ەرمەگيايەۆ اۋلەتى
ەرمەگيايەۆ تۋرالى بۇكىل جۇرتشىلىق 2012 جىلى لوندوندا وتكەن وليمپيادا كەزىندە كەڭىرەك ءبىلدى. ونىڭ اكەسى، بەلگىلى مەسەنات، بيلىكتىڭ ءار ساتىسىندا قىزمەت ەتكەن، «الماتىقۇرىلىس» كومپانياسىن ۇزاق جىلدار باسقارعان، «وتان» پارتياسىن قۇرۋشىلاردىڭ ءبىرى (قازىرگى «نۇر وتان»)، ساياسي ءارى ىسكەرلىك الەمدە اتى ەلگە تانىمال امانگەلدى ەرمەگيايەۆ جايىندا بۇكىل ەل جاقسى بىلەدى. ونىڭ باستاماشىل، حالىقشىل كوزقاراستارى مەن قازاقى قۇندىلىقتارعا دەمەۋشى بولا بىلگەن پايىمدىلىعى جونىندە اقپارات قۇرالدارى ءجيى جازىپ ءجۇردى. الامان ايتىستاردا ءجيى توبە كورسەتىپ، ءجۇرسىن ەرماننىڭ جۇيرىكتەرىنە تاالي تەمىر تۇلپاردى مىنگىزگەننىڭ ءبىرى وسى – ەرمەگيايەۆ.
ال تالعات ەرمەگيايەۆتى لوندون وليمپياداسى كەزىندەگى قازاقستان قۇراماسىنىڭ ەرەن جەتىستىگىمەن بىرگە تانىپ، بۇكىل ەل جاس تا ىسكەر باسشىنىڭ بولاشاعىنا ۇلكەن ۇمىتپەن قارادى. ءانۇرانىمىز لوندون تورىندە جەتى رەت شىرقالعان ءسات – ءبىز ءۇشىن ءالى دە ايرىقشا مەرەي. مۇنداي جەتىستىككە جەتۋدىڭ ءبىر سىرى – سپورتشىلاردىڭ ۇزدىكسىز دايىندىعى، قاجىر-قايراتى بولسا، ەكىنشىسى – باسشىلىق قىزمەتكەرلەردىڭ تىنىمسىز ەڭبەگى ەدى.
[caption id="attachment_14255" align="alignright" width="300"]
امانگەلدى ەرمەگيايەۆ[/caption]
سول كەزدە باق-تاردا تالعات ەرمەگيايەۆتىڭ جارقىن بەينەسى سومدالىپ، ونىڭ اۋلەتى تۋرالى، ول وسكەن ورتا جايلى جىلى پىكىرلەر ايتىلا باستاعان. اسىرەسە، جاستايىنان زەرەك، قاعىلەز، ۇلتجاندى، اينالاسىنا سەنىمدى سەرىكتەرىن توپتاستىرا بىلەتىن، قانداي شارۋا بولسا دا توپ باستاۋعا بەيىم ەكەنىن ايتىپ، بولاشاقتا بۇدان دا زور بيىكتەرگە جەتەرىنە سەنىم ارتقان. كوپ وتپەي ەكسپو-نىڭ ءتوراعالىعىنا سايلاندى.
كلانارالىق قاقتىعىس پا؟
كوپشىلىكتىڭ پىكىرى، اسىرەسە جوعارعى ساياسي ەليتانىڭ اراسىنداعى شىم-شىتىرىق بايلانىستى جاقسى بىلەتىن ادامداردىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى جىلدارى قامالعان ءىرى شەنەۋنىكتەردىڭ ءبارى كلانارالىق قاقتىعىستاردىڭ قۇربانى. بۇعان كۇنى كەشە 8 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان ەكس-پرەمەر-مينيستر سەرىك احمەتوۆتىڭ ءىسىن دالەلگە تارتادى. كوپتەگەن ساياساتتانۋشىلار بۇل ىستە ءىرى ساياسي كلانداردىڭ اراسىنداعى «ۇلكەن كىسىنىڭ» ماڭىنا توپتاسىپ، سەنىمىنە كىرۋ» پروسەسىنىڭ قيتۇرقى ارەكەتى دەپ باعالايدى.
تالعات ەرمەگيايەۆ تە سولار سەكىلدى ءىرى قارجىگەرلەردىڭ تولايىم اقشا ءۇشىن تالاسىنىڭ كەسىرىنەن زارداپ شەكتى دەگەن پىكىر بار.
مۇنىڭ سەبەبى دە جوق ەمەس. ەكسپو – ەل ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى قاينارىن بۇرىپ وتىرعان جوبا. وعان بولىنەتىن قارجىنىڭ قوماقتىلىعى سونشالىق، بۇعان بۇكىل قارجىلىق توپتار ارالاسۋعا مۇددەلى. ءتىپتى، ەكسپو عيماراتتارى سالىنىپ جاتقان ايماق، ونىڭ ينفراقۇرىلىمدارى جۇرەتىن جەر، وعان كەتەتىن ءاربىر قۇرىلىس ماتەريالدارى ءۇشىن قىزۋ تالاس ءقازىردىڭ وزىندە توقتاعان جوق، ءالى دە تالاي بىلىقتىڭ بەتى اشىلادى دەيدى بىلەتىندەر.
كەيبىرەۋلەر ەرمەگيايەۆ كومانداسى ءوزىنىڭ ۇلەسىن الىپ، سىرتتان باقىلاپ وتىرۋعا نيەتتى اسا ىقپالدى ادامداردى ىشكە ەنگىزبەگەن، سول ءۇشىن اياقتان شالۋدى ولار الدىن الا جوسپارلاعان دەپ قارايدى. مۇنىڭ سالدارى – ەكسپو ءىسى بويىنشا تەرگەۋگە الىپ كەلدى. بۇل ۇزاققا سوزىلعان پروسەسس تۋرالى الداعى سوت كەزىندە تالاي قيتۇرقى ارەكەتتەر بولۋى مۇمكىن.
ەرمەگيايەۆ كەشىرىم سۇراي ما؟
بايقاساڭىزدار، احمەتوۆ پەن ەرمەگيايەۆ ءىسىنىڭ اراسىندا ءبىر ۇقساستىق بار. ەكەۋى دە – ءىرى شەنەۋنىك، ەكەۋى دە – ىسكەرلىگىمەن ەلگە تانىلعان، بيلىككە كەلمەي تۇرىپ-اق وزىندىك داۋلەتىن ەسەلەگەن جاندار. ولاردى بيلىككە شاقىرماسا دا، قوعامدا بەلگىلى كاسىپكەرلەر رەتىندە تالاي شارۋانىڭ باسىن قايىرار ەدى. بىزدەگى بيلىكتىڭ كەمشىلىگى – ىسكەر ازاماتتاردى شەنەۋنىكتىك قىزمەتكە شاقىرىپ، كەيىن ولاردى كلاندار اراسىنداعى سوعىسقا ايداپ سالاتىندىقتارى.
«سەرىك احمەتوۆ اقتالار» دەگەن ءۇمىت سەلگە كەتتى. ول بىرنەشە رەت ەل پرەزيدەنتىنەن كەشىرىم سۇراپ، قاتتى وكىنەتىندىگىن ءبىلدىردى. ءبىراق، جۇيە بوساعان جوق.
ەرمەگيايەۆ شە؟ ونىڭ ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان تەرگەۋ جانە تەرگەۋ ماتەريالدارىمەن تانىسۋ بارىسىنان-اق بۇل ءىستىڭ كۇرمەۋى وڭاي تارقامايتىنى بەلگىلى سىڭايلى.
ەندى ەرمەگيايەۆ تە كەشىرىم سۇراسا... نە بولادى؟ بىزدىڭشە، سولاي ەتكەن جاعدايدا پرەزيدەنت وعان تاعى ءبىر مۇمكىندىك بەرۋى مۇمكىن ەكەنىن جوققا شىعارمايدى ساراپشىلار. سەبەبى، ەرمەگيايەۆ ءىسى احمەتوۆ ىسىندەي ساياسي سيپاتقا جاتپايدى. بۇل جەردە تازا ەكونوميكالىق مۇددە بار. ەگەر «ءىرى شونجارلاردىڭ» كوڭىلىن تابا السا، ارااعايىندىق جۇمىستارى دۇرىس باعىتتا جۇرسە، كۇنى ەرتەڭ بوساپ شىعۋى مۇمكىن. ارينە، مەملەكەتتىڭ قارجىسىن تولىقتاي قايتارتۋى، ساياسي كارەراسىن شەكتەۋى ابدەن مۇمكىن.
پرەزيدەنت بۇرىنعى جولداستارىن ەسكەرە مە؟
احمەتوۆ تە، ەرمەگيايەۆ تە – پرەزيدەنت كومانداسىنىڭ مۇشەلەرى. ولار وسى جۇيەنىڭ ءتول تۋىندىسى. ءمانساپقا وسى جۇيە جەتكىزگەن ءارى ولاردى قالىپتاستىرعان دا وسى جۇيەنىڭ ىشكى «تاجىريبەسى».
ءبىز امانگەلدى ەرمەگيايەۆ تۋرالى جوعارىدا ايتتىق. «وتان» پارتياسىن قۇرۋشى ءارى سول پارتيانى مەملەكەتشىل قوسىن رەتىندە ساياسي باعىتىن انىقتاۋشى تۇلعا. پرەزيدەنت نازاربايەۆ وسى پارتيانىڭ قۇرامىنا ءوتىپ، ءتوراعاسى بولعان كەز دە – امانگەلدى ەرمەگيايەۆتىڭ پارتيا باسشىلىعىندا جۇرگەن كەزى.
بۇگىن «نۇر وتان» – ەلدەگى ساياسي جۇيەنى قولىندا ۇستاپ وتىرعان بىردەن-بىر ساياسي ۇيىم. بيلىك پارتياسىنىڭ بۇگىنگى جەتىستىگىنە امانگەلدى ەرمەگيايەۆتىڭ قوسقان ۇلەسى زور. ەندەشە، وزگە-وزگە، پرەزيدەنت بۇرىنعى سەنىمدى ادامدارىنىڭ ءبارىن ىسىرىپ تاستاۋى نەعايبىل.
نەدە بولسا، انىق-قانىعىن الداعى سوتتا بىلەتىن بولامىز. كەيبىر دەرەك كوزدەرى ەرمەگيايەۆ ىسىنە اسا بەلسەندىلىكپەن كىرىسىپ، قالايدا ونى وسى شىرعالاڭعا تولى ناۋقان ارقىلى بوساتپاۋعا قۇلشىنىپ وتىرعان ءبىر ەمەس، بىرنەشە توپ بار دەپ بولجانادى.
ارينە، ءبارىن ءبىر ادام – جالعىز قامقورشى شەشەدى...
