قازىرگى تاڭداعى جاھاندانۋ مەن يندۋستريالاندىرۋ جاعدايىندا ەكونوميكانىڭ بارلىق سالالارى ءۇشىن كادرلار دايارلاۋ ماسەلەءسى ەلىمىز ءۇشىن وزەكتى ماسەلەلەردىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر.بارلىق دامىعان ەلدە ءوندىرىس پەن بيزنەس ءۇشىن كادرلاردىڭ نەگىزگى تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ (بۇدان ءارى – تجكب) جۇيەسى بولىپ تابىلادى. ءبىزدىڭ الماتى سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ كوللەدجىنىڭ ديرەكتورى ەرۇلان قاراعۇلوۆ سۇحباتتاسۋداعى باستى ماقساتىمىز – تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ ماسەلەلەرىن كەڭىنەن تالقىلاۋعا ايرىقشا كوڭىل بولدىك.  بۇل رەتتە تجكب سالاسىندا قانداي جاڭالىقتار ەنگىزىلگەنىن، مەكتەپ تۇلەكتەرى مەن قزگە دە جاستار قانداي يگىلىكتەرگە ءۇمىت ارتا الاتىنىن بىلۋگە تىرىستىق.

 

– ەرۇلان سەرىك ۇلى، بۇگىندە تجكب جۇيەسى جايىندا ءسوز قوزعاعاندا «قارجى ستۋدەنت ارتىنان جۇرەدى» دەگەن جاڭا مەحانيزم جايىندا ءجيى ەستيمىز. مۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ جالپى جاڭا جۇيە قالاي جۇمىس ىستەيءتىنىن ءتۇسىندىرىپ بەرسەڭىز؟

– جاڭا جۇيە كوللەدجدىڭ برەند-يميدجى تۋرالى، كوللەدجدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ جانە الەۋەتتى تالاپكەرلەر، ياعني ءبىزدىڭ تۇتىنۋشىلار ءۇشىن ونىڭ تارتىمدىلىعىن ارتتىرا تۇسەتىنىن اتاپ ايتۋعا بولادى. ەگەر كوللەدج ءبىلىم الۋشىلاردىڭ، اتا-انالاردىڭ، الەۋمەتتىك سەرىكتەستەردىڭ سەنىمىنە يە بولسا، وندا تالاپكەر سول وقۋعا ءتۇسىپ، ءبىلىم الۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە سول كوللەدجدى تاڭدايدى.

ال تجكب جۇيەسىندە جان باسىنا شاققانداعى نورماتيۆتىك قارجىلاندىرۋ جۇيەسى بىرنەشە جىلدان بەرى تاجىريبەدەن وتۋدە. بۇل كوللەدجدىڭ جالپى كونتينگەنتىن ەسكەرىپ، ءبىر ستۋدەنتكە ارنالعان قارجىلاندىرۋ سوماسى انىقتالادى. ياعني، كوللەدجدى تاڭداعان كەز كەلگەن تالاپكەر وزىمەن بىرگە كوللەدجگە قارجىلاندىرۋ اكەلەدى، وسىلايشا كوللەدجدە جالپى دامۋ ءۇشىن كوبىرەك مۇمكىندىكتەر پايدا بولادى.

– اعىمداعى جىلى كوللەدجدەرگە ءتۇسۋ شارتتارى وزگەردى مە؟

– ءيا، 2021 جىلى ءبىرىنشى كەزەكتە بۇل مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسىن قالىپتاستىرۋ جانە ورنالاستىرۋ قاعيدالارىنا، ياعني، بيۋدجەت ارقىلى وقىتۋ ەسەبىنەن وزگەرىستەر ورىن الدى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاننىڭ جانىنداعى كوميسسياسى، حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعى مەن «اتامەكەن» وڭىرلىك كاسىپكەرلەر پالاتاسى ۇسىنعان كادرلارعا قاجەتتىلىك ناتيجەلەرى بويىنشا مەملەكەتتىك تاپسىرىستى قالىپتاسادى.

وسىدان كەيىن عانا مەملەكەتتىك تاپسىرىسقا تالاپكەرلەردىڭ سانى، قانداي ماماندىقتار مەن بىلىكتىلىكتەر جانە مەملەكەتتىك تاپسىرىس قاي كوللەدجدەرگە بولىنەتىنى انىقتالادى.

اسىرەسە بۇل وزگەرىستەر ورتا بۋىن ماماندارىن (تەحنولوگتار، مەنەدجەرلەر، تەحنيكتەر جانە ت.ب.) مەن جوعارى كوللەدجدەردەگى قولدانبالى باكالاۆرلاردى بىلىكتىلىككە قابىلداۋ بويىنشا ەنگىزىلگەن.

ءدال وسىنداي بىلىكتىلىكتەرگە تالاپكەرلەر ونىرلىك ءبىلىم باسقارماسىنىڭ اقپاراتتىق جۇيەسى (بۇدان ءارى – بباج) ارقىلى ءوتىنىش بەرىپ، بەيىندىك پاندەر بويىنشا باعالاردى سارالاۋ ارقىلى مەملەكەتتىك تاپسىرىس ايقىندالادى.

ال پەداگوگيكالىق، شىعارماشىلىق، مەديسينالىق ماماندىقتار بويىنشا كوللەدجدەردە الدىن الا شىعارماشىلىق نەمەسە ارنايى ەمتيحاندار وتكىزەدى. ولار دا كەيىننەن سارالاۋ كەزىندە وتەتىنىن ايتا كەتۋىمىز كەرەك.

ءوتىنىش بەرگەن كەزدە ءاربىر تالاپكەردىڭ بباج-دە الدىن الا كاسىبي دياگنوستيكادان ءوتۋ مۇمكىندىگى بار جانە وعان قاي ماماندىق ەڭ قولايلى ەكەندىگى تۋرالى كاسىبي ۇسىنىس الۋىنا بولادى. ءبىراق بۇل تەك ۇسىنىمدىق سيپاتتا بولاتىنىن ەسكەرتەمىز.

سونداي-اق، بباج تاپسىرۋ كەزىندە تالاپكەرگە گرانت الۋ ءۇشىن 2 كوللەدجدى جانە 2 بىلىكتىلىكتى تاڭداۋ مۇمكىندىگى بەرىلگەن.

اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردە ورنالاسقان كوللەدجدەرگە، رۋحاني (ءدىني) ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا، قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنىڭ تۇزەۋ مەكەمەلەرىندەگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا، سونداي-اق جۇمىس بىلىكتىلىكتەرى بويىنشا دايىندىق جۇرگىزىلەتىن كوللەدجدەرگە قابىلداۋ بباج ءوتىنىم بەرۋ ءراسىمىنسىز، تالاپكەرلەردى كوللەدجدەردىڭ بازاسىندا ناقتى قابىلداۋ قورىتىندىلارى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى.

ياعني، جۇمىسشى بىلىكتىلىگىنە وقۋعا قابىلداۋ وزگەرىسسىز قالدى جانە كوللەدجدەر بازاسىندا ءوتىنىش بەرۋ، ودان كەيىنگى اڭگىمەلەسۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى.

 – ەرۋلان مىرزا، جاڭا باستامالار اياسىندا تجكب جۇيەسىنە «دەمونستراسيالىق ەمتيحاندار» دەگەن ۇعىم ەنگىزىلءىپ جاتقانىن ەستىدىك. بۇل سىناقتىڭ قىرى مەن سىرىن قىسقاشا ءتۇسىندىرىپ بەرسەڭىز؟

– دەمونستراسيالىق ەمتيحان – بۇل حالاىقارالىق WorldSkills ستاندارتتارىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس ناقتى جاعدايلاردا ەمتيحان تاپسىرۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن، بىلىگىن جانە پراكتيكالىق دايىندىعىنىڭ دەڭگەيىن انىقتاۋ ءۇشىن قاجەت سىناق. ايتالىق، ارالىق نەمەسە قورىتىندى اتتەستاتتاۋ قورىتىندىسى بويىنشا ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن مەڭگەرۋ دەڭگەيى باعالانادى.

WorldSkills – بۇل حالىقارالىق كوممەرسيالىق ەمەس قوزعالىس، ونىڭ ماقساتى جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ بەدەلىن ارتتىرىپ، دۇنيەجۇزىندە كاسىبي ءبىلىم بەرۋ سالاسىن دامىتۋدى كوزدەيتىن ۇيىم.  WorldSkills – بۇل جۇمىسشى ماماندىقتارىنىڭ حالىقارالىق چەمپيوناتى.

دەمو-ەمتيحان ءبىزدىڭ ءداستۇرلى بىلىكتىلىك ەمتيحاندارىنان كەلەسۋ تۇردە ەرەكشەلەنەدى:

- نەگىزگى ايىرماشىلىق WorldSkills ستاندارتتارىنىڭ تالاپتارىن باعالاۋدىڭ زاماناۋي مۋلتيكريتەريالدىق ادىسىمەن پايدالانۋ بولىپ تابىلادى؛

- باعالاۋعا ستۋدەنتتىڭ/تۇلەكتىڭ دايىندىعىنىڭ ساپاسىنا جانە ونىڭ مۇمكىندىكتەرىنە كوز جەتكىزەتىن جۇمىس بەرۋشىلەر دە، ءتيىستى بەيىندەگى تاۋەلسىز ساراپشىلار دا قاتىسادى؛

- CIS (Competition Information System) جۇيەسىن پايدالانۋ – بۇل دەمو-ەمتيحان كەزىندە باعالاۋ ماقساتىندا اقپاراتتى وڭدەۋگە ارنالعان حالىقارالىق مامانداندىرىلعان باعدارلامامەن قامتاماسىز ەتۋ، ونى WorldSkills International چەمپيوناتتارىندا الەمدىك تاجىريبەدە پايدالانادى.

- دەمو-ەمتيحاندارعا ارنالعان تاپسىرمالاردى جۇمىس بەرۋشىلەردەن، تاۋەلسىز ساراپشىلاردان جانە كوللەدج پەداگوگتەرىنەن تۇراتىن ساراپتامالىق توپ ازىرلەيدى؛

- دەمو-ەمتيحانداردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ستۋدەنتتەر/تۇلەكتەر قۇزىرەتتىلىك پاسپورتىن (Skills Passport) الادى. پاسپورتتاردا ستۋدەنت/تۇلەك قانشا بالل جانە قانداي كاسىبي شەبەرلىك پەن داعدى ءۇشىن باعا العانى كورسەتىلەدى. جۇمىس بەرۋشىلەر جانە اتا-انالار WorldSkills  Kazakhstan سايتتىندا (www.worldskills.kz) ەمتيحان تاپسىرۋشىلاردىڭ تولقۇجاتىمەن تانىسۋعا مۇمكىندىكتەرى بار.

– قازىرگى تاڭدا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا «دۋالدى وقىتۋ» جۇيەسى كەڭىنەن قولدانىپ جاتقانىن بىلەمىز. ەلىمىزدەگى كوللەدجدەردە «دۋالدى وقىتۋ» ءىسى قالاي جۇزەگە اسىپ جاتىر؟

– «دۋالدى وقىتۋ» كوللەدجدە وقىتۋدى جۇمىس بەرۋشىلەر كاسىپورنىنداعى پراكتيكا كەزەڭدەرىمەن، سونداي-اق جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ، ءبىلىم بەرەتىن ورنىنىڭ جانە ستۋدەنتتىڭ تەڭ جاۋاپكەرشىلىگىمەن ءبىلىم الۋشىلارعا جۇمىس ورىندارىن ۇسىنۋمەن جانە وتەماقى تولەۋمەن ۇيلەستىرەتىن كادرلاردى دايارلاۋ جۇيەسى بولىپ تابىلادى.

بۇگىنگى تاڭدا كوللەدجدەردە «دۋالدى وقىتۋدى» (دو) ەنگىزۋدىڭ بارلىق العىشارتتارى مەن مۇمكىندىكتەرى، ونىڭ ىشىندە بەلگىلەنگەن رەگلامەنتتەر مەن ەرەجەلەرىمەن نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق جۇيەسى قالىپتاسقان.

دو جۇمىس بەرۋشىلەر ءۇشىن ءوز قىزمەتىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، «وزدەرىنە» كادرلار دايارلاي الادى. وسى وقىتۋ ءتاسىلى اياسىندا كوللەدج تۇلەكتەرىنىڭ ەڭبەك نارىعىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە بارىنشا سايكەس كەلۋىنە قول جەتكىزىلەدى. بۇدان باسقا، كاسىپورىندار وزدەرىنە كادرلاردى ىزدەەپ، ىرىكتەۋگە، ولاردى قايتا وقىتۋعا جانە وندىرىستىك جاعدايلاردا بەيىمدەۋگە قاراجاتتى ۇنەمدەيدى. سونداي-اق، دو ەڭ جاقسى ستۋدەنتتەردى تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وقۋدى اياقتاعاننان كەيىن كوللەدج تۇلەكتەرى كاسىپورىنعا جۇمىسقا ورنالاسۋىنا كەپىلدىك بەرەدى.

قازىرگى ۋاقىتتا دو – گەرمانيا، اۆستريا، يتاليا، شۆەيساريا سونداي-اق سينگاپۋر، وڭتۇستىك كورەيا جانە وتپەلى ەكونوميكاسى بار باسقا دا ەلدەردىڭ ەكونوميكالىق تابىستىلىعى فاكتورلارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. دو – بيزنەس پەن مەملەكەت، كوللەدجدەر مەن كاسىپورىنداردىڭ وزدەرىنە العان ورتاق جاۋاپكەرشىلىكتەرىنىڭ ناتيجەسى.

دو ەنگىزۋ كەزىندە كوللەدجدەر وزدەرىنىڭ وقۋ جۇمىس جوسپارلارىن الدىن الا جۇمىس بەرۋشىلەرمەن كەلىسىپ، «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنان ماقۇلدايدى. بۇگىنگى تاڭدا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ وزدەرىنىڭ تالاپتارىنا سايكەستىگى ماقساتىندا بارلىق ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى ءاربىر كوللەدج بازاسىندا قۇرىلعان يندۋستريالىق كەڭەسپەن كەلىسىلەتىن بولادى.

قازىرگى ۋاقىتتا الماتى قالاسى بويىنشا 43 كوللەدجدە 38 ماماندىق بويىنشا 351 سەرىكتەس كاسىپورىندارمەن بىرلەسىپ دو نىسانى بار كادرلاردى دايارلاۋ جۇزەگە اسىرىلۋدا. بۇگىنگى تاڭدا دو بويىنشا ستۋدەنتتەردى قامتۋ 4790 قۇرايدى. بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 1290 ادامعا كوپ.

2021-2022 وقۋ جىلىندا الماتى قالاسى ءبىلىم باسقارماسىمەن دو بويىنشا 8000 ستۋدەنتكە دەيىن قامتۋدى ۇلعايتۋ، 9 جانە 11-سىنىپتار بازاسىندا ءبىلىم الۋشىلاردى كوبىنەسە جۇمىسشى بىلىكتىلىكتەرى بويىنشا قابىلداۋدى ۇلعايتۋ جانە دو بويىنشا كوللەدجدەرمەن ىنتىماقتاسۋعا دايىن كاسىپورىندار ۇلەسىن ۇلعايتۋ جوسپارلانۋدا.

– بۇگىندە «جاس مامان» جوباسى قىزۋ تالقىلانۋدا. كوللەدجدەرگە ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانى نىعايتۋ جانە جاڭعىرتۋ، باسقا دا ءبىرقاتار ماسەلەلەر بويىنشا قولداۋ كورسەتىلۋدە. «جاس مامان» جوباسى تۋرالى ايتا كەتسەڭىز؟

– ءيا، «جاس مامان» جوباسى – بۇل ەل ەكونوميكاسى ءۇشىن كادرلار دايارلاۋ بويىنشا تجكب جۇيەسىن دامىتۋ جونىندەگى بىرەگەي جوبا. 2019 جىلى ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا ەلىمىزدىڭ 180 كوللەدجى مەن 20 جوعارى وقۋ ورنى سۇرانىسقا يە 100 يندۋستريالىق جانە سەرۆيستىك ماماندىق، سونداي-اق حالىقارالىق ستاندارتتار بويىنشا بىلىكتى ماماندار دايارلاۋدىڭ حالىقارالىق تاجىريبەسىن ەنگىزۋ بويىنشا «جاس مامان» جوباسىنا ەندى. ىرىكتەۋ قاتاڭ ءوتتى، وندا ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى، «اتامەكەن» ق ر ۇكپ وكىلدەرىنەن، جۇمىس بەرۋشىلەردەن تاۋەلسىز ساراپشىلاردان تۇراتىن كوميسسيا بولدى. تجكب جۇيەسىنىڭ وكىلى رەتىندە ءقازىر كوللەدجدەرگە قاتىستى بويىنشا ايتايىن.

«جاس مامان» جوباسىنىڭ نەگىزگى مىندەتى – بۇل:

- جۇمىسشى كادرلار مەن ورتا بۋىن ماماندارىن دايارلاۋ بويىنشا جاڭا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەۋ. بۇل حالىقارالىق ستاندارتتار نەگىزىندە جاسالعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى؛

- كوللەدجدەردىڭ كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى حالىقارالىق ستاندارتتار تالاپتارىنا سايكەستىگىنە حالىقارالىق اككرەديتتەۋدەن ءوتۋى؛

- تاجىريبەنى جيناقتاۋ ءۇشىن حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىلعان شەتەلدىك ارىپتەستەردى كوللەدجگە تارتۋ. كوللەدج باسشىلارى مەن پەداگوگتارىن بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنان ءوتۋ؛

- كوللەدجدى جاڭعىرتۋ ءۇشىن يننوۆاسيالىق جابدىقتار ساتىپ الۋ؛

- WorldSkills ستاندارتتارى بويىنشا قۇزىرەتتىلىك ورتالىقتارىن قۇرۋ جانە سالالىق قاۋىمداستىقتاردىڭ حالىقارالىق ستاندارتتارى بويىنشا كادرلاردى سەرتيفيكاتتاۋ؛

- تجكب جۇيەسىنىڭ جانە Worldskills Kazakhstan ۇلتتىق قوزعالىسىنىڭ بەدەلىن كوتەرۋ.

– ەندى ءبىر توقتالا كەتەتىن ماسەلە، تجكب جۇيەسىندە «اكادەميالىق دەربەستىك» ۇعىمى ەنگىزىلەتىنى بەلگىلى بولدى. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، كوللەدجدەردىڭ «اكادەميالىق دەربەستىگى» نەدە؟

– مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا تجكب جۇيەسىنە اكادەميالىق دەربەستىك ەنگىزىلىپ، كرەديتتىك وقىتۋ جۇيەسىنە كوشۋ جۇزەگە اسىرىلادى. جان باسىنا نورماتيۆتىك قارجىلاندىرۋ ەنگىزىلدى. بۇدان باسقا تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىمى بار كادرلاردى دايىنداۋ، ونىڭ ىشىندە NEET ساناتىنداعى جاستار، از قامتىلعان، كوپ بالالى وتباسىلاردان شىققان بالالار، اۋىل جاستارى ءۇشىن مەملەكەتتىك تاپسىرىس ۇلعايتىلعانىن ايتا كەتۋىمىز كەرەك.

كوللەدجدەردىڭ اكادەميالىق دەربەستىگى – بۇل ەڭ الدىمەن بۇگىنگى كۇننىڭ تجكب جۇيەسىنە قاجەتتىلىگى. بۇل تجكب مازمۇنىنا يكەمدىلىكتى ەنگىزۋ. كادرلاردى دايارلاۋ جۇيەسى ەڭبەك نارىعىنىڭ دامۋ ديناميكاسىنا بەيىمدەلۋگە ءاردايىم ۇلگەرە بەرمەيدى.

ياعني، بۇگىندە تجكب جۇيەسىندە بىراز كەمشىلىكتەر بار:

- ۇلگىلىك وقۋ جوسپارلارى مەن باعدارلامالارى جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ تالاپتارى مەن ستۋدەنتتەردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن تولىق ەسكەرۋگە مۇمكىندىك بەرمەيدى؛

- ۇلگىلىك جوسپارلاردىڭ وقۋ جوسپارىنىڭ قاتاڭ تورى ءدۋالدى وقىتۋدى تولىق كولەمدە جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى؛

- ەڭبەك نارىعىنا شىعاتىن ستۋدەنتتەر ءۇشىن جەكە تراەكتوريالار بويىنشا وقۋ مۇمكىندىگى جوق؛

- وقۋ مەرزىمىنە قاتاڭ بايلانىستىرىلعان (1 جىلدان 10 ايدان باستاپ 3 جىل 10 ايعا دەيىن)، ول جۇمىس بەرۋشىلەر مەن نارىقتىڭ قاجەتتىلىكتەرى بويىنشا بىلىكتىلىك الۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى.

بۇگىندە كاسىپتىك ستاندارتتاردى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن تجكب مازمۇنىنا يكەمدىلىكتى ەنگىزۋ تەتىگى پىسىقتالدى. وقىتۋ ناتيجەلەرى بويىنشا كرەديتتەردى پايدالانۋ (ECVET حالىقارالىق ءادىسناماسىنا سايكەس)، فورمالدى جانە فورمالدى ەمەس ءبىلىم بەرۋدى وقىتۋ ناتيجەلەرىن قايتا ەسەپكە الۋ، WorldSkills ستاندارتتارى بويىنشا كاسىبي قۇزىرەتتىلىك دەڭگەيىن باعالاۋدى ەنگىزۋ مۇمكىندىگى بار. WorldSkills دەگەن نە ەكەنىن مەن جوعارىدا ايتىپ كەتكەم بولاتىنمىن.

كوللەدجدەردە «اكادەميالىق دەربەستىكتى» ەنگىزۋ شەڭبەرىندە نە جاسالعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى:

- تجكب مەملەكەتتىك جالپىعا مىندەتتى ستاندارتى جوباسى ازىرلەندى، وندا وقۋ مەرزىمدەرى الىنىپ تاستالدى، جالپى ءبىلىم بەرەتىن پاندەرگە، بازالىق جانە كاسىپتىك مودۋلدەرگە قويىلاتىن تالاپتار، فورمالدى جانە فورمالدى ەمەس ءبىلىم بەرۋدىڭ الدىڭعى دەڭگەيىنىڭ وقىتۋ ناتيجەلەرىن قايتا ەسەپتەۋ مۇمكىندىگى، باعالاۋدىڭ بالدىق جۇيەسىن ەنگىزۋ، وقىتۋ ناتيجەلەرى بويىنشا كرەديتتەردى ەسەپكە الۋ، وقۋ جوسپارىنىڭ جاڭا مودەلى وزگەرتىلدى؛

- «Talap» كەاق جانىنان ءبىرىڭعاي اقپاراتتىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ بازاسىندا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ ءتىزىلىمى قۇرىلادى؛

- بارلىق كوللەدجدەردە جۇمىس بەرۋشىلەر مەن باسقا دا مۇددەلى تاراپتاردىڭ سالالىق قاۋىمداستىقتارى قاتارىنان يندۋستريالىق كەڭەستەر قۇرىلدى؛

- «اكادەميالىق دەربەستىكتى» ەنگىزۋ بويىنشا دايىندىق بەيىندەرىن ەسكەرە وتىرىپ، وڭىرلەر بويىنشا كوللەدجدەر ءۇشىن وقىتۋ سەمينارلارى وتكىزىلدى، بۇل نورماتيۆتىك قۇقىق اكتىلەرگە، ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى تىزىلىمىنە وزگەرىستەر، ولاردى ازىرلەۋ جانە ەنگىزۋ جۇمىستارى بولدى؛

- جاڭا مەملەكەتتىك جالپىعا مىندەتتى ستاندارت، كاسىپتىك ستاندارتتار مەن Worldskills ستاندارتتارىنىڭ ەرەجەلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، تجكب ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەۋ بويىنشا ادىستەمەلىك ۇسىنىم ازىرلەندى؛

- ECVET ءادىسناماسى ەلەمەنتتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، تجكب ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ قۇرىلىمى ازىرلەندى؛

- وقۋ جوسپارىنىڭ جاڭا مودەلى جاسالدى؛

- كوللەدجدەرگە وقۋعا قابىلداۋ ەرەجەلەرىنە ءتۇسۋ ەمتيحاندارىن الىپ تاستاۋ قاراستىرىلعان جانە ت.ب.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

سۇحباتتاسقان نازىم رىسبەتوۆا.