پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىن ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردىڭ قارجىلاندىرۋىن ۇلعايتۋ جونىندەگى تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماسەلەلەرى بويىنشا كەڭەس وتكىزدى. ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى سالۋ جانە جاڭعىرتۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىرۋعا نازار اۋدارىلدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ۇكىمەتتىڭ بيزنەستى باسىمدىق بەرە قارجىلاندىرۋعا بانكتەردىڭ قاتىسۋىن ىنتالاندىرۋ بويىنشا جاڭا تاسىلدەرى قارالدى.
ۆيسە-پرەمەر–ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين ەدب اكتيۆتەرىنىڭ تەك 21،2%-ى بيزنەستى نەسيەلەندىرۋگە تيەسىلى ەكەنىن، 16،5%-دان استامى كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەردى قۇرايتىنىن، وتىمدىلىگى جوعارى اكتيۆتەردىڭ ۇلەسى 29،6%-عا دەيىن وسكەنىن باياندادى.
جاڭا سالىق كودەكسى جوباسىندا كورپوراتيۆتىك سەكتوردى نەسيەلەۋدەن تۇسەتىن كىرىستەر بويىنشا كتس مولشەرلەمەسىن 20% دەڭگەيىندە ساقتاۋ، ال تۇتىنۋ سەكتورى ءۇشىن 25%-عا بەلگىلەۋ جانە ءبىرقاتار قارجىلىق وپەراسياعا قاتىستى شامامەن 500 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن ققس جەڭىلدىكتەرىن الىپ تاستاۋ ۇسىنىلادى. بۇل شارالار سالىق تولەمدەرىن ۇلعايتۋعا، سالىق جۇكتەمەسىن تەڭەستىرۋگە جانە بانكتەر اكتيۆتەرىنىڭ قۇرىلىمىن تەڭەستىرۋگە، ولاردىڭ رەسۋرستارىن ناقتى ەكونوميكاعا باعىتتاۋعا ارنالعان.
الەۋەتتى ءجىو شەگىن ماقساتتى تۇردە ارتتىرۋ ستراتەگيالىق ماقسات بولۋى ءتيىس. بۇل ورتا جانە ۇزاقمەرزىمدى كەزەڭدە قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ينۆەستيسيالاردى قانداي باعىتتارعا شوعىرلاندىرۋ كەرەك ەكەنىن جانە قانداي ينستيتۋسيونالدىق قولداۋ قاجەتتىگىن تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
"بايتەرەك" ۇبح" اق باسقارما ءتوراعاسى رۋستام قاراعويشين كاسىپكەرلىكتى قولداۋ مەن نەسيەلەۋدىڭ نەگىزگى قۇرالدارىن ۇسىندى. 2024 جىلى حولدينگتىڭ ەكونوميكا سەكتورلارىن قولداۋعا قوسقان جالپى ۇلەسى شامامەن 4 ترلن تەڭگەنى قۇرادى. 2025 جىلى وسى ماقساتتارعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن قارجىلاندىرۋ كولەمىن 2027 جىلعا قاراي 10 ترلن تەڭگەگە دەيىن ودان ءارى ۇلعايتا وتىرىپ، شامامەن 8 ترلن تەڭگە باعىتتاۋ جوسپارلانۋدا. ەدب-نى ناقتى سەكتوردى قارجىلاندىرۋعا تارتۋ شەڭبەرىندە وتىمدىلىكتى ارتتىرۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار شارا ۇسىنىلادى.
84 ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ كوزدەلگەن. ءوندىرىس، ينفراقۇرىلىم جانە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى سالالارىنا باسىمدىق بەرىلەدى. مەملەكەتتىك كەپىلدىكتەر ۇلعايتىلادى، سونىڭ ناتيجەسىندە قۇرىلىس جۇمىستارى 13،1 مىڭ شاقىرىم اۆتوجولدار مەن 585 شاقىرىم تەمىرجولداردى قامتيدى. ەنەرگەتيكالىق جانە كوممۋنالدىق سەكتورلاردى جاڭعىرتۋ جونىندەگى ۇلتتىق جوبا شەڭبەرىندە 5 جىلدا 13 ترلن تەڭگەدەن استام، ونىڭ ىشىندە بيىل – 1،2 ترلن تەڭگە ينۆەستيسيا سالىنادى. تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ رەكوردتىق كورسەتكىشى – كەمىندە 19 ملن شارشى مەتر ءۇي سالىنادى دەپ كۇتىلۋدە. ناقتى سەكتوردى قارجىلاندىرۋدى ۇلعايتۋعا باعىتتالعان باستامالار ءجىو-نىڭ وسۋىنە اكەلەدى.
ءوز كەزەگىندە، قازاقستان قارجىگەرلەر قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى ەلەنا باحمۋتوۆا ەدب ەكونوميكاعا نەسيە بەرۋ كولەمىن ارتتىرۋدى جالعاستىرىپ جاتقانىن ايتتى. 2024 جىلى بيزنەس-قارىز الۋشىلاردىڭ جالپى سانى 441-دەن 532 مىڭعا دەيىن ءوستى. بانك سەكتورى جىلدىڭ ءبىرىنشى ايىندا ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتىڭ ءداستۇرلى باياۋلاۋىنا قاراماستان، تەك قاڭتار ايىنىڭ وزىندە 1،1 ترلن تەڭگە جاڭا نەسيە بەردى.
وتاندىق بانك سەكتورىنىڭ وكىلدەرى ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالار مەن ستراتەگيالىق سالالاردى قارجىلاندىرۋعا باعىتتالعان "بايتەرەك" حولدينگىنىڭ باعدارلامالارىن ىسكە اسىرۋعا بەلسەندى قاتىسۋعا دايىن ەكەندىكتەرىن ءبىلدىردى. سونىمەن قاتار شوب كرەديتتەرىنە كەپىلدىك بەرۋ قورىن كاپيتالداندىرۋ، سالىق سالۋ جانە اكىمشىلەندىرۋدى جەتىلدىرۋ، قارجىلاندىرۋعا قولجەتىمدىلىگى بار سالالار تىزبەسىن كەڭەيتۋ، كرەديت الۋ جىلدامدىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن سيفرلاندىرۋ، مەملەكەتتىك ورگاندارمەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى جاقسارتۋ ماسەلەلەرى كوتەرىلدى.
"ForteBank" اق باسقارما ءتوراعاسى تالعات قۋانىشيەۆ، "ەۋرازيالىق بانك" اق باسقارما ءتوراعاسى ءلاززات ساتييەۆا، "بانك سەنتركرەديت" اق باسقارما ءتوراعاسى رۋسلان ۆلاديميروۆ، "قازاقستان حالىق بانكى" اق باسقارما ءتوراعاسى ءۇمىت شاياحمەتوۆا، سونداي-اق "اتامەكەن" ۇكپ ءتورالقا ءتوراعاسى رايىمبەك باتالوۆ ۇسىنىستارىن ايتىپ، ءسوز سويلەدى.
اتالعان ۇسىنىستارعا ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ، پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين، قارجى نارىعىن دامىتۋ جانە رەتتەۋ اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى ءمادينا ءابىلقاسىموۆا، "بايتەرەك" ۇبح" اق باسقارما ءتوراعاسى رۋستام قاراعويشين تۇسىنىكتەمە بەردى.
تالقىلاۋ قورىتىندىسى بويىنشا پرەمەر-مينيستر ەكونوميكانى قارجىلاندىرۋ بويىنشا جاڭا تاسىلدەردى بىرلەسىپ ەنگىزۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتىپ، بانك باسشىلىعىنىڭ نازارىن جەرگىلىكتى قامتۋ ماسەلەسىنە اۋداردى.
"پرەزيدەنت ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى سالۋ جانە جاڭعىرتۋ ءۇشىن ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر رەسۋرستارىن پايدالانۋ مىندەتىن قويدى. "بايتەرەكتى" كاپيتالداندىرۋدى ۇلعايتۋ ەكونوميكاعا، ونىڭ ىشىندە ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر ارقىلى جوعارى وتىمدىلىكتى تارتۋعا باعىتتالعان. بۇل وسى جانە كەيىنگى جىلدارى ەل ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا ەلەۋلى سەرپىن بەرەدى. بۇل باعدارلاما بارىنشا ءتيىمدى بولۋى ءۇشىن بانكتەرمەن بىرلەسە، ۇيلەسىمدى جۇمىس ىستەۋ ماڭىزدى. ءبىز اشىق جۇمىس ىستەۋگە دايىنبىز، قارجىلاندىرۋ ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەرمەن بىرگە ءجۇرۋى ءۇشىن بارلىق تەتىكتەرىن كورسەتىپ وتىرمىز، وعان ءوز كەزەگىندە دامۋ ينستيتۋتتارى بۇعان كومەكتەسەتىن بولادى. ءبىز قولدايتىن بارلىق جوبالاردا جەرگىلىكتى قامتۋعا باسىمدىق بەرىلەدى. ءاربىر جوبانى ءجىتى قارايتىن بولامىز: قازاقستاندا وندىرىلەتىن تاۋارلاردىڭ بارلىعى سىرتتان يمپورتتالماي، وزىمىزدە ساتىپ الىنۋى ءتيىس. بۇل جۇمىس سيفرلىق فورماتتا جۇرگىزىلۋى كەرەك. مەملەكەتتىڭ كومەگىمەن قانداي دا ءبىر ءجوبانى جەڭىلدىكتى مولشەرلەمەمەن جۇزەگە اسىرىپ جاتقان كاسىپكەر تاۋاردى قازاقستاندىقتاردان ساتىپ الۋى قاجەت"، — دەپ اتاپ ءوتتى پرەمەر-مينيستر.
