Túrkistan – Qazaqstannyń ejelgi qalalarynyń biri, ol ýaqyt óte kele ishki jáne syrtqy týrızm ortalyqtarynyń birine aınalýy tıis. Biraq kóptegen ǵasyrlar buryn Samarqand, Buhara, Hıýadan ótken kerýen joldarynyń qıylysynda paıda bolǵan eldi mekenniń týrısik tartymdylyǵyn arttyrý úshin telekomýnıkasıa salasynda da aýqymdy ınfraqurylymdyq jumystar qajet. Osy baǵytta bıylǵy kúzde oblys besinshi býyn uıaly baılanys ornatýǵa alǵashqy qadam jasady: qalanyń ákimshilik ortalyǵyn oblys ortalyǵynyń kireberis qaqpalarymen baılanystyratyn Bekzat Sattarhanov dańǵylynda «Qazaqtelekom» AQ 5G bazalyq stansıasyn ornalastyrdy.
«5G salasyndaǵy kóptegen synaqtar men pılottyq jobalardan keıin, kompanıamyz óziniń ınfraqurylymyna negizdelgen turaqty túrde besinshi býyn jelisin iske qosyp, osy saladaǵy tehnologıalyq kóshbasshy mártebesin taǵy bir rastady»,-deıdi «Qazaqtelekom» AQ basqarmasynyń tóraǵasy Qýanyshbek Esekeev - Bul jeli barlyq qala turǵyndary men qonaqtaryna qol jetimdi bolady, 5G-ge laıyqtalǵan smartfondardy qoldanýshylar «aýyr» mazmundy júkteý kezinde, UHD sapasymen beıne kontent tamashalaý kezinde, jańa standarttyń barlyq artyqshylyqtaryn baǵalaıtyn bolady. Osy arqyly 3G / 4G jelilerimen salystyrǵanda, 5G jelilerindegi jyldamdyq pen kidiristiń aıyrmashylyǵyn sezinip kóredi. Esterińizge sala keteıin, 5G tehnologıalary 4G tehnologıasyna qaraǵanda joǵary ótkizý qabilettiligin qamtamasyz etedi, qurylǵylar arasynda óte senimdi keń aýqymdy baılanys júıesin qurady, sonymen qatar 4G jabdyǵyna qaraǵanda sıgnaldyń keshigýine jol bermeıdi jáne batareıa qýattylyǵyn saqtaıdy. Munyń bári IoT damýyna, halyq arasynda jańa standarttyń taralýyna oń áserin tıgizedi. Jańa standarttaǵy jelilerdi qurý boıynsha alǵashqy aýqymdy jumysty birinshi bolyp «Qazaqtelekomnyń» júrgizgenin biz maqtan tutamyz», - deıdi ol.
Kompanıanyń birinshi basshysynyń aıtýynsha, 5G tehnologıasy mobıldi ınternet úshin de, turǵyndarǵa symsyz Internetke qosylýdy qamtamasyz etý úshin de, IoT (Internet zattary, Internet zattary) keısteri úshin de keńinen qoldanýǵa bolady. Sonymen qatar Big data negizinde qyzmeti tolyqtaı avtomattandyrylǵan, basqarýshylyq sheshimder qabyldaýǵa, taldaýǵa jáne «aqyldy qala» elementterin engizýge jǵdaı jasaıdy.
5G jelisi C-band dıapazonynda, ıaǵnı jer ústi jáne spýtnıktik radıobaılanys úshin paıdalanylatyn Non-Standalone rejıminde (NSA, avtonomdy emes standart) tolqyn uzyndyǵy dıapazonynda iske qosyldy.
NSA qoldaný 5G bazalyq stansıasyn qoldanystaǵy LTE jelisine qosý múmkindigin jáne Qazaqstanda jumys isteıtin uıaly baılanys operatorlarynyń 4G paketterimen biriktirýdi bildiredi. Endi qazirdiń ózinde Túrkistanda 5G tehnologıasyna laıyqtalǵan qurylǵylary bar, Altel men Tele2 abonentteri jańa júırik jelini qoldana alady. Osy rette atap aıtary mańyzdy másele búgingi tańda Qazaqstanda 5G jelisinde tek Xiaomi men Huawei kompanıasynyń qurylǵylary laıyqtalǵan. Degenmen «Qazaqtelekom» Apple, Samsung jáne Vivo kompanıalarymen Qazaqstanda 5G tehnologıasyn qoldaý úshin osy óndirýshilerdiń qurylǵylaryn qaıta jabdyqtaý týraly belsendi kelissózder júrgizýde.
Túrkistan oblysy ákiminiń orynbasary Rashıd Aıýpovtyń aıtýynsha, Túrkistanda 5G jelilerin iske qosý tek aımaq úshin ǵana emes, jalpy Qazaqstan úshin mańyzdy. «Biz Aqmola oblysynyń Aqkól qalasyndaǵy Qazaqtelekomnyń pılottyq jobasyn muqıat qadaǵalap otyrdyq, onda operatordyń sıfrlyq sheshimderi «Aqyldy qalanyń» ár túrli elementterin engizýge múmkindik berdi, bul azamattardyń ómirin qaýipsiz ári yńǵaıly etedi», - dep atap ótti Rashıd Aıýpov. - Biz osyndaı sheshimderdi Túrkistanda qoldanǵymyz keledi, degenmen bizdiń eldi mekenderdiń kólemi jaǵynan aıyrmashylyǵy túbegeıli jańa, qýatty ınfraqurylym arnasyn qajet etetinin túsinemiz. Sonyń biri qazirgi ýaqytta Túrkistan turǵyndaryna kóptegen múmkindikterge jol ashqan 5G standarty. 5G tehnologıasy biz úshin utqyrlyqta, jyldamdyqta jáne qyzmet kórsetý sapasynda jańa ólshemderdi júzege asyrýǵa sep bolady. Bul jeliniń Túrkistanda iske qosylýy qalany basqarýda jańa senarılerdi engizýge, kólik ınfraqurylymyn sıfrlandyrýǵa jáne «Aqyldy qala» jobasyn iske asyrýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, 5G jelilerine erkin qol jetkizý aımaqtary qalamyzǵa týrıser aǵynyn ulǵaıtýǵa qosymsha yntalandyrý quralyna aınalady, al bul bizdiń bolashaqtaǵy basty mindetterimizdiń biri», - dep atap ótti ol.
5G tehnologıasynyń iske qosylýy mobıldi ınternettiń jyldamdyǵy men sapasy turǵysynan paıdalanýshylarǵa kóptegen artyqshylyqtarǵa jol ashady: Túrkistannyń alǵashqy hot spotyn iske qosý úshin «Qazaqtelekom» AQ 5G bazalyq stansıasyna 10GE jeke optıkalyq jelilik arnasyn uıymdastyrdy, bul derekterdi berý jyldamdyǵyn 1,2 Gbıt/s deıin arttyrady. Ejelgi qalanyń ortalyq arterıalarynyń birinde 5G bazalyq stansıasynyń iske qosylýy Túrkistanda besinshi býyn jelisin qurýǵa jáne onyń aıasyn keńeıtýge alǵashqy qadam bolyp tabylady.
2022 jyldyń basynda B.Sattarhanov dańǵylynyń ár bóliginde ornalasqan áýejaı, ákimshilik-iskerlik ortalyǵy men mádenı-rýhanı ortalyqtyń baılanys aımaǵyn qurý úshin 5G bazalyq stansıalaryn qosymsha ornatý josparlanýda.
«Qazaqtelekom» AQ Inovasıalar jónindegi bas dırektory Nurlan Meıirmanov óz kezeginde 5G jelileriniń qurylysy kompanıa damýyndaǵy strategıalyq basymdyq bolyp tabylatynyn atap ótti. Bul tehnologıa mobıldi jelilerde derekterdi berý jyldamdyǵynyń aıqyn básekelestik artyqshylyqtarynan bólek, «Qazaqtelekomnyń» bıznestiń prınsıpti jańa máselelerin sheshýdegi múmkindikterin keńeıtedi, olar: korporatıvtik klıentterdiń jekelegen elementterin sıfrlandyrýdan bastap, Qazaqstanda «aqyldy qalalar» men sıfrlyq ónerkásiptiń arhıtektýrasyn qurýǵa deıingi prosester.
«Biz Túrkistan qalasyndaǵy pılottyq jelimizdi álemdegi eń keń taralǵan jáne keńinen usynylatyn radıojıilik dıapazonynda ornalastyrdyq», - deıdi Nurlan Meıirmanov. - Biz jańa jeliniń sapasyn 5G qurylǵylarynyń birneshe túrlerinde, onyń ishinde 5G smartfony men 5G modeminde tekserip kórdik. Bul qurylǵylardy testileý kezinde biz turaqty túrde 1-1,2 Gbıt/s jyldamdyqqa qol jetkizdik, al jeliniń ortasha kidirisi 7-8 ms boldy, bul biz kútken nátıjelerge jáne keńeıtilgen mobıldi keń jolaqty standarttarǵa sáıkes keledi, sonymen qatar URLLC ıaǵnı kidirisi tómen óte senimdi baılanys standartyna saı. Basqasha aıtqanda, biz eń qarapaıym gadjetteri bar qarapaıym qoldanýshy úshin osy jelimen jumys isteý múmkindigin tekserdik jáne jańa jeli biz ornatqan parametrlerge tolyq sáıkes keletinine kóz jetkizdik», - deıdi kompanıanyń Inovasıalar jónindegi bas dırektory Nurlan Meıirmanov.
«Qazaqtelekom» Túrkistanda tusaýy kesilgen alǵashqy joba - Qazaqstannyń sıfrlyq ekonomıkasynyń damýyna jáne kompanıalardyń sıfrlyq transformasıasyna negiz bolatyn búkil el boıynsha qurylatyn keleshek hot spot núkteleriniń prototıpi ekenine senim bildirdi.
