وتكەن جىلى قر-دا رەسەي ءرۋبلىنىڭ نەتتو-ساتىلىمى العاش رەت تەرىس مانگە يە بولدى. 2024 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاندىق اقشا ايىرباس ورىندارىنداعى رەسەي ءرۋبلىنىڭ نەتتو-ساتىلىمى تەرىس مانگە يە بولدى: مينۋس 4،4 ملرد تەڭگە. سالىستىرمالى تۇردە الساق، 2024 جىلدىڭ قاراشا ايىندا ءرۋبلدىڭ نەتتو-ساتىلىم كولەمى 4،9 ملرد تەڭگەنى، ال 2023 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا 5،8 ملرد تەڭگەنى قۇراعان بولاتىن. 2024 جىلى رەسەي ءرۋبلىنىڭ تازا ساتىلىمىنىڭ تەرىس كولەمى 12 ايدىڭ جەتى ايىندا تىركەلدى، تۋرا 2023 جىلداعىداي، دەپ جازادى Dalanews.kz.
"بۇل رەتتە تەڭگەمەن نەتتو-ساتىلىم ستاتيستيكاسىن جۇرگىزۋ باستالعاننان بەرى العاش رەت (2018 جىلدان باستاپ) رەسەي ۆاليۋتاسىنا قاتىستى نەتتو-ساتىلىم بويىنشا تەرىس كورسەتكىش 2022 جىلعى قىركۇيەكتە تىركەلدى. ءبىر قىزىعى، بۇل رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋى كەزىندە ەمەس، رەسەي فەدەراسياسىندا موبيليزاسيا جاريالانعاننان كەيىن جانە رەسەي ازاماتتارىنىڭ جاپپاي قونىس اۋدارۋىنان كەيىن بولدى. جالپى، وتكەن جىلى (قاڭتار–جەلتوقسان) العاش رەت رەسەي ءرۋبلىنىڭ اقشا ايىرباس ورىندارىنداعى نەتتو-ساتىلىمىنىڭ جىلدىق كولەمى تەرىس مانگە يە بولىپ، مينۋس 9 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. بۇل رەتتە، سالىستىرۋ ءۇشىن 2023 جىلى 70 ەسەگە جۋىق قىسقارۋعا قاراماستان، كورسەتكىش وڭ مانگە يە بولعانىن (4،1 ملرد تەڭگە) باسا ايتا كەتەلىك"، - دەيدى Finprom ساراپشىلارى.
وڭىرلىك بولىنىستە 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا رەسەي ءرۋبلىنىڭ نەتتو-ساتىلىمىنىڭ وڭ كولەمى ەلىمىزدىڭ 20 ءوڭىرىنىڭ 15-ىندە تىركەلدى. رەسەي ۆاليۋتاسىنا دەگەن سۇرانىس، باسقالارمەن قاتار، رەسەيمەن شەكارالاس ايماقتاردا ساقتالىپ قالۋدا، بۇل بەلسەندى ساۋدا بايلانىستارىمەن نەمەسە كوشى-قون پروسەستەرىمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. الايدا، بۇل وڭ كورسەتكىشتەرگە يە جالعىز وڭىرلەر ەمەس.
2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا نەتتو-ساتىلىمنىڭ ەڭ ۇلكەن كولەمى شىعىس قازاقستان وبلىسىندا بايقالدى: 12،1 ملرد تەڭگە. ودان كەيىن قاراعاندى (8،9 ملرد تەڭگە)، اقمولا (4،9 ملرد تەڭگە) جانە ماڭعىستاۋ (4،1 ملرد تەڭگە) وبلىستارى تۇر.
رەسەي ءرۋبلىنىڭ نەتتو-ساتىلىمىنىڭ تەرىس ءمانى ەلىمىزدىڭ بەس وڭىرىندە تىركەلدى. ەگەر تۇركىستان جانە قىزىلوردا سياقتى وڭتۇستىك وبلىستاردا رۋبلگە دەگەن سۇرانىس ءداستۇرلى تۇردە تومەن بولسا، ءىرى مەگاپوليستەردە بۇرىن ايتارلىقتاي وڭ كولەمدەر تىركەلىپ كەلگەن. ەندى نەتتو-ساتىلىمنىڭ ەڭ ۇلكەن تەرىس كورسەتكىشتەرى استانا (مينۋس 46 ملرد تەڭگە) مەن الماتىدا دا (مينۋس 14 ملرد تەڭگە) بايقالۋدا. مۇنداي وڭىرلەردىڭ قاتارىنا قىزىلوردا (مينۋس 2،8 ملرد تەڭگە) جانە تۇركىستان (مينۋس 1 ملرد تەڭگە) وبلىستارى، سونداي-اق شىمكەنت قالاسى دا (مينۋس 645،7 ملن تەڭگە) ەندى.
"ەكى استانادا دا نەتتو-ساتىلىمنىڭ ەلەۋلى تەرىس كولەمى بىرنەشە فاكتورلارمەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. ءىرى تۋريستىك ورتالىقتار رەتىندە مەگاپوليستەرگە ءرۋبلدى تەڭگەگە ايىرباستاۋدى كوزدەيتىن رەسەيلىك تۋريستەردىڭ ەداۋىر اعىنى تارتىلادى. سونىمەن قاتار، ءدال وسى قالالاردا رەسەي فەدەراسياسىنان كەلىپ، ۋاقىتشا قونىستانعاندار تۇرادى، ال ولار ۇنەمى رۋبلمەن اقشا اۋدارىمدارىن قابىلداپ، ونى تەڭگەگە ايىرباستاۋعا جۇگىنەتىنى بەلگىلى. سونىمەن قاتار، رەسەي ۆاليۋتاسىنىڭ نەتتو-ساتىلىمىنىڭ تەرىس كولەمىنە باعام تۇراقسىزدىعىنا بايلانىستى وعان دەگەن قىزىعۋشىلىقتىڭ تومەندەۋى اسەر ەتۋى مۇمكىن"، - دەيدى ساراپشىلار.
اعىمداعى جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، رەسەي ءرۋبلىنىڭ رەسمي ايىرباس باعامى ورتاشا ەسەپپەن 5،16 تەڭگەنى قۇراپ، ءبىر اي بۇرىنعى جانە 2024 جىلعى قاڭتارعا قاراعاندا 2%-عا جوعارى ەكەنىن بايقاتادى. 2023 جىلعى قاڭتارمەن سالىستىرعاندا رۋبل باعامى 22،8%-عا، ال 2022 جىلعى قاڭتارمەن سالىستىرعاندا گەوساياسي شيەلەنىس كەزەڭىنە دەيىن 9%-عا تومەندەدى.
ورتاشا العاندا، قازاقستاندا ءرۋبلدىڭ 2024 جىلعى باعامى 5،1 تەڭگەنى قۇرادى، بۇل - سوڭعى بىرنەشە جىلداعى ەڭ تومەنگى كورسەتكىش. 2023 جىلى ورتاشا باعام 5،4 تەڭگەنى قۇرادى، ال 2019-2021 جىلدار ارالىعىندا ول 5،7-دەن 5،9 تەڭگەگە دەيىن وزگەردى.
"اعىمداعى ايدىڭ باسىندا 1 رۋبل باعامى 5،27 تەڭگەنى قۇرادى، ال اقپان ايىنىڭ ورتاسىنا قاراي ول 5،44 تەڭگەگە دەيىن نىعايدى. اقش پەن رف اراسىنداعى قاتىناستاردىڭ جىلىمىق تانىتۋى اياسىندا ءقازىر رۋبل باعامى تەك دوللارعا عانا ەمەس، تەڭگەگە شاققاندا دا نىعايىپ، 2025 جىلدىڭ 20 اقپانىنا قاراي 5،58 تەڭگەگە جەتتى. بۇل كورسەتكىش رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋىنە دەيىنگى كەزەڭدەگى ءرۋبلدىڭ تەڭگەگە شاققانداعى ورتاشا باعامىنا سايكەس كەلەدى. ايتا كەتسەك، رەسەي ءرۋبلى 2025 جىلدى قۇنسىزدانۋمەن باستادى، 1 اقش دوللار جىل باسىندا 102،3 رۋبل دەڭگەيىندە بولدى، ءبىر ايدا ول 4،4%-عا، ياعني 97،8 رۋبلگە دەيىن نىعايدى، ال 2025 جىلدىڭ 20 اقپانىنا قاراي ول تاعى 7،5% - عا ءوسىپ، 1 اقش دوللارىنىڭ قۇنى 90،4 رۋبلگە جەتتى"، دەلىنگەن Finprom تالداۋىندا.
بۇعان دەيىن سايتىمىزدا "قازاقستاندىقتار ءبىر جىل ىشىندە وزبەكستان مەن رەسەيگە 230 ملرد تەڭگە اۋدارعان" دەگەن ماتەريال جاريالاندى.
