋدە ءبىرشاما ىلگەرۋشىلىك بار، سوندادا مەنى ءبىر قىنجىلتاتىن جاعداي نەگە ءبىز كەز كەلگەن جينالىس بولسىن، نە بولماسا كوپتەگەن ماڭىزدى كەزدەسۋلەردە جينالعان حالىقتىڭ 95 پايىزى قازاقتار بولا تۇرسادا ەكى تىلدە، ياعني قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە سويلەيمىز.
سول جيىلىستا وتىرعان ورىس ءتىلدى قازاقتار ءۇشىن جاساپ جاتقان جاعدايما دەپ ويلانام، سەبەبى وزگە ۇلتتىڭ ازاماتتارى قازاق ءتىلىن جاقسى تۇسىنەدى، ولاردىڭ اراسىندا كەرەمەت سويلەيتىندەرى دە بار. نامىسسىزدىق پا، ايتەۋىر تىلگە نەمقۇرايدى، نەمكەتتى قاراۋ ادەتى جويىلار ەمەس. قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋگە تەك جاستار عانا ەمەس قازاقستاندا تۇرىپ جاتقان ءاربىر ازامات ۇلەس قوسۋ كەرەك.
وتاننىڭ ازاتتىعىنان، تاۋەلسىزدىگىنەن اسقان داۋلەت جوق. تاسقا قاشالعان تاريح تا، كونە داۋىردەن جەتكەن داۋسىز دەرەك تە ەرتە زاماننىڭ وزىندە قازاق جەرىندە ىرگەلى مەملەكەت بولعاندىعىن، ونىڭ وزىنە لايىق شارۋاشىلىعى، تەرەڭ مادەنيەتى بولعاندىعىن دالەلدەيدى. ەشكىمگە دەس بەرمەگەن، ەشنارسەگە مويىماعان حالقىمىز بەرتىندە تاپ بولعان بوداندىقتىڭ بۇعاۋىنان بوساپ ەركىندىك تۋىن قايتا تىكتى. ەندەشە، اڭساپ جەتكەن ارماننان ەشقاشان، ەشقانداي جاعدايدا اجىراي المايمىز.
جاھاندانۋ داۋىرىندە عىلىمعا كوپ كوڭىل بولگەن ەل وزىپ شىعادى. قازىرگى تاڭدا شەتەلدىك عالىمدارمەن قازاقستانداعى كوپتەگەن ۋنيۆەرسيتەتتەر تىعىز بايلانىس ورناتقان، بۇل ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن كەلەلى باستاما. پاتريوتيزم بۇل وتانىڭدى ءسۇيۋ جانە سول وتاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان حالقىڭدى ءسۇيۋ جانە دە سول حالىقتىڭ بەدەلىن، ابىرويىن ارتتىرۋ. وتانسۇيگىشتىك ادامنىڭ جەكە باسىنىڭ قامىنان گورى، ەلىنىڭ قامىن كوبىرەك ويلاۋى بولىپ تابىلادى.
قازىرگى تاڭدا بىزدە مىقتى عالىم بولىپ جۇرگەن ازاماتتار بار. مىنە، سولاردىڭ يدەياسىن، شىعارماشىلىقتارىن، ءبىلىمىن ەلىمىزدىڭ مۇددەسى ءۇشىن پايدالانۋ كەرەك. سوندىقتان بۇكىل قازاقتىڭ ءبىر-اق ارمان ماقساتى بولۋ كەرەك. ول – قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن باياندى ەتۋ. بۇدان باسقا ۇلى ماقسات، ۇلى ارمان قازاقتا بولماۋى كەرەك.
جاستاردى ءوز وتانىنىڭ ازاماتى رەتىندە تاربيەلەۋ بەلگىلى ءبىر الەۋمەتتىك- مادەني ورتادا جۇرەدى، وندا ونىڭ ادامي قۇندىلىقتار جۇيەسى، كوزقاراسى، اقىل-ويى قالىپتاسادى. قازاقستاندىق پاتريوتيزم قازاقستاندىق اقىل ويدىڭ نەمەسە ۇلتتىق ءداستۇردىڭ اجىراماس بولشەگى بولىپ تابىلادى. ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدىڭ جاستارىنىڭ ويى، ار-ۇجدانى، ءعىلىم-بىلىمى ازات بولۋى كەرەك. قازاق جاستارىنىڭ ءبىرىنشى مىندەتى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىن ماڭگى ساقتاۋ جانە قورعاۋ بولىپ تابىلادى. بولمىسى مەن بولاشاعىنىڭ نەگىزى وسى جاعدايعا باعىتتالۋى كەرەك.
قالدىگۇل تۇرعىنباي قىزى، تاريح عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى، PhD دوكتارانت، اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقىتۋشىسى
