ەكونوميكاسىن ىلگەرىلەتىپ، الەۋەتىن ارتتىرۋدى ماقسات ەتەتىن وركەنيەتتى ەلدەردىڭ بارلىعى عىلىمىنا ۇلكەن ءمان بەرىپ وتىر. سەبەبى، كەز كەلگەن ۇلتتىڭ باسەكەلەستىك قابىلەتى ونىڭ بىلىمدىلىگىمەن، يننوۆاسيالىق دامۋىمەن ولشەنەدى.

ءقازىر ەلىمىزدىڭ دە عىلىمى مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ تاۋىپ وتىر. وزىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينفراقۇرىلىم قالىپتاستىرۋعا قوماقتى قارجى ءبولىنىپ، عىلىمعا جاستاردى تارتۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىستار اتقارىلۋدا.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ: «ءقازىر عىلىمعا ارقا سۇيەگەن مەملەكەتتەر الەمنىڭ دامۋ كوشىن باستاپ تۇر. ءبىز سول ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن عىلىمعا ايرىقشا ءمان بەرۋىمىز كەرەك، ياعني عىلىمدى قارقىندى دامۋدىڭ توتە جولى رەتىندە قاراستىرۋىمىز كەرەك»، – دەپ عىلىمعا دەن قويعان جاستارعا قولداۋ جوعارى بولاتىنىن ءجيى ەسكە سالادى.

عىلىم قىزمەتكەرلەرى – بۇل ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جانى مەن جۇرەگى. ولاردىڭ اشقان جاڭالىقتارى، جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسى – ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بارلىق جەتىستىكتەرىنىڭ نەگىزى. ويتكەنى، تىڭ زەرتتەۋلەر ارقىلى ءبىلىم شەكاراسى كەڭەيىپ، ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ جاڭا جولدارى انىقتالادى، سول ارقىلى قوعام داميدى.

قازىرگى كەزدە جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە 13 عىلىم دوكتورى، 86 عىلىم كانديداتى جانە 32 PhD دوكتورى قىزمەت اتقارۋدا. ولار پەداگوگيكالىق قىزمەتىمەن قاتار عىلىمي جۇمىسپەن دە اينالىسىپ، قايىقتىڭ قوس ەسكەگىندەي ەكى سالانى قاتار الىپ كەلەدى.

جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتى – وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەت بولعانىمەن، عىلىمي جانە يننوۆاسيالىق ينفراقۇرىلىمى جوعارى، الەۋەتى مول، جارتى عاسىردان استام تاريحى بار ءبىلىم ورداسى.

بيىل ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا اكسيولوگيالىق زەرتتەۋلەر جانە مەدياتەحنولوگيالار ورتالىعى، «Huawei» اقپاراتتىق تەحنولوگيالار اكادەمياسى اشىلدى. بيوتەحنولوگيا جانە ەكولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى، اكادەميالىق ارتىقشىلىق ورتالىعى مەن ورتا ازيادا انالوگى جوق Speed breeding ورتالىعىنىڭ ىرگەسى قالاندى.

جاڭادان سالىنعان لابوراتوريالار، ارنايى اۋديتوريالار، زاماناۋي ۆيدەوستۋديا قاجەتتى تەحنيكالىق قۇرال-جابدىقتار عىلىممەن اينالىساتىن جاس عالىمدار مەن وقىتۋشىلارعا، ستۋدەنتتەرگە وڭتايلى جاعداي تۋدىرىپ وتىر. ءبىلىم ورداسىنىڭ كىتاپحاناسى دا الەمدىك عىلىمي قاۋىمداستىقتىڭ سوڭعى عىلىمي ىزدەنىستەرىنە قول جەتكىزۋگە بولاتىن دەرەكتەر بازاسىنا قوسىلعان. وسىنداي مول مۇمكىندىكتەردىڭ ارقاسىندا ۋنيۆەرسيتەت عالىمدارى عىلىمي جۇمىستارمەن اينالىسىپ، وتاندىق عىلىمنىڭ دامۋىنا وزىندىك ۇلەس قوسىپ كەلەدى.

قازىرگى تاڭدا ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا 8 نىسانالى-باعدارلامالى قارجىلاندىرۋ، 7 گرانتتىق قارجىلاندىرۋ، 11 «جاس عالىم» گرانتتىق قارجىلاندىرۋ، 1 كوممەرسياليزاسيا باعىتى بويىنشا بارلىق جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر.

ءبىلىم بەرۋ، عىلىمي جۇمىستار جانە باسقا دا باعىتتار بويىنشا سوڭعى جىلدارى قول جەتكىزگەن جەتىستىكتەرىمىز اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي. سولاردىڭ نەگىزگى دەگەن بىرنەشەۋىنە توقتالار بولسام.

ۋنيۆەرسيتەت – ءبىلىم ساپاسىن قامتاماسىزداندىرۋ بويىنشا تاۋەلسىز اگەنتتىگى IQAA Ranking (بسقبتا) جۇرگىزگەن 2024 جىلعى ينستيتۋسيونالدىق (جالپى) رەيتينگ ناتيجەلەرى بويىنشا كوپسالالى جوو اراسىندا ۇزدىك 5-كە كىرىپ وتىر. الەمدەگى جانە ازيا كونتينەنتىندەگى 1000 ۇزدىك جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ قاتارىندا.

جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى جاڭا دامۋ باعىتتارى مەن قۋاتتى ىنتالاندىرۋدىڭ كەشەنىنە يە بولىپ، عىلىم سالاسىندا يگى جوبالار جۇزەگە اسىپ جاتىر. جۋىردا ءتورت بىردەي عالىمىمىز 1،1 ملرد-تان استام تەڭگەگە عىلىمي جوبا ۇتىپ الدى. مۇنىڭ سىرتىندا ەۋروپالىق كوميسسيا قارجىلاندىراتىن «گوريزونت» باعدارلاماسى اياسىندا 2 حالىقارالىق جوبا ىسكە اسۋدا.

سونىمەن قاتار، «باعدارلامالىق – نىسانالى قارجىلاندىرۋ» شەڭبەرىندە 5 جوبا ۇتىپ الدى. بۇل – وقۋ ورنى تاريحىندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان وقيعا. عالىمدارىمىزدىڭ گرانتتىق جوبالارىنىڭ ناتيجەسىندە ۋنيۆەرسيتەتتە بىرنەشە عىلىمي ورتالىقتار اشىلدى. ماسەلەن، قۇقىق جانە ەكونوميكا فاكۋلتەتىندە «قۇقىق، ەكوجۇيەلەر جانە تۇراقتى دامۋدى زەرتتەۋ» ورتالىعى اشىلدى. وندا عالىمدار قۇقىق، ەكوجۇيەلەر جانە تۇراقتى دامۋ سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى ىسكە اسىرۋعا،  كەشەندى زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرىن عىلىمي اينالىمعا ەنگىزەدى.

پەداگوگيكا جانە پسيحولوگيا فاكۋلتەتىندە جەتىسۋ  وبلىسىندا انالوگى جوق ينكليۋزيالىق ءبىلىم بەرۋگە ارنالعان  «ارنايى ءبىلىم بەرۋ ماسەلەلەرىن زەرتتەۋ» ورتالىعى اشىلدى. ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار ستۋدەنتتەرگە وقۋ-تاربيە جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدا  ورتالىقتىڭ   ماڭىزى زور. اۋديتوريا كورۋ، ەستۋ،  تىرەك-قيمىل اپپاراتى جانە تاعى باسقا دامۋىندا شەكتەۋى بار بالالارعا ارنالعان ارنايى قۇرىلعىلارمەن جابدىقتالعان. سونىمەن قاتار مۇندا ارنايى ءبىلىم بەرۋدى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا قولدانبالى زەرتتەۋلەر، تەوريالىق جانە وقۋ-ادىستەمەلىك ازىرلەمەلەر دايىندالادى.

«500 عالىم» تاعىلىمداماسى اياسىندا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ وقىتۋشىلارى مەن عالىمدارى شەتەلدىك عىلىمي تاعىلىمدامادان ءوتىپ، ۇزدىك عىلىمي ورتالىقتاردا بىلىمدەرىن شىڭدادى.

ولار اقش-تاعى دجوردج ۆاشينگتون ۋنيۆەرسيتەتىندە، يللينويس ۋنيۆەرسيتەتىندە، يسپانيانىڭ گرانادا ۋنيۆەرسيتەتىندە، يتاليانىڭ ماركە پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە (UniVPM)، انگليانىڭ رەدينگ ۋنيۆەرسيتەتىندە بىلىمدەرىن شىڭداپ، بىلىكتەرىن ارتتىرىپ قايتتى.

جالپى ۋنيۆەرسيتەت 80-گە جۋىق  شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورىندارى جانە حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ىنتىماقتاستىق بايلانىس ورناتقان. ولاردىڭ قاتارىندا پولشا، چەحيا، شۆەيساريا، شۆەسيا، مالايزيا، بولگاريا، كورەيا، پورتۋگاليا، اقش، يتاليا، ۆەنگريا سىندى ەلدەر بار.

شەتەلدە ءبىلىم الۋ – كوپ جاستىڭ ارمانىنا اينالىپ وتىر. الايدا، ءبىلىمدى جاستاردىڭ وزگە ەلگە كەتىپ، قايتىپ ورالماۋى دامۋشى ەلىمىز ءۇشىن ۇلكەن پروبلەمالىق ماسەلە.

وسى تۇرعىدا قوس ديپلومدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى شەگارا اسپاي «شەتەلدە» وقۋعا، حالىقارالىق تاجىريبەدەن وتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتى قوس ديپلومدى جانە بىرلەسكەن ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى اياسىندا پولشانىڭ پشاسنىش قالاسىنداعى لينگۆيستيكا-تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىمەن، سلۋپسك قالاسىنداعى پومورسك ۋنيۆەرسيتەتىمەن، سلوۆاكيانىڭ جيلينا ۋنيۆەرسيتەتىمەن، التاي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىمەن ماگيستراتۋرانىڭ ءبىرقاتار ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىرادى.

سونداي-اق، ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ جانە جەتىسۋ وبلىسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن «اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارى مەن تەحنولوگيالارى» - «اگرونوميا» قوس ديپلومدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى بويىنشا جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە ماركە پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالى اشىلىپ وتىر. وقۋدى ءساتتى اياقتاعان ستۋدەنتتەرگە اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارى مەن تەحنولوگيالارى سالاسىنداعى باكالاۆر دارەجەسىن تاعايىندايتىن يتالياندىق جانە اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى باكالاۆر دارەجەسىن تاعايىندايتىن قازاقستاندىق ديپلوم بەرىلەدى.

حالىقارالىق دەڭگەيدە سۇرانىسقا يە قوس ديپلومدى باعدارلاما تۇلەكتەرىنىڭ ەڭبەك نارىعىندا تابىستى بولۋلارىنا مۇمكىندىگى زور.

ستۋدەنتتەردىڭ ساپالى ءبىلىم الۋىنان بولەك، ماماندىقتى دۇرىس تاڭداۋى جانە قوعامنان ءوز ورنىن تابۋى ءبىلىم ورداسى ءۇشىن ماڭىزدى مىندەت.

جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتى تۇلەكتەردى جۇمىسپەن قامتۋ مىندەتىن بارىنشا ساپالى جانە ناتيجەلى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بىرنەشە باعىت بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىپ كەلەدى. ناتيجەسىندە ستۋدەنتتەردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ كورسەتكىشى: باكالاۆريات – 88، ماگيستراتۋرا – 95، دوكتورانتۋرا بويىنشا – 100 پايىزدى كورسەتىپ وتىر.

ەلىمىزگە قاجەتتى نارىق تالاپ ەتكەن ماماندىقتاردى دايارلاۋ – ءبىلىم ورداسىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى.

«ماماندىعىم – بولاشاعىم» جوباسى اياسىندا جەرگىلىكتى اكىمدىكپەن بىرلەسە جەتىسۋ وبلىسىندا كادر تاپشىلىعىنىڭ وڭىرلىك كارتاسىن ازىرلەدىك.

وندا ماماندار وڭدەۋ ونەركاسىبى، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە اگروونەركاسىپ، ەنەرگەتيكا جانە جاڭارتىلعان ەنەرگەتيكا كوزدەرى، اقپاراتتىق تەحنولوگيالار جانە كوممۋنيكاسيالار، تۋريزم يندۋسترياسى سياقتى وڭىرگە قاجەتتى بەس باعىتتى انىقتادى.

ءقازىردىڭ وزىندە ءىلياس جانسۇگىروۆ اتىنداعى جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتى سالالىق اتلاستار نەگىزىندە ازىرلەنگەن 5 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى بويىنشا مامان دايارلايدى: اگرونوميا – اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى جاڭا تەحنولوگيالار جونىندەگى مامان، اگرونوميا – اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارى مەن تەحنولوگيالارى – اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى جاڭا تەحنولوگيالار جونىندەگى مامان، اقپاراتتىق جۇيەلەر ارحيتەكتۋراسى – ات ەكوجۇيەلەرىنىڭ ساۋلەتشىسى، SMART جۇيەلەردى جوبالاۋ – امبەباپ جي ازىرلەۋشىسى، تۋريزم جانە ءقوناقۇي بيزنەسى – تۋريستىك دەستيناسيالار برەند مەنەدجەرى.

وسى ورايدا تۇلەكتەردى حالىق سانى شامادان تىس ارتقان ءىرى مەگاپوليستەرگە بارماي-اق، وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتتەردە ءبىلىم الىپ، تۋعان جەرگە قىزمەت ەتۋگە شاقىرامىن. بۇل ستۋدەنتتىڭ الاڭسىز ءبىلىم الۋىنان بولەك ىشكى ميگراسيانىڭ رەتتەلۋىنە، ۋربانيزاسيانىڭ تەجەلۋىنە دە سەپتىگىن تيگىزەر ەدى.

ەل جەتىستىگىنىڭ باستى ولشەمى ادامي كاپيتال بولسا، ستۋدەنت جەتىستىگى – ءبىلىم ورداسىنىڭ باستى مەرەيى. ۋنيۆەرسيتەت ستۋدەنتتەرى ءتۇرلى دەڭگەيدەگى بايقاۋلاردا پاندىك وليمپيادالاردا، سپورتتىق جارىستاردا، شىعارماشىلىق، ينتەللەكتۋالدىق بايقاۋلاردا توپ جارىپ، ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ عانا ەمەس، قالا بەردى ەلىمىزدىڭ اتىن شىعارىپ ءجۇر.

ماسەلەن، قازاقستاندا العاش رەت وتكەن «Enactus World Cup 2024» الەم كۋبوگىندا جۋ ستۋدەنتتەرىنەن قۇرىلعان «Enactus Zhetysu» كومانداسى ءبۇتىن رەسپۋبليكانىڭ نامىسىن قورعاپ، فينالعا شىقتى.

ال رەسپۋبليكالىق كۋبوكتا جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «Enactus Zhetysu» كومانداسى چەمپيون اتانسا، «Enactus Zhansugurov college» ەكىنشى ورىندى جۇلدەلەدى. بۇل — ۋنيۆەرسيتەت ءۇشىن عانا ەمەس، جەتىسۋ وبلىسى ءۇشىن دە ۇلكەن جەتىستىك.

سونداي-اق، 26 جوعارى وقۋ ورنى قاتىسقان رەسپۋبليكالىق زياتكەرلىك سايىسىندا ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ «7.Pro» كومانداسى باس جۇلدەنى جەڭىپ الىپ، ستۋدەنتتەرىمىز 5000$ كولەمىندە گرانت يەلەندى.

سپورتتا دا جەتكەن جەتىستىكتەرىمىز ايتارلىقتاي. ماسەلەن، 2024 جىلدىڭ وزىندە ستۋدەنتتەر الەم، ازيا، حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق چەمپيوناتتاردا ۇزدىك ونەر كورسەتىپ، 26 التىن، 20 كۇمىس، 10 قولا مەدال قانجىعالاپ قايتتى.

 مەملەكەتىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋىنىڭ نەگىزى باسەكەگە قابىلەتتى جاستار بولعاندىقتان ولاردىڭ جەتىستىكتەرى ءبىز ءۇشىن زور قۋانىش.

ءقازىر ويى وزىق عالىمدارعا، تالانتتى جاستارعا سۇرانىس جوعارى. عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى جاستاردى عىلىمعا تارتۋ ءۇشىن ولارعا قولايلى جاعداي جاساپ كەلەدى. جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە جاس عالىمداردى ىنتالاندىرۋعا باعىتتالعان ۋنيۆەرسيتەتىشىلىك «جاس عالىم» بايقاۋى بار. جىل وتكەن سايىن مۇنداي عىلىمي بايقاۋعا قاتىسۋشىلار قاتارى كوبەيۋدە. ولاردىڭ ءار باعىتتاعى جوبالارى وتاندىق جانە جاھاندىق وندىرىسكە باعىتتالعان. بولاشاقتا عىلىممەن تۇبەگەيلى اينالىساتىن جاستار قاتارىندا انەت يبرايموۆ، سامات سەرىكبايەۆ، قۋانىش جاقپايەۆ، اليا اقتىمبايەۆا، جالعاس احمەتوۆ، دياس قاسقىربايەۆ، اسحات توقانبايەۆ سىندى جاس عالىمداردى اتاۋعا بولادى. ولار بۇگىنگى تاڭدا «كۇزەت جۇيەسىندەگى اۆتونومدى ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتى»، «ەلەكترلىك اقىلدى موتوسيكل»، «ەلەكترلىك پيتبايك»، «ەلەكترلىك تريسيكل»، «كوپ فۋنكسيالى اۆتونومدى ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتىنا» ونەرتابىس پاتەنتىن الدى. بۇل – ءبىز ءۇشىن، ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەت ءۇشىن ۇلكەن جەتىستىك.

وسىدان ون ەكى عاسىر بۇرىن عۇلاما عالىم ءابۋ ناسىر ءال-فارابي «عىلىمى جوق ەلدىڭ – بولاشاعى جوق» دەسە، مەن ءدال ءقازىر تەحنيكا مەن عىلىمنىڭ دامىعان عاسىرىندا «عىلىمى ءماندى ەلدىڭ عۇمىرى ماڭگى» دەپ ايتار ەدىم. عىلىمنىڭ ماڭىزىن تەرەڭ ءتۇسىنۋ، عىلىمي زەرتتەۋلەردى ودان ءارى قولداۋ جانە دامىتۋ – ادامزاتتىڭ بولاشاعىنا قاجەتتى باستى شارتتىڭ ءبىرى. ال ءى. جانسۇگىروۆ اتىنداعى جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى عىلىم سالاسىنداعى ۇلى ىستەردىڭ ۇيىتقىسى بولىپ، ونىڭ جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلۋىنە ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ كەلەدى.

ەرمەك بورىبايەۆ،

ءى. جانسۇگىروۆ اتىنداعى جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتور