ءسۋيسيدتىڭ مەكتەپ وقۋشىلارىن دا جاعالاۋى اتا-انالار مەن پەداگوگتەردi قاتتى ويلاندىرىپ وتىر. الماتى كالاسىندا قازاقستاننىڭ تەڭ قۇقىق پەن تەڭ مۇمكىندىكتەرى ينستيتۋتى مەكتەپ وكۋشىلارىن سۋيسيدتەن ساقتاندىرۋ ءۇشىن «بالالاردىڭ الەۋمەتتىك-پسيحولوگيالىق اماندىعىن ساقتاۋ جانە قورعاۋ» دەگەن جوبانى iسكە اسىرۋدى باستادى.
جاڭا جوبانىڭ تۇساۋكەسەر راسىمىنە ۇستازدار قاۋمى، شارانى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ەرىكتىلەر توبى جانە مەكتەپ وقۋشىلارى قاتىستى. باسقوسۋدا جوبا جەتەكشىسى مارگاريتا وسكەمبايەۆا ءتۇرلى قيىن جاعدايعا تاپ بولعان جاس جەتكىنشەكتەر كومەك بەرۋگە دايىن ەكەندەرىن العا تارتتى.
وسى رەتتە №48 مەكتەپتىڭ اتا-انالار ۇيىمى دا ءبىلىم وشاعىندا مۇنداي پيلوتتىق جوبانىڭ ىسكە اسا باستاعانىنا بارىنشا قولداۋ بىلدىرەتىندىكتەرىن العا تارتتى.
بۇگىندە ادامداردىڭ ءوز ەركىمەن ءومىرىن قيۋىنىڭ سىرىن پسيحولوگتار مەن پسيحوتەراپيەۆتەر جان-جاقتى زەرتتەپ جاتىر. ءتۇرلى قيىن جاعدايعا تاپ بولعان بالالار وتباسىنداعى قيىن جاعدايدى سىرتقا شىعارماي، ىشتەن تىنىپ جۇرە بەرەتىنى بەلگىلى. بۇل جاعداي ءوز كەزەگىندە بالالاردىڭ جۇيكەسىنە سالماق تۇسىرەتىنىن اتا-انالار ۇمىتپاۋى كەرەك.
جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى سۋيسيد كۇردەلى ماسەلە. ولار ءتىپتى جاقىندارىنا دا ءوزىن قيناپ جۇرگەن ماسەلە تۋرالى ايتپايدى، ونى جاسىرىپ-جابۋعا تىرىسادى. بالالار تۇيتكىلدى اشىپ كورسەتۋدەن گورى، ۇندەمەي قالۋدى ءجون سانايدى. ءتىپتى، ءوز-وزىن ولىمگە قيعان جاعدايدا دا ونىڭ سەبەبىن جازىپ تا كالدىرمايتىنىن كۇندەلىكتى ومىردەن كورىپ ءجۇرمىز.
– بالالاردىڭ پسيحيكاسى وتە نازىك، جارالى بولىپ كەلەتىندىكتەن، كىشكەنتاي نارسەنىڭ ءوزiن اۋقىمدى ماسەلە رەتىندە كابىلدايدى. سوندىقتان ولارعا قاشاندا اتا-انانىڭ تۇسىنىستىگى مەن ارنايى ماماننىڭ كومەگى قاجەت. وسى باعىتتا مەكتەپ مۇعالىمدەرى مەن پسيحولوگ ماماندار بالانىڭ مىنەز-قۇلقىنداعى وزگەرىستەردى باقىلاپ، ولارمەن جۇمىستى جانداندىرا ءتۇسۋi تيiس، – دەپ م. وسكەمبايەۆا ءوز ويىن ورتاعا سالدى.
اتا-انالاردىڭ بالالارعا كيىمى مەن تاماعىن تاۋىپ بەرۋى از. بالا ۇنەمى اتا-انانىڭ جىلۋىن سەزىنىپ، جاقسى كورەتىنىن ءبىلىپ ءجۇرۋى كەرەك. ال اكە-شەشە ءوز دارەجەسىندە كوڭىل بولمەگەن بالا ەشكىمگە كەرەكسىزدىگىن ءتۇسىنىپ، پسيحولوگيالىق سترەسكە تاپ بولاتىنى بەلگىلى.
اسىرەسە 13-17 جاس ارالىعىنداعى جاسوسپىرىمدەر وتە اسەرشىل، كەز كەلگەن نارسەنى جۇرەكپەن قابىلداۋعا بەيىم. قيىن جاعدايعا تاپ بولعان مۇنداي بالالاردىن ساباققا قۇلقى بولماي، وزگە وقۋشىلارمەن دە قارىم-قاتىناسى ناشارلاي تۇسەدى ەكەن.
ءوزىن ۇستاۋى مەن مىنەز-قۇلقىندا وزگەرىستەردىڭ ورىن الۋى مۇعالiمدi دە، اتا-انانى دا الاڭداتۋى ءتيىس. وسى وزگەرىستەرگە بەي-جاي قاراماي، پسيحولوگتىڭ كومەگىنە جۇگىنۋ ارقىلى كوپتەگەن ماسەلەنىڭ الدىن الۋعا بولادى.
كەيبىر وقۋشىلاردىڭ قولىندا قىمبات ۇيالى تەلەفون. ونى كورگەن وزگە بالا «مەندە نەگە ونداي جوق» دەپ ويلانىپ، اكە-شەشەسىنە رەنجيتىنى بەلگىلى. وسى كىشكەنتاي زاتتىڭ وزىنەن ۇلكەن ماسەلە تۋىندايتىنىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. مۇنداي الەۋمەتتىك قايشىلىقتار دا مەكتەپ وكۋشىلارىنىڭ جۇيكەسىن جۇندەي تۇتەدى دەسەك قاتەلەسپەيمىز.
سوندىقتان وقۋشىلاردىڭ كيىم كيىسىندە، ولاردىڭ ومىرلىك ۇستانىمىندا بىرىزدىلىكتi قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزى زور. سوندىقتان وقۋشىلاردىڭ ءبىر فورمادا كيىنىپ، قىمبات تەلەفون مەن وزگە باعالى زاتتاردى مەكتەپكە اكەلۋىنە قاتاڭ تۇردە تىيىم سالعان ءجون.
م.وسكەمبايەۆا اتا-انالارعا كوپ مىندەت جۇكتەلەتىنىن العا تارتتى. جيىنعا قاتىسقانىمىزدا جوبا ءتورت باعىتتا جۇرەتىنىن بايقادىق. الداعى ۋاقىتتا ماماندار بالالاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمىن جاقسارتۋ، وقۋشىلاردىڭ جەكە دامۋ ماسەلەسىن رەتتەۋ، مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەردىڭ ۇبت-عا پسيحولوگيالىق دايىندىعىن شىڭداۋ جانە اتا-انا مەن بالا اراسىنداعى جاعدايدى وڭتايلاندىرۋ باسشىلىققا الىپ وتىر.
مامان ويى:
ءمىنايىم تۇرماعانبەتوۆا، پسيحولوگ:
– مەكتەپتەگى پسيحولوگتار بالالار ماسەلەسىنە ءوز دارەجەسىندە كوڭىل بولمەيدى دەگەن پىكىرگە قوسىلامىن. بۇگىنگى تاڭدا پسيحولوگ بالامەن عانا ەمەس، قيىن جاعدايعا تاپ بولعان بالانىڭ وتباسىمەن دە جۇمىس جاساۋى كەرەك. ويتكەنى ونىڭ نەگىزگى پروبلەماسى وسى وتباسىنان باستالىپ وتىر. بۇگىن ول بالامەن جۇمىس جاسادىڭ دەلىك، ەرتەڭ سول كۇيرەگەن كۇيىندە الدىڭا قايتا كەلەدى. سول سەبەپتى ونىڭ ۇيىندە ورىن العان نەگىزگى ماسەلەنى انىقتاپ، سوعان ساي ارەكەت جاساۋ قاجەت.
