ТМД елдері арасында Қазақстан жұмыссыздық деңгейі бойынша Тәжікстан мен Әзербайжаннан кейін үшінші орында тұр, деп хабарлайды Dalanews.kz.
Экономикалық болжам
Сарапшылардың сөзінше, бұл жерде де «мақтануға» тұрарлық нәрсе бар: ILOSTAT деректеріне сәйкес, 2024 жылға арналған жұмыссыздық деңгейі бойынша ең нашар елдердің рейтингінде Қазақстан 187 елдің ішінде 104-орынға ие болды. Ал ТМД елдері арасында Қазақстан Тәжікстан мен Әзербайжаннан кейін үшінші орында тұр.
Деректер мынадай:
- 2024 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында елдегі жұмыспен қамту саласындағы қызметтер көлемі 374,6 млрд теңге, бұл 2023 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 4,6%-ға аз;
- Жұмыспен қамту саласындағы қызметтердің нақты көлем индексі 84,1%-ды құрады, бұл саладағы нақты қызмет көлемінің 15,9%-ға қысқарғанын көрсетеді;
- Жұмыспен қамту саласындағы жалпы қызметтер көлемі 371,5 млрд теңгені құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 5,2%-ға аз: оның негізгі бөлігін жұмыспен қамту агенттіктері қамтамасыз етті — 59,1 млрд теңге (2023 жылдың қаңтар-қыркүйегінде 54,2 млрд теңге).
Қазақстанда тұрақты жұмыспен қамтудың уақытша жұмысқа ауысуы бойынша қауіпті үрдіс байқалуда: уақытша жұмысқа орналастыру агенттіктерінің қызмет көлемі 3,5 есеге артып, 4,8 млрд теңгеге жетті.
Қорытынды: жұмыс берушілер тұрақты еңбек шарттарын жасасуға деген қызығушылықтарын жоғалтып, қызметкерлерді қысқа мерзімге жұмысқа алуды жөн көруде.
Бұл:
1.Жұмыскердің құндылығының төмендеуін (себебі еңбек нарығында жұмыс күшінің артықшылығы бар);
2.Жұмыс берушілердің еңбек нарығында өздерін сенімді сезініп, жұмысқа қабылдау шарттарын нашарлатуын көрсетеді.
2025 жылы бұл үрдіс айтарлықтай өзгермейді.
Қазақстан Республикасының Ұлттық статистика бюросының (ҰСБ) ресми деректері бойынша, 2024 жылдың үшінші тоқсанында елде 448,6 мың жұмыссыз адам болған — бұл 2023 жылдың сол кезеңімен салыстырғанда 0,6%-ға аз.
Бұл барлық жұмыссыздар емес, тек ресми тіркелгендер: жұмыс іздеп, жұмыс істеуге дайын деп танылғандар. Жұмыссыздық деңгейі осындай есеп негізінде анықталады және ол елдегі жұмысқа жарамды халықтың 4,6%.
Бұл көрсеткішке жұмыссыз екендігін билікке хабарламаған немесе жасырын жұмыссыз ретінде танылған адамдар кірмейді. Қалаларда жұмыссыздық деңгейі 4,6%-ды, ауылдық жерлерде 4,7%.
ILOSTAT рейтингі бойынша Қазақстандағы жұмыссыздық деңгейі 4,8%-ға жетті. Алайда, экономикалық өсім мен жұмысқа қабылдау механикасындағы өзгерістерді ескере отырып, жағдай жақсармаған.
ТМД елдері арасында:
•Тәжікстан — 11,6% (ең жоғары көрсеткіш);
•Әзербайжан — 5,6%;
•Қазақстан — 4,8%.
Қазақстаннан озып кеткен елдер:
•Өзбекстан — 4,5%,
•Түрікменстан — 4,3%,
•Беларусь — 3,4%,
•Қырғызстан — 3,3%,
•Ресей — 2,5%,
•Молдова — 1,4%.
Айта кету керек, Қазақстан кейбір елдердің жұмыссыз азаматтарына жұмыс орындарын ұсынады. Бұл Өзбекстан сияқты елдерге еңбек нарығындағы жағдайды жақсартуға көмектеседі, сонымен қатар ұлттық валютаның тұрақтылығына ықпал етеді. Бірақ бұл Қазақстанның еңбек нарығына теріс әсер етіп, оның азаматтарының жағдайын қиындатады.
Сонымен қатар, теңгенің құнсыздануынан туындаған инфляция халықтың тұрмыс жағдайын нашарлатып отыр. Жұмыссыздық өсіп, еңбек шарттары нашарлауда. Бұған төмен жалақы мен салықтардың өсуі қосылады.
