Qazaqstanda qylmys deńgeıi tómendedi: bul baǵytta elimizde qandaı sharalar atqaryldy?

Dalanews 19 sáý. 2023 16:12 1102

Qazaqstanda qylmys deńgeıiniń tómendeýi baıqalady. Bul osy baǵyttaǵy bıliktiń qabyldaǵan is-sharalarynyń nátıjeli bolǵanyn kórsetedi. Bas prokýratýranyń Quqyqtyq statısıka jáne arnaıy esepke alý jónindegi komıtetiniń Qylmystyq saladaǵy quqyqtyq aqparatty qalyptastyrý departamentiniń basshysy Janserik Beısenov jaýapty mekemelerdiń qylmyspen qalaı kúresip jatqany, sondaı-aq elimizdegi quqyqtyq statısıka týraly aıtyp berdi.

– Statısıkaǵa sáıkes, 2023 jyldyń eki aıynda qylmys ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 13,9%-ǵa tómendegen. Sotqa deıingi tergeýlerdiń basym bóligi Almaty (4676) jáne Astana (3295), Shymkent (1136) qalalaryna, Almaty (1974), Qaraǵandy (1651), Aqtóbe (1196), Túrkistan (1133) jáne Qostanaı (1126) oblystarynda tirkelgen, – dedi quqyqtyq aqparatty qalyptastyrý departamentiniń basshysy Janserik Beısenov.

Elimizde 10 myń adamǵa shaqqanda quqyq buzýshylyq deńgeıi 82 qylmysty quraǵan. Óńirler boıynsha 10 myń adamǵa shaqqandaǵy qylmystyń joǵary kórsetkishi Atyraý (10 myń turǵynǵa 94 quqyq buzýshylyq), Qaraǵandy (90), Soltústik Qazaqstan (88), Qostanaı (84) oblystarynda tirkelgen. 10 myń adamǵa shaqqandaǵy tirkelgen qylmystyq quqyq buzýshylyqtardyń deńgeıin eskere otyryp, respýblıkalyq mańyzy bar qalalar men oblys ortalyqtaryndaǵy qylmys týraly aqparat taldandy. Qylmystyq oqıǵalar eń kóp oryn alatyn qalalarǵa Taldyqorǵan (10 myń adamǵa 172 quqyq buzýshylyq), Astana (151), Petropavl (146), Kókshetaý (143), Qostanaı (136) jáne Almaty (134) jatady.

Sondaı-aq prokýratýra ókili komıtettiń elektrondy formattaǵy portaly arqyly qajetti joldardy toltyryp, ESQ nemese telefon nómirine SMS rastaý arqyly qol qoıyp, polısıaǵa ótinish berýge bolatynyn atap ótti. Bul sıfrlyq damý qazaqstandyqtardyń quqyqtyq qaýipsizdigin qamtamasyz etýge yqpal etedi. Sonymen qatar «Quqyq buzýshylyq týraly aryzdyń tirkelýin tekserý» bóliminde aryzdy qabyldaý kezinde quqyq qorǵaý organdary bergen talon nómirin kórsete otyryp nemese JSN arqyly ótinishtiń qaı kezeńde qaralyp jatqanyn jáne nátıjesin kórýge bolady. Tipti, aryzdaǵy málimetter talon alǵan sátten bastap 24 saǵat ishinde tekserile bastaıdy. Azamattyń ótinishiniń qaralý mártebesin onyń qaı aımaqta berilgenine qaramastan, polısıadan nemese komıtettiń saıtynan tekserýge bolady.

– Quqyqtyq aqparat alýdyń yńǵaıly joly da ázirlendi. Ótinishterdiń eń kóp sany qylmys jáne basqa da quqyqtyq máseleler boıynsha tolyq jáne senimdi statısıkany qajet etetin azamattardan – memlekettik organdardan, stýdentterden, magıstranttardan, BAQ ókilderinen, ǵylym salasynan túsedi. Osy maqsatta Quqyqtyq statısıka qyzmeti ázirlendi, – dep túsindirdi Janserik Beısenov.


Elimizdegi qylmystyń jaı-kúıin, tirkelgen jol-kólik oqıǵalaryn, kásipkerlik sýbektileriniń qyzmeti týraly aqparatty komıtet portalynda da ornalastyrylǵan geografıalyq aqparattyq kartalar arqyly bilýge bolady. Qylmystyq quqyq buzýshylyqtar kartasyn paıdalaný kezinde Qazaqstan azamaty aýmaqtyq qamtý, ýaqyt kezeńi jáne Qylmystyq kodekstiń jekelegen baptary boıynsha quqyq buzýshylyqtar týraly statısıkalyq aqparatty da ala alady.

Prokýratýra ókiliniń aıtýynsha, kartada jasalǵan quqyq buzýshylyqtar týraly aqparat polısıa qyzmetkerleri ERDR aqparattyq júıesinde quqyq buzýshylyqtyń orny týraly qajetti aqparatty toltyrǵannan keıin avtomatty túrde kórsetiledi. Óńirdegi qylmystyń dınamıkasyn kórsetetin statısıkanyń kez kelgen bólimin de bólek ashyp, qaraýǵa bolady. Bul qaı oblystar, qalalar men aýdandardyń qylmystylyǵy joǵary ekenin taldaýǵa múmkindik beredi.

– Karta qylmystyq árekettiń oshaqtaryn anyqtaýǵa, jınaqtalý mekenjaılaryn bilýge, jan-jaqty taldaý júrgizýge yqpal etedi. Osylaısha, quqyq buzýshylyqtyń aldyn alý boıynsha kúshter men quraldardy utymdy úılestirýdi qamtamasyz etýge bolady, – dep qosty ol.

Sondaı-aq, komıtettiń jáne onyń aýmaqtyq organdarynyń aqparattyq-anyqtamalyq qyzmeti qylmysqa, esirtki jáne psıhotroptyq zattardyń zańsyz aınalymyna qarsy tıimdi kúres júrgizýge múmkindik týdyratynyn bilgen jón. Bul respýblıkanyń barlyq memlekettik organdarynyń qyzmetin úılestiredi. Sonymen qatar, terorızmniń, ekstremızmniń, transshekaralyq jáne halyqaralyq qylmystyń, adam saýdasy men zańsyz kóshi-qonnyń kórinisterine qarsy kúresti uıymdastyrýǵa septesedi. Sondaı-aq quqyqtyq tártipti qamtamasyz etý, azamattardyń konstıtýsıalyq quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaýdyń ózge de ózekti máselelerin taldaýǵa bolady.

 

➡️  Qazaqstanǵa soǵystan bas saýǵalap qashyp kelgen ıakýt ánshisi Pýtındi soıyp saldy... Tolyq aqparat siltemede:

https://t.me/dalainside/1280

https://dalanews.kz/aimak/88328-turkistan-oblysynda-soltustik-ongirl

https://dalanews.kz/del-qazir/88294-biz-manggurt-ekenbiz-qazaqstanga-qash

 

https://dalanews.kz/suranys/88289-alemde-ayes-salu-qaytadan-qarqyn-aldy

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar