2024 jyly aýyl halqynyń kóshi-qon kórsetkishi (kelgender men ketkenderdiń aıyrmasy) 111,4 myń adamdy qurady. Bul alǵash ret 2000 jyldan beri rekordtyq deńgeıge jetip otyr, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Aýyldyq aımaqtardaǵy teris kóshi-qon úrdisi jyl saıyn baıqalady. Alaıda osy jyly jaǵdaı erekshe, óıtkeni ótken jyldary bul kórsetkish ondaǵan myń adamdy qurasa, qazir esep júz myńdap júrgizilýde.
Aıta keteıik, aýyl halqynyń kóshi-qon saldosy elimizdiń barlyq óńirinde teris mánge ıe. Tek Almaty (7,6 myń adam) jáne Atyraý (275 adam) oblystarynda ǵana oń kórsetkish tirkelgen. Degenmen jalpy saldony qalyptastyrýda halqy eń tyǵyz ornalasqan Túrkistan oblysy basty ról atqarady. Onyń úlesi 26%-dy qurap, kórsetkish –29,2 myń adamǵa jetken.
Sonymen qatar tabıǵı ósim teris kóshi-qon saldosyn óteı almady: týǵandar men qaıtys bolǵandardyń arasyndaǵy aıyrma 96,8 myń adamdy qurady. Osylaısha, kóshi-qon men tabıǵı qozǵalys nátıjesinde aýyl halqy ótken jylmen salystyrǵanda 14,6 myń adamǵa azaıdy. Al, kerisinshe, qala halqy 266,8 myń adamǵa kóbeıdi.
Nátıjesinde bul úderis eldegi ýrbanızasıa deńgeıiniń 0,8 paıyzdyq tarmaqqa ósip, 63%-ǵa jetýine alyp keldi. Bul 2000 jyldan bergi eń joǵary kórsetkish.
Aıta keteıik, buǵan deıin Májilis depýtaty Rınat Zaıytov aýyldardyń qazirgi jaı-kúıine nazar aýdaryp, Premer-mınıstrge saýal joldaǵan edi.
Onyń aıtýynsha, aýyldar qaraýsyz qalǵan qarttyń kúıin keship otyr.
“34 jyl ishinde qanshama aýyl turǵyny týǵan jerin amalsyz tastap ketti. Buǵan ınfraqurylymnyń joqtyǵy, medısınalyq qyzmet pen bilim sapasynyń tómendigi, turaqty jumystyń jetispeýshiligi, tipti qarapaıym ınternettiń bolmaýy sebep. Sonyń saldarynan, qanshama aýylymyz “mújilgen súıekteı” múshkil halge jetip, jabylyp qaldy”, – dedi depýtat.
Onyń sózinshe, 2024 jyldyń ózinde Soltústik Qazaqstan oblysynda 141 aýyldyń resmı mártebesi joıylǵan.
“Sońǵy 5 jylda SHQO-da 350 aýyl, SQO-da 635, Pavlodar oblysy boıynsha 352 aýyl bos qaldy. Bul jaı ǵana sandar emes, bul – myńdaǵan otbasynyń týǵan jeri, ómiriniń bir bólshegi. Aýyl degen jaı jaba salatyn esik emes, qazaqtyń altyn besigi ekenin nege umyttyq? Iá, Úkimettiń “Aýyl – el besigi” jáne AMANAT partıasynyń “Aýyl amanaty” degen aýyl tamyryna qan júrgizetin, sátti baǵdarlamalary usynylyp jatyr, olardy tipti engizdi de. Nátıjesi de jaman emes. Biraq bir - eki baǵdarlama Qazaqstannyń barlyq aýyldaryn gúldendirip jibere almaıdy ǵoı”, – dep atap ótti Zaıytov.
Depýtattyń aıtýynsha, Memleket basshysy aýyldy damytý máselesin birneshe ret kótergenimen, is júzinde jaǵdaı ózgermegen.
“Búginde aýyl turǵyndary óz kúshimen kásip ashaıyn dese – qarjy tapshy, jer alǵysy kelse – múmkindik joq, mal ósireıin dese – ınfraqurylym qarastyrylmaǵan. Tipti aýyl ákimderiniń ózinde qajetti tehnıka men qarjy jetkiliksiz. Osyndaı jaǵdaıda halyqqa “aýyldan nege kóshesińder?” dep suraýdyń ózi artyq”, – dedi ol.
