Qoǵam qaıratkeri, aıtysker aqyn Muhamedjan Tazabek “Ýaqyt kórsetedi” YouTube arnasyna bergen suqbatynda qoǵamda ózine qatysty aıtylyp júrgen pikirler men syndarǵa jaýap berdi. Suhbat barysynda ol din jolyndaǵy kózqarastary, qoǵamdaǵy róli, Qańtar oqıǵasy kezindegi áreketi men otbasy múshelerine qatysty suraqtarǵa egjeı-tegjeıli toqtaldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Suhbat barysynda jýrnalıs Tazabektiń kezinde din jolynda adasqany jaıly aıtqan sózin esine saldy. Aqyn bul aqparattyń burmalanyp ketkenin jetkizdi.
"Qoǵamda taraǵan sózderdiń kóbi ol jerde bolǵan áńgime jóninde emes, soǵan kózqarastar jaıynda. "Samaýrynnyń sýy aǵyp, Samarqandy sý aldy" degendeı biz ustazdardyń arasynda otyryp, taqyryptardy taldaǵan kezde sony kóptegen saıt Muhamedjan adasqan eken dep taratty. Men kúldim de qoıdym. Al shyntýaıtynda, qoǵamda adamdar bir-birine qatty áser etedi. Men toptarmen de, adamdarmen de, úlken aqsaqaldarmen de, jastarmen de aralastym. Qoǵamda ár adam bir-birine yqpal etkisi keledi. Áıel kúıeýine, kúıeýi áıeline áser etetini sekildi, túrli ortada júrgen soń, árqıly áńgime aıtylýy zańdy. Biz ataqty adam bolǵan soń qataryna qosqysy kelip, biz arqyly abyroı jınaǵysy kelgender de boldy. Sonyń sebebinen osyndaı áńgimeler tarady. Biraq bireýdi adastyryp nemese adasyp ketken jerim joq. Óıtkeni zań oryndary da, ustazdar da estip-kórip júr", - dedi Muhamedjan Tazabek "Ýaqyt kórsetedi" ıýtýb arnasyna.
"Sonda sizdiń men adastym, durys jolǵa tústim degen sózińizdi qıyp aldy ma?", - dedi jýrnalıs.
"Meni ártúrli top tartty, biraq men olardyń adasýyna ilesken joqpyn. Al endi túsinbeı júrgen, kúmándi suraqtaryma múftıat arqyly, ǵalymdar arqyly jaýabyn taptym. Qandaı top bar sonyń bárine ózine tartty. Endi bizde áýelgi kezde "tablıǵı jamaǵat" keń etek jaıdy. Sol kezde osy jamaǵattyń Bishkekten, basqa jaqtan kelgen toptary telefonymdy alyp, shaı ishsek, áńgimelessek dep shaqyratyn. Odan keıin "hızb ýt tahrır" degen toptar shyqty. Olar da óz qataryna qosqysy keldi. Sodan keıin Aslan Mýsınniń balasy Asylbek bastaǵan "quranshylar" degen top paıda bolyp, olardyń da tanymaldyǵy sol tusta qatty kúsheıip turdy. Biraq eshqaısyna belsene kirip nemese ortaqtasyp ketken jerimiz bolǵan joq. Sebebi men á degende dinı ortaǵa jaqsy adamdardyń esebinen keldim. Halıf Altaı aqsaqalymyz jáne basqa da tarıhshy Sársenbi Dáýit aǵalarymyz da boldy. Basynan ózderi durys baǵyt-baǵdar berdi. Biraq toqsanynshy jyldardyń ortasynda namazǵa jyǵylǵandardyń arasynda bedeldi ári yqpaldy tulǵalar óte az edi. Biz sol kezderi óte ataqty bolǵandyqtan, barlyq jerde atymyz tirkelip, aıtylyp júrdi", - dedi ol.
Sonymen qatar jýrnalıs Tazabekke 2019 jyly Aısha qyzyn uzatqan kezde Nursultan Nazarbaevtyń eńbegi jazylǵan kitapty qyzynyń jasaýy etip bergenin de atap ótti.
"Sol kezdi esińizge túsirip ketsem. Qandaı qoǵam basshysyn qadir tutyp, oǵan baǵynsa, sol qoǵamda bereke ornaıdy. Bizdiń basshymyz Nursultan Nazarbaev. Onyń osynsha jyldar boıy memleket úshin istegen qyzmetin bilip, óskeleń urpaqqa sińire júrýimiz kerek dedińiz. Jýyrda ekinshi qyzyńyzdy uzatqan kezde nelikten siz Nazarbaevtyń eńbegi jazylǵan kitapty jas otbasylarǵa syılamadyńyz?", - dedi jýrnalıs.
"Nazarbaev qazir prezıdent emes qoı. Qaı kezde kim prezıdent bolady, sol kezdegi patshaǵa baǵynýdy nasıhattaımyn", - dedi ol.
Osy tusta jýrnalıs Toqaevtyń kitabyn nelikten bermeginin de surady.
"Toıda bolǵan adamdar bolsa biledi, Toqaevtyń aty atalyp, esimi batanyń ishine qosyldy. Árbir prezıdenttiń kitabyn berý - shart emes qoı", - dep qysqa qaıyrdy Muhamedjan Tazabek.
Suqbatta Qazaqstanda zańnyń oryndalmaýy jıi aıtylatyny jáne Tazabektiń eldiń sharıǵatpen ómir súrgenin qalaıtyny-qalamaıtyny jaıly da pikiri suraldy.
"Jalpy, zaıyrlylyq degen keremet nárse ǵoı. Alaıda muny kóbine dinsizdik retinde túsingisi keledi. Zaıyrlylyq degen týra osy zamandaǵy qajettilikterden týyndaǵan qaǵıdattardyń jıyntyǵy. Sharıǵat degen - ol bizdiń dinimizde, ómirimizde, azan shaqyryp, at qoıǵan kezden, qaıtys bolyp, qabirge ketip bara jatqan janaza namazyna deıin qamtyp tur ǵoı onsyz da. Al endi ony Ata Zań retinde alyp shyǵý, qazirgi ýaqytta qısyny joq nárse. Sharıǵat degendi men basqasha túsinemin. Ony Aýǵanstandaǵydaı aldyǵa shyǵarý dál qazirgi kezde paıda ákeletin nárse emes", - dedi ol.
Sonymen qatar Muhamedjan Tazabek aǵasy Qaırat Satybaldy jaıly da pikir bildirdi. Aıtýynsha, onyń qazirgi jaǵdaıy jaqsy.
"Ótkende anasy qaıtys bolǵan kezde kóńil aıtyp, kirip shyqtyq. Jalpy jaǵdaıynan habardar boldym. Allaǵa shúkir, jaǵdaıy tamasha. Imandy adam ǵoı. Endi er adamnyń basyna neler kelip, ne ketpeıdi. Sol óz tirshiligin istep, sharýasyn atqaryp júr", - dedi ol.
Jýrnalıs Qaırat Satybaldynyń ustalǵanynan keıin Tazabek onyń fotolaryn Instagram paraqshasynan alyp tastaǵanyn aıtyp, sebebin surady. Aqyn bul sheshimniń saıası qysymnan emes, etıkalyq sebepten týyndaǵanyn aıtty.
"Sýrettiń bireýi óshti. Al qalǵany tur. Óıtkeni qolaısyz sýretteri boldy. Ony birden alyp tastadym. Joǵarydan eshqandaı habar kelgen joq", - dedi ol.
Tazabek Qańtar oqıǵasy kezinde únsiz qaldy degen syndarǵa da jaýap berdi.
"Jalpy qoǵamda dúrbeleń boldy. Adamdarda bir úlken psıhologıalyq tolqýlar boldy ǵoı. Sondyqtan ol jerde ádil aqıqı pikir boldy dep oılamaımyn. Árkim týraly ár nárse aıtylyp jatty. Biraq men únsiz qalmadym. Oqıǵadan 20 kún ótken soń "Asyl arnada" Erlanmen "Siz qańtarda qaıda boldyńyz?" degen taqyrypta suqbat jasadyq. Sol jerde tolyq jaýap berdim. Iýtýbta tur. Qańtar oqıǵasynda Almatyda úıimde boldym. Keıin 3-4 kúnnen keıin Túrkıaǵa saparym bolyp, sol jaqqa kettim. Men onda Bishkek arqyly ushtym. Óıtkeni Almatyda aeroport jabyq boldy", - dedi ol.
