ەۋرازيا دامۋ بانكىنىڭ (ەادب) ساراپشىلارى ساۋدا قاراما-قايشىلىقتارىنىڭ كۇشەيۋىنە بايلانىستى ەنەرگيا رەسۋرستارى باعاسىنىڭ قۇلدىراۋى ەۋرازيا وڭىردەگى قازاقستان مەن رەسەيدى قوسا العاندا، ءىرى مۇناي ەكسپورتتاۋشىلارعا كەرى اسەرىن تيگىزەدى دەپ بولجايدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
بۇل تۋرالى رەسەيلىك كوممەرسانت باسىلىمى جازادى.
ەادب ساراپشىلارى اقش-تىڭ تاريفتىك ساياساتى مەن حالىقارالىق ساۋدا تەكەتىرەسىنىڭ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق (ەاەو) ەلدەرىنە، سونداي-اق تاجىكستان مەن وزبەكستانعا قالاي ىقپال ەتەتىنىن بولجاپ كوردى. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل جانجالدىڭ قازاقستانعا تىكەلەي بولماسا دا جاناما اسەرى بولۋى مۇمكىن.
ەادب ساراپتاماسىنا سەنسەك، ۆاشينگتوننىڭ تاريفتىك ساياساتى ورتالىق ازيا ەلدەرى مەن ەاەو ەكونوميكاسى ءۇشىن سوڭعى 20 جىلدا بولعان قارجى داعدارىستارىنان الدەقايدا جەڭىل سوققى بولماق.
"ءتىپتى اقش پەن ونىڭ ساۋدا سەرىكتەستەرى اراسىنداعى تەكەتىرەس شيەلەنىسە تۇسكەن جاعدايدا دا، ونىڭ وڭىرگە تيگىزەتىن ىقپالى شەكتەۋلى بولادى"، - دەيدى ساراپشىلار.
دەگەنمەن ساۋدا سوعىسى شيكىزات نارىعىنداعى باعاعا اسەر ەتەرى انىق. وسى تۇرعىدان العاندا، مەتالدار قۇنىنىڭ قىمباتتاۋى ارمەنيا، قىرعىزستان، تاجىكستان جانە وزبەكستانعا ءتيىمدى بولماق. بۇل ەلدەردىڭ مەتالل ءوندىرۋشى كومپانيالارىنىڭ تابىسى ارتىپ، ەكونوميكاسى ىلگەرىلەي تۇسەدى دەگەن بولجام بار.
ال ارمەنيادا ەكونوميكالىق وسىمگە ۇكىمەتتىڭ بيۋدجەتتىك قولداۋ ساياساتى ىقپال ەتەدى: 2024 جىلى 5،9 پايىز بولعان ءجىو ءوسىمى 2025 جىلى 5،5 پايىزدى قۇرايدى دەپ بولجانادى. قىرعىزستان مەن تاجىكستان ەكونوميكاسىن تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ دەڭگەيىنىڭ ارتۋى قولدايدى: قىرعىزستاندا ءوسىم 10،3 پايىز، تاجىكستاندا 8،4 پايىز بولادى. ال وزبەكستاندا حالىقتىڭ تابىسى تۇراقتى ءوسىپ، جىلىنا 6،5 پايىز دەڭگەيىندە ساقتالماق.
ەادب ساراپشىلارى ساۋدا جانجالى سالدارىنان قۇلدىراعان مۇناي باعاسى، كەرىسىنشە، قازاقستان مەن رەسەي ەكونوميكاسىنا جاعىمسىز اسەر ەتەدى دەپ ەسەپتەيدى.
بولجام بويىنشا، 2025 جىلى Brent ماركالى مۇنايدىڭ ءبىر باررەلىنىڭ ورتاشا باعاسى 67 دوللار شاماسىندا بولسا، 2026–2027 جىلدارى، ءتىپتى 63 دوللارعا دەيىن تومەندەيدى. رەسەي مۇنايى 56 دوللار شاماسىندا ساتىلۋى مۇمكىن. وسى فاكتورلارعا بايلانىستى رەسەي ەكونوميكاسىنىڭ ءوسىمى 2024 جىلعى 4،3 پايىزدان 2025 جىلى 2 پايىزعا دەيىن باسەڭدەيدى دەپ كۇتىلەدى.
"جاقىن كەلەشەكتە رەسەي ەكونوميكاسى قايتادان تۇراقتى دامۋ تراەكتورياسىنا ورالادى. 2026-2027 جىلدارى ءوسىم شامامەن 1،5-2 پايىزعا تۇراقتايدى"، – دەيدى ەادب تالداۋ ورتالىعىنىڭ باسشىسى ارتۋر شارافۋتدينوۆ.
قازاقستانعا كەلسەك، ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، سىرتقى سوققىلاردىڭ سالدارىن بيلىكتىڭ قابىلداعان ينۆەستيسيالىق قولداۋ شارالارى تولىقتاي وتەي الادى. 2025 جىلدىڭ اقپان ايىنىڭ سوڭىنان باستاپ قازاقستان ۇكىمەتى وڭدەۋ ونەركاسىبىندەگى ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى دامىتۋعا باعىتتالعان ارنايى قولداۋ باعدارلاماسىن ىسكە قوستى.
ەادب ساراپشىلارى اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ ساۋدا ساياساتىنان تۋىنداعان جاھاندىق ءدۇدامال احۋال شەتەلدىك ينۆەستيسيانى تارتۋدا قيىندىق تۋعىزاتىنىن ايتادى. سوندىقتان قازاقستاننىڭ "ىشكى ينۆەستيسيالىق الەۋەتتى اشۋ" ستراتەگياسى قازىرگى جاعدايدا ەڭ ۇتىمدى شەشىم بولىپ وتىر. وسى شارالاردىڭ ناتيجەسىندە قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ جىلدىق ءوسىمى 2025 جىلى جانە ودان كەيىنگى ەكى جىلدا 5،5 پايىز دەڭگەيىندە ساقتالادى دەگەن بولجام بار.
جالپى، ەادب-نىڭ بۇل زەرتتەۋى قازاقستاننىڭ قازىرگى ەكونوميكالىق باعىتى جاھاندىق تۇراقسىزدىق كەزەڭىندە ءتيىمدى ءارى دەر كەزىندە قابىلدانعان شەشىم ەكەندىگىن تاعى ءبىر راستايدى.
بۇعان دەيىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ەۋروپالىق قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكىنىڭ پرەزيدەنتى وديل رەنو-باسسومەن كەزدەسكەنىن جازعانبىز.
