Олай дейтінім, ауылға барғанда шидің үстіндегі құртты көрмеймін. Келіні түйетін келінді де емге таба алмайсың. Мал жайлайтындардың саны кеміп келеді. Мал басы өсті ғой, малға қарайтындарды айтамыз. Қаймақпен күрең шайды ішетіндер азайды. Шоқтың үстіндегі шәйнектен токтың үстіндегі шәйнек көбейді. Шешелеріміз ұлттық тағамның түр-түрін ұсынушы еді. Қазір еттің сүрі екі үйдің бірінен табыла салмайды.
Олай ойлауға негіз көп. Қазақ әннің кетеуі кеткенін тыңдайтын болды. Тыңдай жүріп билейтін, билей жүріп тыңдайтын күйге түсті. Жаһандану? Мүмкін. Мәдениеттің алға басқаны? Жоқ, керісінше кері кеткені.
Қазақ өсекке жақын жүр. Жоқтан өзгені қазады. Боқтан өзгені жазып болды. Таласбек киносында Біржанға былай дегізеді: «Қазақ қартайыпты ғой». Қандай қатал шешім! Еріксіз, мәжбүрліктен барып отыр. Мәжбүр еткен өзіміз!
Қазақ даладан дана емес, бала іздеді.
Қазақ қазақты танудан қалып барады. Қазақ қазақты мойындаудан кетіп барады.
Қызық болды. Қызық емес-ау, шыжық болды. Университетке сабақ беруді ұсынған. Өзіміз көрген ұстаздарға ұқсауға тырысып, шама келгенше дайындалдық. Аудиторияға имене еніп, шәкірттерге білгенімізді айта бастадық. Үрпейісіп, қарайды. Арада байланыс жоқ. Сөзіміз далаға кеткен секілді. Сіңбейді. Сіңдіре алмаймыз. Біздің нашарлық. Бірақ олардың да қабылдау қасиеттері кеміген екен.
Шыжық мынау: Қазақ еліндегі он мықты журналисті атаңдар дедік. Кім жоқ дейсің. Артур Платонов, Айгүлдер жүр. Азамат Сұрыпбаевты да көрдік-ау деймін. Ойлаған едік, Шер-ағаң, Сейдаңдарға дейін түсер ма екен, жоқ бұрынғы буынды жағалаумен шектеле ме деп... Оймыздың ойраны шықты. Олардың «қаймағы» өзгелер екен. «Тым болмаса Қайнар Олжай мен Нұртөре Жүсіпті қосу керек еді-ау». «А, ағай әкеңіз жаза салайық». Тезекбаев еске түсті. Сабақ берген. Біртүрлі күлетін еді. Жауап онша шықпаған сәтте. Шымшып, күледі. Күлкімен шымшитын.
«Қазақ, рухани көсемің кім?», - деген сауал тастап едік.... Лайк саны алты, пікір екіге жетіпті... Рухани жаңғырған ел емес пе...
Аман Сейтқанов
Фейсбуктегі парақшасынан
