Qazaqstan qarjygerleri qaýymdastyǵynyń (QQQ) Analıtıkalyq ortalyǵy 2024 jylǵy qarashadaǵy keıbir ındıkatorlar boıynsha qarjy naryǵynyń kásibı qatysýshylary arasynda júrgizilgen kezekti saýalnama nátıjesin jarıalady. Ondaǵy boljamǵa sáıkes, kelesi jyldyń aıaǵyna qaraı teńgege shaqqanda bir AQSH dollarynyń quny 507 teńge bolýy múmkin, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
"Bir aıda ınflásıanyń eki ese údeýi (qyrkúıekte 0,4%-dan qazan aıynda 0,9%-ǵa deıin) jáne onyń ózgerisindegi joǵary amplıtýda bazalyq syıaqy mólsherlemesiniń tómendeý sıkline oralýyna kedergi keltiredi. Osyǵan baılanysty qarjy naryǵy sarapshylarynyń basym bóligi (75%) Ulttyq bank 29 qarashadaǵy aldaǵy otyrysynda bazalyq syıaqy mólsherlemesin 14,25% deńgeıinde qaldyrady degen pikirde, al qalǵan bóligi (25%) 14,0%-ǵa deıin tómendetýi yqtımal", dep boljanady Qazaqstan qarjygerleri qaýymdastyǵy (QQQ) usynǵan ekonomıkalyq taldaýda.
Tutyný baǵasy ındeksiniń ekpin alýy bolashaq ınflásıa kórsetkishiniń nasharlaı túsetinin baıqatady. Bir jyldan keıin kútiletin ınflásıanyń ortasha kórsetkishi qazan aıyndaǵy 8,1%-dan 8,4%-ǵa deıin ósti. Bul jaǵdaıda bazalyq syıaqy mólsherlemesiniń eki tańbaly máni kelesi 12 aıda da saqtalady jáne ol 13%-dy quraýy múmkin (qazirgisi - 14,25%).
"Osylaısha, bir jyldan keıin ekonomıkadaǵy naqty paıyzdyq mólsherlemesi 4,5%-y qurap, áldeqaıda tómendeýi múmkin (qazirgi máni - 5,75%). Naqty syıaqy mólsherlemesiniń tómendeýi, munaı baǵasynyń arzandaýy, ımporttyń úzdiksiz ósimi (ınfraqurylymdyq jobalardy iske asyrý aıasynda), syrtqy borysh boıynsha júrgizilgen iri tólemder (2025 jyly Qarjy mınıstrliginiń eýrooblıgasıalary boıynsha 2,5 mlrd dollar óteý kútiledi) ulttyq valúta baǵamyna qysym kórsetýi múmkin: bir jyldan keıin, ıaǵnı 2025 jyly qarashada teńgege shaqqanda 1 AQSH dollary 507,1 teńgege bolýy múmkin (+aǵymdaǵy 3,1%). Alaıda, kelesi aıda, ıaǵnı jyldyń sońynda ol 487,1 teńgege deıin tómendeýi yqtımal (qazirgi baǵam - 491,8 teńge/dollar). Buǵan toqsandyq salyq kezeńi jáne Ulttyq qordan aqsha shyǵaryp, ony shetel valútasyn satyp alý (qarasha aıynda - 1,5 mlrd dollar) sharalary túrtki bolmaq", - deıdi QQQ sarapshylary.
Bir jyldan keıin Brent markaly munaıdyń bir barreli AQSH pen OPEK+ tarapynan shıkizat usynysynyń ulǵaıýy, álemdik ekonomıkadaǵy joǵary stavkalardyń munaı suranysyna teris áseri syndy boljamdy jaǵdaılarǵa baılanysty 77,4 dollar (bir aı buryn — 78,9 dollar) deńgeıinde bajaılanady.
"Energoresýrstardyń arzandaýy, joǵary paıyzdyq mólsherlemeler men ınflásıa, álemniń iri ekonomıkalary arasyndaǵy saýda-sattyq qatynastardyń nasharlaý yqtımaldylyǵy QR ekonomıkasy ósimine keri áserin tıgizýi múmkin: 2025 jyldyń qarashasyndaǵy JİÓ-niń ósimi 4,4% - dan 4,3%-ǵa deıin tómendeıdi (2024 jyldyń 9 aıynda - 4%)", delingen zertteýde.
QQQ atalǵan zertteýde qarjy naryǵynyń kásibı qatysýshylarynyń, bank, saqtandyrý, brokerlik uıymdar ókilderiniń, taldaý jáne qazynashylyq bólimsheler qyzmetkerleriniń pikiri eskerilgenin eske salady.
Buǵan deıin biz Ekonomıkalyq saıasat ınstıtýtynyń dırektory Qaıyrbek Arystanbekov 1 AQSH dollarynyń qazirgi naqty quny 600 teńge bolýy tıis, alaıda Ulttyq bank bul prosesti tejep, sheshýshi qadamdarǵa bara almaı otyr dep aıtqanyn jazǵan bolatynbyz.
