Ótken jyly QR-da Reseı rýbliniń netto-satylymy alǵash ret teris mánge ıe boldy. 2024 jyldyń jeltoqsan aıynyń qorytyndysy boıynsha qazaqstandyq aqsha aıyrbas oryndaryndaǵy Reseı rýbliniń netto-satylymy teris mánge ıe boldy: mınýs 4,4 mlrd teńge. Salystyrmaly túrde alsaq, 2024 jyldyń qarasha aıynda rúbldiń netto-satylym kólemi 4,9 mlrd teńgeni, al 2023 jyldyń jeltoqsanynda 5,8 mlrd teńgeni quraǵan bolatyn. 2024 jyly Reseı rýbliniń taza satylymynyń teris kólemi 12 aıdyń jeti aıynda tirkeldi, týra 2023 jyldaǵydaı, dep jazady Dalanews.kz.
"Bul rette teńgemen netto-satylym statısıkasyn júrgizý bastalǵannan beri alǵash ret (2018 jyldan bastap) Reseı valútasyna qatysty netto-satylym boıynsha teris kórsetkish 2022 jylǵy qyrkúıekte tirkeldi. Bir qyzyǵy, bul Reseıdiń Ýkraınaǵa basyp kirýi kezinde emes, Reseı Federasıasynda mobılızasıa jarıalanǵannan keıin jáne Reseı azamattarynyń jappaı qonys aýdarýynan keıin boldy. Jalpy, ótken jyly (qańtar–jeltoqsan) alǵash ret Reseı rýbliniń aqsha aıyrbas oryndaryndaǵy netto-satylymynyń jyldyq kólemi teris mánge ıe bolyp, mınýs 9 mlrd teńgeni qurady. Bul rette, salystyrý úshin 2023 jyly 70 esege jýyq qysqarýǵa qaramastan, kórsetkish oń mánge ıe bolǵanyn (4,1 mlrd teńge) basa aıta ketelik", - deıdi Finprom sarapshylary.
Óńirlik bóliniste 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha Reseı rýbliniń netto-satylymynyń oń kólemi elimizdiń 20 óńiriniń 15-inde tirkeldi. Reseı valútasyna degen suranys, basqalarmen qatar, Reseımen shekaralas aımaqtarda saqtalyp qalýda, bul belsendi saýda baılanystarymen nemese kóshi-qon prosesterimen baılanysty bolýy múmkin. Alaıda, bul oń kórsetkishterge ıe jalǵyz óńirler emes.
2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha netto-satylymnyń eń úlken kólemi Shyǵys Qazaqstan oblysynda baıqaldy: 12,1 mlrd teńge. Odan keıin Qaraǵandy (8,9 mlrd teńge), Aqmola (4,9 mlrd teńge) jáne Mańǵystaý (4,1 mlrd teńge) oblystary tur.
Reseı rýbliniń netto-satylymynyń teris máni elimizdiń bes óńirinde tirkeldi. Eger Túrkistan jáne Qyzylorda sıaqty ońtústik oblystarda rúblge degen suranys dástúrli túrde tómen bolsa, iri megapolısterde buryn aıtarlyqtaı oń kólemder tirkelip kelgen. Endi netto-satylymnyń eń úlken teris kórsetkishteri Astana (mınýs 46 mlrd teńge) men Almatyda da (mınýs 14 mlrd teńge) baıqalýda. Mundaı óńirlerdiń qataryna Qyzylorda (mınýs 2,8 mlrd teńge) jáne Túrkistan (mınýs 1 mlrd teńge) oblystary, sondaı-aq Shymkent qalasy da (mınýs 645,7 mln teńge) endi.
"Eki astanada da netto-satylymnyń eleýli teris kólemi birneshe faktorlarmen baılanysty bolýy múmkin. İri týrısik ortalyqtar retinde megapolısterge rúbldi teńgege aıyrbastaýdy kózdeıtin reseılik týrıserdiń edáýir aǵyny tartylady. Sonymen qatar, dál osy qalalarda Reseı Federasıasynan kelip, ýaqytsha qonystanǵandar turady, al olar únemi rúblmen aqsha aýdarymdaryn qabyldap, ony teńgege aıyrbastaýǵa júginetini belgili. Sonymen qatar, Reseı valútasynyń netto-satylymynyń teris kólemine baǵam turaqsyzdyǵyna baılanysty oǵan degen qyzyǵýshylyqtyń tómendeýi áser etýi múmkin", - deıdi sarapshylar.
Aǵymdaǵy jyldyń qańtar aıynyń qorytyndysy boıynsha, Reseı rýbliniń resmı aıyrbas baǵamy ortasha eseppen 5,16 teńgeni qurap, bir aı burynǵy jáne 2024 jylǵy qańtarǵa qaraǵanda 2%-ǵa joǵary ekenin baıqatady. 2023 jylǵy qańtarmen salystyrǵanda rúbl baǵamy 22,8%-ǵa, al 2022 jylǵy qańtarmen salystyrǵanda geosaıası shıelenis kezeńine deıin 9%-ǵa tómendedi.
Ortasha alǵanda, Qazaqstanda rúbldiń 2024 jylǵy baǵamy 5,1 teńgeni qurady, bul - sońǵy birneshe jyldaǵy eń tómengi kórsetkish. 2023 jyly ortasha baǵam 5,4 teńgeni qurady, al 2019-2021 jyldar aralyǵynda ol 5,7-den 5,9 teńgege deıin ózgerdi.
"Aǵymdaǵy aıdyń basynda 1 rúbl baǵamy 5,27 teńgeni qurady, al aqpan aıynyń ortasyna qaraı ol 5,44 teńgege deıin nyǵaıdy. AQSH pen RF arasyndaǵy qatynastardyń jylymyq tanytýy aıasynda qazir rúbl baǵamy tek dollarǵa ǵana emes, teńgege shaqqanda da nyǵaıyp, 2025 jyldyń 20 aqpanyna qaraı 5,58 teńgege jetti. Bul kórsetkish Reseıdiń Ýkraınaǵa basyp kirýine deıingi kezeńdegi rúbldiń teńgege shaqqandaǵy ortasha baǵamyna sáıkes keledi. Aıta ketsek, Reseı rýbli 2025 jyldy qunsyzdanýmen bastady, 1 AQSH dollar jyl basynda 102,3 rúbl deńgeıinde boldy, bir aıda ol 4,4%-ǵa, ıaǵnı 97,8 rúblge deıin nyǵaıdy, al 2025 jyldyń 20 aqpanyna qaraı ol taǵy 7,5% - ǵa ósip, 1 AQSH dollarynyń quny 90,4 rúblge jetti", delingen Finprom taldaýynda.
Buǵan deıin saıtymyzda "Qazaqstandyqtar bir jyl ishinde Ózbekstan men Reseıge 230 mlrd teńge aýdarǵan" degen materıal jarıalandy.
