Túrkistan oblysy ákiminiń orybasary Beısenbaı Tájibaevtyń tóraǵalyǵymen aldaǵy oqý jylyna tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keıingi bilim berý uıymdaryna memlekettik tapsyrysty qalyptastyrý men bólý boıynsha májilis ótti, dep habarlaıdy Dalanews.kz
Májiliste sonymen birge «Jumysshy mamandyqtar jylyn» mazmundy ári jastarǵa paıdaly is-sharalarmen qamtý máselesi talqylandy. Oǵan jaýapty basqarma ókilderi men mekeme basshylary, aýdan, qala ákimderiniń orynbasarlary qatysty. Oblys ákiminiń orynbasary jaýapty basshylarǵa naqty tapsyrmalar júktedi.
– Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev 2025 jyldy «Jumysshy mamandyqtar jyly» dep jarıalady. Sonymen birge tehnıkalyq jáne kásiptik bilim berý salasyn transformasıalaý qajet ekenin aıtty. Osy baǵytta jumysty kúsheıtýimiz kerek. Oblys ákimi Nuralhan Oralbaıulynyń qoldaýymen bilim salasyn damytý jumystary jandanýda. Memleket tarapynan jastardyń bilim alýyna granttar berilip, qoldaýlar kórsetilip jatyr. Bıyl da arnaýly oqý oryndary men kolejderge 15 500 memlekettik tapsyrys berý josparlanǵan. Sonyń ishinde jumysshy mamandyqtarynyń sany 9500-ge deıin ulǵaıady. Aýyldar men qalalardaǵy mektep bitirýshi túlekterge, oqýshylarǵa túsindirý jumystaryn júrgizip, granttarmen qamtý kerek. Bilim basqarmasynyń taldaýy negizinde bıyl 11-synypty bitiretin 4 myńnan astam oqýshy UBT-ǵa qatyspaıdy. Osy oqýshylar NEET sanatyna enbeýi úshin kolejderge túsirý kerek. Jaýapty basqarma, «Jastar resýrstyq ortalyqtary», aýdan, qala ákimderi osy baǵytta túsindirý jumystaryn júrgizińizder. Aımaqta myqty, kóshbasshy kolejder bar. Olardyń birqataryndaǵy jataqhanalar bos tur. Aýyl jastaryn tartyńyzdar. Tegin oqysyn ári stıpendıasyn alyp, mamandyqqa ıe bolsyn. Kópshiligi mundaı múmkindikterdi bilmeıdi. Halyqqa aqparat berý kerek. Bólingen granttarǵa saı tıisti usynystar berińizder. Bul múmkindikti paıdalanǵan jón. Ár kolejdiń kórsetkishi taldanyp, tıimsiz jumys istegen dırektorlarǵa qatysty tıisti sheshimder qabyldanady, – dedi Beısenbaı Tájibaev.
Oblysta 50 kolej jumys isteıdi (28 memlekettik, 22 jekemenshik). Basym bóligi – kópsalaly kolejder. Búgingi tańda 75 mamandyq boıynsha 45 530 (onyń ishinde 32 383 memlekettik tapsyrys) stýdent bilim alýda. Óńirde eńbek naryǵyna qajetti jumysshy mamandyqtar 30 kolejde daıarlanady. Onda 16553 stýdent bilim alýda. Bıyl 450 oryn granty maqsatty memlekettik tapsyrys aıasynda qarastyrylǵan. Iaǵnı, jastardy kásiporyndarǵa 100% jumysqa ornalastyrý múmkindigi bar.
Oblysta «Óńirlik jumyspen qamtý kartasy» bekitilgen. Ashylatyn 130 myńnan astamy jańa jumys oryndarynyń 60% jumysshy mamandyqtarǵa arnalǵan.
2025 jyly óńirdegi 520 mektepti 75 809 oqýshy (9 synyp – 44982, 11 synyp – 30827) bitiredi. Memlekettik bilim berý tapsyrysy «Atameken» óńirlik kásipkerler palatasy, qalalar men aýdandardyń ákimdikteri, salalyq basqarmalar men múddeli uıymdar usynatyn eńbek naryǵynyń qajettilikteri eskerile otyryp qalyptastyrylady.
Aıta keteıik, Túrkistan oblysynda 14 -35 jas aralyǵyndaǵy jastar sany – 663260. NEET sanatyndaǵy jastardyń úlesin azaıtý maqsatynda 2024 jyly 12 memlekettik baǵdarlamany qamtıtyn jol kartasy ázirlengen. Osyǵan baılanysty 39119 jas jumyspen, oqý granttarymen jáne jeńildetilgen nesıelerimen qamtyldy. 2023 jyldyń qorytyndysyna sáıkes NEET sanatyndaǵy jastardyń kórsetkishi 10,4%-dy qurasa (62 497 jas), 2024 jyldyń IV toqsanynda 5,5%-dy (33668 jas) qurap, tómendegen. Jastardy jumyspen, bilimmen qamtý jumystary jalǵasady.
