Qoǵam ishten tyna, tiksene kútken kvazımemlekettik sektorǵa júrgizilip jatqan aýdıttyń shet-jaǵasy týraly málimetter paıda boldy. Keshe Májiliste bolǵan Joǵary aýdıtorlyq palata tóraǵasy Álıhan Smaıylovty jýrnalıser qaýymy qorshap alyp, osy tóńirekte suraqtardy qarsha boratty. Kópti qyzyqtyrǵan basty saýaldardyń biri – top-menedjerlerdiń bonýstary týraly boldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Bas aýdıtorǵa "Samuryq-Qazyna" qory, "QazAgro" AQ jáne "Báıterek" holdıńiniń top-menedjerleri alǵan bonýstardyń zańdy-zańdy emestigi tekseriledi me" degen suraq qoıyldy.
"Bul máseleler de memlekettik aýdıtpen qamtylatyn bolady. Nátıjeleri belgili bolǵanda, biz ol týraly kópti habardar etemiz. Eger mundaı buzýshylyqtar anyqtalsa, onda árıne, osy kompanıalardyń basshylyǵyna qatysty tıisti uıǵarymdar toltyramyz (aqshany qazynaǵa qaıtarý boıynsha)", - dedi Álıhan Smaıylov.
Sóıtken bas aýdıor budan da zor málimetpen bólise ketti.
Ol ózderi júrgizip jatqan aýdtıorlyq jumystyń biri "Báıterek" holdıńiniń boryshyn basqarý máselesin de qamtıtynyn basa atap ótti. Smaılovtyń aıtýynsha, 1 qańtardaǵy jaǵdaı boıynsha holdıńtiń kompanıalar tobynyń shoǵyrlandyrylǵan boryshy 8 trln teńgeden asady.
"Biz jańadan alynǵan qaryz aqshalar ekonomıkalyq tıimdi jobalarǵa jumsaýdyń ornyna ishki máselelerdi sheshýge nemese tólenbeı, qordalanyp jatqan nesıelerdi óteýge baǵyttalǵan jaǵdaılardy anyqtadyq", – dedi Álıhan Smaıylov.
Keıbir jaǵdaılarda qarajat, tipti naqty suranyssyz qaryzǵa alynǵan. Iaǵnı, esh sebepsiz. Mysaly, "Damý" qory Azıa Damý bankinen memlekettik kepildikpen qomaqty resýrstar tartqan bolatyn.
"Bul aqsha shaǵyn jáne orta bıznesti bankter men mıkroqarjy uıymdary arqyly qarjylandyrýǵa arnalǵan. Alaıda, bıznes tarapynan ótinimderdiń bolmaýyna baılanysty degen sebeppen shamamen 11 mlrd teńge keri qaıtarylǵan", - dedi JAP tóraǵasy.
Ol kvazımemlekettik kompanıalar, kóbinese memleketten alǵan qoldaý aqshalarǵa qatysty josparly áleýmettik-ekonomıkalyq nátıjelerge qol jetkizý boıynsha naqty mindettemelerdi belgilemeıtinin atap ótti.
"Atap aıtqanda, bul - jumys oryndaryn qurý jáne salyq bazasyn keńeıtý sıaqty kórsetkishter. Aýdıtorlyq irikteý sheńberinde memlekettik qoldaý sharalaryn alǵanda ýáde etilgen áser 32% jaǵdaıda nemese 37 qoldaý sharasyna ıe bolǵandardyń 12-si qol jetkize almaǵan. Budan bólek, jobalardy sapasyz irikteý jáne basym emes salalardy qarjylandyrý faktileri anyqtalýda. Qazir "Samuryq-Qazyna" qorynda aýdıt júrgizilýde. Ol aıaqtalǵan soń qorytyndylaryn jarıalaıtyn bolamyz", - dedi Álıhan Smaıylov.
Buǵan deıin saıtymyzda "Samuryqtyń" sońǵy demi: Qor tarasa, eski Qazaqstan dáýiri aıaqtala ma?" degen maqala jarıalanǵan bolatyn. Májilis qabyrǵasynda 2025 jyly 19 mamyrda depýtat Ádil Jubanov "Samuryq-Qazyna" qoryn taratýdy usynǵan bolatyn.
