راۋشان اميردين قىزىنىڭ عىلىم جولىنا جاساعان العاشقى قادامى ەسكىنىڭ سوڭى، جاڭانىڭ باسى بولعان مىڭ توعىز ءجۇز توقسان ءبىرىنشى (1991) جىلدارمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. ازۋى التى قارىس الىپ يمپەريا اتانعان – كەڭەستىك جۇيەنىڭ كوبەسى سوگىلىپ، وداقتاس رەسپۋبليكالاردىڭ بىر-بىرىنەن ىرگەسىن الشاقتاتا باستاعان كەز ەدى. قوعامدىق ۇلكەن وزگەرىستەر بولىپ، فورماسيالار اۋىسىپ، جەتپىس جىل قالىپتاسىپ، قانعا ءسىڭىپ، بويعا تاراپ كەتكەن يدەولوگيانىڭ تاس-تالقانى شىعىپ جاتقان ۋاقىت ەكونوميكادان باستاپ، ءعىلىم-بىلىم، ونەر مەن مادەنيەت دەڭگەيىندە دە ۇلكەن داعدارىستار تۋعىزىپ جاتتى. ءدال وسىنداي بالاپان باسىمەن، تۇرىمتاي تۇسىمەن كەتىپ جاتقان كەزەڭدە بولاشاعى بەلگىسىز، تۇماندى كورىنگەن عىلىمنان قول ۇزبەي، اكادەميك امەن قايداروۆتىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن «10.02.02 – يازىكي نارودوۆ سسسر (ۇيعىر ءتىلى)» ماماندىعى بويىنشا «سەمانتيكو-مورفولوگيچەسكايا حاراكتەريستيكا گلاگولنىح فرازەولوگيزموۆ سوۆرەمەننوگو ۋيگۋرسكوگو يازىكا» اتتى كانديداتتىق ديسسەرتاسياسىن ءساتتى قورعاپ شىقتى.
1991 جىلدىڭ جەلتوقسانىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە جاريالاۋىمەن جاس مەملەكەتتىڭ جاڭا دامۋ جولى باستالسا، ءدال وسى جىلى جاڭادان عانا فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى اتانعان اۆاكوۆا راۋشانگۇل اميردين قىزىنىڭ تاۋەلسىز، دەربەس، ازات قازاقستانداعى عىلىمي جاڭا ءداۋىرى مەن ءومىرى باستالدى.
جىلدارعا جىلدار قوسىلىپ، كۇن ارتقان سايىن ەجەلگى كوشپەندىلەر دالاسىن تۇركىلىك رۋحتى وياتاتىن «ماڭگىلىك ەل» سارىنى تەربەتە باستادى. سارىارقانىڭ دالاسى نۇرسۇلتانداي ءنان قالاعا اينالدى. ءوز اتازاڭى مەن شەكاراسى بار، بارلىق اتريبۋتتىق سيمۆولدارى مەن مەملەكەتتىك ءتىلى بار ازات ەلدىڭ العاشقى قادامدارى وڭاي بولماعانى بەلگىلى. ءبىلىم مەن عىلىم – ءاربىر مەملەكەتتىڭ جۇرەگى ەكەنىن ەسكەرسەك، جاڭا تۋعان نارەستە-ەلدىڭ جۇرەك سوعىسىن قالىپقا كەلتىرۋ دە، بىرىزدىلىككە ءتۇسىرۋ دە جەڭىلدىكپەن كەلمەيتىنى تۇسىنىكتى. تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن اعارتۋشىلىق جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتكەن، وتاندىق ءتىل ءبىلىمى عىلىمى مەن جوعارعى مەكتەپ سالاسىندا توقتاۋسىز قىزمەت جاساعان عالىمدار لەگىنىڭ الدىڭعى تولقىنىندا تۇرعانداردىڭ ءبىرى دە، بىرەگەيى دە – راۋشانگۇل اميردين قىزى اۆاكوۆا جانە ونىڭ زامانداس ارىپتەستەرى بولدى. تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ جالپى ءتىل ءبىلىمى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى، 2004 جىلدان پروفەسسورلىق قىزمەتىن اتقاردى.
قوعام ءقازىر كەڭەستىك جۇيەدەگى ءقايسىبىر قۇبىلىستىڭ كەلەڭسىز جاقتارى تۋرالى اقپارات تاراتۋعا بەيىمدەلىپ العان سياقتى. شىنتۋايتىندا، سول كەڭەستىك ءداۋىر عىلىم ءۇشىن دە، عالىم ءۇشىن دە زيالىلىق پەن زايىرلىلىقتىڭ، ينتەلليگەنسيا مەن ينتەللەكتۋالدى تانىمنىڭ فۋندامەنتالدى كەشەنىن شەگەلەپ تۇرىپ قالىپتاستىرىپ كەتتى. ناعىز عالىمنىڭ كىسىلىك كەلبەتى قانداي، اكادەميالىق دەڭگەي دەگەن نە، عالىم ادامدى وزگەدەن ەرەكشەلەپ تۇراتىن تيتۋلدىق ستاندارتتار قانداي دەگەندە كوزىمىز كورگەن، ءدارىسىن تىڭداعان پروفەسسورلار زەينوللا قابدولوۆ، التاي امانجولوۆ، تۇرسىنبەك كاكىشيەۆ اعالارىمىزدى ەسكە تۇسىرەمىز. وكىنىشكە وراي، بۇگىنگى عىلىمي ورتا سول نورماتيۆتەردى ەسكەرە بەرمەيدى، قازىرگى عىلىمعا كەلىپ جاتقان جاس بۋىنعا، جالپى قوعامعا ناعىز عالىمنىڭ ابىروي-بەدەلىنىڭ تۇتاس ءبىر مودەلىن ۇسىناتىن ادام ىزدەگەندە ءسوزسىز راۋشان اۆاكوۆا اميردين قىزى سياقتى عالىمدى العا تارتامىز. ول كىسىنىڭ بويىنداعى سول زيالىلىقتى، اكادەميالىق مادەنيەتتى، قارىم-قاتىناس ەتيكەتىنەن باستاپ ءوزىنىڭ عىلىمداعى ميسسياسىن مورالدىق تۇرعىدان مەيلىنشە تازا ورىنداۋعا تىرىساتىن قاسيەتى تامساندىرادى.
راۋشان اميردينقىزىن عىلىمي ورتا، زياتكەر كوپشىلىك نەگىزىنەن فرازەولوگ، تۇركىتانۋشى رەتىندە وتە جاقسى تانيدى. بۇگىنگى وتاندىق لينگۆيستيكالىق ورتادا ءتىل ماسەلەلەرىنىڭ ءارتۇرلى تاقىرىپتارىمەن كەشەندى تۇردە اينالىساتىن شاكىرتتەرىنەن تۇراتىن ءوز مەكتەبى بار، شىعارماشىل كاسىبي مامانداردان جاساقتالعان جۇمىس توبى بار، عىلىمي-زەرتتەۋ ءدارىسحاناسى بار عالىم. پروفەسسور اۆاكوۆا اميردين قىزى 2003 جىلى «قازاق فرازەولوگيزمدەرىنىڭ سەمانتيكاسى» تاقىرىبىندا 10.02.02 – قازاق ءتىلى ماماندىعى بويىنشا دوكتورلىق ديسسەرتاسيا قورعاپ، تۇركى، قازاق فرازەوسەمانتيكا سەگمەنتىندەگى ءىرى عىلىمي مەكتەپتەرگە نەگىز بولاتىن باعىتتىڭ ىرگەتاسىن قالاپ بەردى.
راۋشان اميردين قىزى اۆاكوۆاعا جوعارى كاسىبي دايىندىعىن، عىلىمي دارەجەسىن، جۇمىستاعى جاۋاپكەرشىلىگىن جانە باسشىلىق قىزمەتتەگى قاعيداشىلدىعىن، ديپلوماتيالىق ساۋاتتىلىعىن ەسكەرە وتىرىپ، باسشىلىق تاراپىنان عالىمعا ءار جىلداردا ماڭىزدى تاپسىرمالار ۇسىنىلدى. عالىم 2005-2007 جج. حالىقارالىق جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ كەلىسىمى بويىنشا ماسكەۋ لينگۆيستيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە «قازاق ءتىلى ورتالىعىنا» جەتەكشىلىك ەتىپ، ۋنيۆەرسيتەت پروفەسسورى رەتىندە ماسكەۋ ستۋدەنتتەرىنە قازاق تىلىنەن ساباق بەردى. ماسكەۋلىك ورىس ۇلتىنان تۇراتىن ستۋدەنتتەرىن ۇلى ابايدىڭ تىلىندە سويلەتە الدى.
سونىمەن قاتار، پروفەسسور ر.ا.اۆاكوۆا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رەسەيدەگى ەلشىلىگىمەن بىرلەستىكتە ءبىرقاتار ديپلوماتيالىق مادەني-اعارتۋشىلىق ءىس-شارالاردىڭ كوشباسشىسى بولدى. سول تۇستاعى ەڭبەكتەرى رەسەي، تمد، قازاقستاندىق ب ا ق پورتالدارىنداعى كوپتەگەنت سۇحباتتارىمەن ەستە قالدى. ر.ا.اۆاكوۆا مملۋ-عا «سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن» (2018) دەگەن توسبەلگىمەن ماراپاتتالدى. 2007 جىلى عالىم «ق ر ۇزدىك وقىتۋشىسى» گرانتىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى.
2008-2013 جج. ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دا تۇڭعىش رەت تۇركىتانۋ كافەدراسىن اشىپ، ۇلكەن ۇجىمعا جەتەكشىلىك ەتتى، كافەدرا مەڭگەرۋشىسى بولدى. تۇركىتانۋ سالاسىنداعى العاشقى كاسىبي بىلىكتىلىگى بار مامانداردى وقىتىپ شىعاردى.
اۆاكوۆا راۋشان اميردين قىزى تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەڭ ءىرى جوبالارىنىڭ ءبىرى بولعان حالىقارالىق «بولاشاك» ستيپەندياسىنىڭ يەگەرى بولۋ ۇلەسىن دە ءبولىستى. 2013-2014 ج.ج. امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى ۆيسكونسين-ماديسون ۋنيۆەرسيتەتىندە عىلىمي تاعلىمدامادان ءوتتى. وسى تۇستا ەرەكشە اتاپ وتەر ماسەلە – عالىم ءوزى تاعىلىمدامادان وتە ءجۇرىپ، تەڭىزدىڭ ارعى جاعىندا تۇڭعىش رەت قازاق تىلىندەگى حالىقارالىق كونفەرەنسيا ۇيىمداستىرىپ، امەريكا قۇرلىعىنداعى عىلىمي ەليتاعا قازاق تىلىندەگى باياندامالاردى تىڭداتتى.
بۇگىنگى تاڭدا عالىم «تۇركىتانۋ جانە ءتىل تەورياسى» كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى رەتىندە مىڭداعان ءتىل تەورەتيكتەرى مەن تۇركىتانۋشىلارعا كاسىبي بىلىكتىلىك بەرىپ، الەمدىك نارىقتا باسەكەگە لايىقتى مامان ەتىپ شىعارۋ جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتۋدە. اۆاكوۆا راۋشانگۇل اميردين قىزى 500-دەن اسا عىلىمي ەڭبەكتەردىڭ اۆتورى، اتاپ كورسەتسەك: 5 –مونوگرافيا، 4- وقۋلىق؛ 7 – وقۋ قۇرالى ، 3–وقۋ–ادىستەمەلىك نۇسقاۋ، 2– سوزدىك، 30 –اسا جالپى ءتىل ءبىلىمى، تۇركىتانۋ ماماندىقتارى ءپانى بويىنشا فۋندامەنتالدى تيپتىك باعدارلامالاردىڭ اۆتورى. عالىمنىڭ جەتەكشىلىگىمەن 13 عىلىم كانديداتتارى 10.02.02 – قازاق ءتىلى؛ 10.02.19 – ءتىل تەورياسى؛ 10.02.20 – سالىستىرمالى-تاريحي، تيپولوگيالىق جانە سالعاستىرمالى ءتىل ءبىلىمى ماماندىقتارى بويىنشا، 2 - PhD دوكتورى دايىندالدى. اۆاكوۆا راۋشانگۇل اميردين قىزى مەملەكەتتىك ىرگەلى 5 عىلىمي-زەرتتەۋ جوبالاردىڭ جەتەكشىسى بولدى.
ءبىر باسىندا تەكتىلىكتى، ىرىلىك پەن ىسكەرلىكتى اسقاقتاتار سان قاسيەتتەر توعىسقان، سونىسىمەن دە ەلىنىڭ ارداقتى ءبىر ازاماتى بولىپ، ەسىمى جاقسىلار مەن جايساڭداردىڭ قاتارىندا اتالىپ جۇرگەن اۆاكوۆا راۋشان اميردين قىزىنىڭ شىعارماشىلىق، عالىمدىق كەلبەتى تۋرالى ارنايى ەڭبەكتەر دە جازىلار. عالىمنىڭ عىلىمي پوتەنسيالى تۋرالى ايتقاندا ەڭ الدىمەن ونىڭ عىلىمي ورتاداعى كىسىلىك كەلبەتىن اتىپ كەتكەن ورىندى. راۋشان اۆاكوۆا اميردين قىزىنىڭ بويىندا ءبىر ادامنىڭ باسىندا كەزدەسە بەرمەيتىن ەكى ءتۇرلى تانىم بار. ءبىرى - عىلىمي قابىلداۋىنا جاۋاپ بەرەتىن راسيونالدى ويلاۋ قابىلەتى بولسا، ەكىنشىسى شىعارماشىلىققا ءتان عىلىمي تۇيسىك، شىعارماشىلىق تانىم، ماسەلەنىڭ سوڭعى ءتۇيىنىن كورە ءبىلۋ قابىلەتى، عىلىمدا "تۆورچەسكوە وزارەنيە" دەپ ايتاتىن يرراسيونالدى ويلاۋ قابىلەتى.
كونە تۇركى ءتىل ءبىلىمىنىڭ ماسەلەسىن زەرتتەگەن ءىرى تۇلعالاردىڭ بىرەگەيلەرى – عۇبايدوللا ايداروۆ، ەكىنشىسى باباش ءابىلقاسىموۆ، ءۇشىنشىسى قۇلمات ومىرالييەۆ، التاي امانجولوۆ ەكەنىن بىلەمىز. كونە تۇركى ءتىلىنىڭ تاريحى ەكىنىڭ ءبىرى بارا بەرمەيتىن كۇردەلى عىلىم ەكەندىگىن ەسكەرسەك، ولاردىڭ قالدىرعان، زەرتتەپ جاتقان ەڭبەكتەرى باعا جەتپەس قۇندىلىق ەكەنىن مويىنداۋىمىز كەرەك. ۇلتجاندى ارىستارىمىزدىڭ ۇلى شوعىرىنان ءدارىس الىپ، حالقىمىزدىڭ ءيسى تۇركىلىك تاريحىنىڭ تامىرىنا تەرەڭدەي بويلاۋعا ۇمتىلعان جاس عالىمداردىڭ العى شەبىندە اۆاكوۆا راۋشانگۇل اميردين قىزى تۇردى. ول ءال-فارابي (بۇرىنعى س.م.كيروۆ) اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى، اسپيرانتى بولىپ جۇرگەن كەزىندە-اق تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ ءتىل ەرەكشەلىكتەرى مەن ۇقساستىقتارىن زەرتتەپ، العاشقى ەڭبەكتەرىن جاريالاي باستادى. وسىلايشا تۇركى ءتىلىنىڭ تەرەڭىنە بويلاي تۇسۋىنە ءبىر جاعىنان بالالىق شاعىندا ساياسات سالعان سەرگەلدەڭدەر كەزىندەگى تالاي ۇلتتىڭ وكىلدەرىمەن تاعدىرلاس، اڭگىمەلەس، سىرلاس بولىپ، تىلدەرىن ءبىلۋى سەبەپ بولسا، ەكىنشى جاعىنان، ءوزىنىڭ تۋا بىتكەن تالانتى مەن ەڭبەكقورلىعى، ىزدەنۋگە دەگەن بەيىمدىلىگى سەبەپ بولدى.
جالپى ءتىل ءبىلىمى جانە تۇركىتانۋ ماسەلەلەرى، لينگۆيستيكالىق مادەنيەتتانۋ؛ ەتنولينگۆيستيكا، قازاق جانە تۇركى تىلدەرى فرازەولوگياسى، سونىمەن قاتار لەكسيكوگورافيا تەورياسى، قازاق ءتىلىن ەكىنشى ءتىل جانە شەت ءتىلى رەتىندە وقىتۋ جانە ت.ب. ءتىل ءبىلىمىنىڭ كوكەيكەستى ماسەلەلەرىمەن اينالىسۋدا عالىم قازاقستاندىق عىلىمي مەكتەبىنىڭ دامۋىنا جاعداي جاساپ كەلەدى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ تۋى جەلبىرەپ، ازات ەلدىڭ ازاماتتارى ءوزىنىڭ داڭعىل جولىمەن، ءوز تاريحىمەن، ءوزىنىڭ ۇلتتىق كودىمەن جاڭا ءداۋىردىڭ شىمىلدىعىن سىپىرىپ، وزگەشە سالتاناتپەن بولاشاقتى بەتكە الىپ دامىپ كەلەدى. ازىرگە وتىز جىلدىق جاس تولقىن تاجىريبەسى بار ەلىمىزدىڭ باعىت-باعدارى ايقىندالىپ قالدى. وسى جولدا اۆاكوۆا راۋشانگۇل اميردين قىزى سىندى تابيعاتىنان عالىم ءبىتىمدى تۇلعالار ەلدىڭ عىلىمي پوتەنسيالىن كوتەرەتىن، ينتەللەكتۋالدىق مەكتەبىن قالىپتاستىراتىن الدىڭعى قاتار كوشباسشىلار بولماق.
ءال-فارابي ات.قازۇۋ فيلولوگيا فاكۋلتەتى تۇركىتانۋ جانە ءتىل تەورياسى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ج.ءا. اكىمىشيەۆا،
ءال-فارابي ات.قازۇۋ فيلولوگيا فاكۋلتەتى تۇركىتانۋ جانە ءتىل تەورياسى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى س.ب. بەكتەمىروۆا
،
