2024 جىلى اۋىل حالقىنىڭ كوشى-قون كورسەتكىشى (كەلگەندەر مەن كەتكەندەردىڭ ايىرماسى) 111،4 مىڭ ادامدى قۇرادى. بۇل العاش رەت 2000 جىلدان بەرى رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتىپ وتىر، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
اۋىلدىق ايماقتارداعى تەرىس كوشى-قون ءۇردىسى جىل سايىن بايقالادى. الايدا وسى جىلى جاعداي ەرەكشە، ويتكەنى وتكەن جىلدارى بۇل كورسەتكىش ونداعان مىڭ ادامدى قۇراسا، ءقازىر ەسەپ ءجۇز مىڭداپ جۇرگىزىلۋدە.
ايتا كەتەيىك، اۋىل حالقىنىڭ كوشى-قون سالدوسى ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە تەرىس مانگە يە. تەك الماتى (7،6 مىڭ ادام) جانە اتىراۋ (275 ادام) وبلىستارىندا عانا وڭ كورسەتكىش تىركەلگەن. دەگەنمەن جالپى سالدونى قالىپتاستىرۋدا حالقى ەڭ تىعىز ورنالاسقان تۇركىستان وبلىسى باستى ءرول اتقارادى. ونىڭ ۇلەسى 26%-دى قۇراپ، كورسەتكىش –29،2 مىڭ ادامعا جەتكەن.
سونىمەن قاتار تابيعي ءوسىم تەرىس كوشى-قون سالدوسىن وتەي المادى: تۋعاندار مەن قايتىس بولعانداردىڭ اراسىنداعى ايىرما 96،8 مىڭ ادامدى قۇرادى. وسىلايشا، كوشى-قون مەن تابيعي قوزعالىس ناتيجەسىندە اۋىل حالقى وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 14،6 مىڭ ادامعا ازايدى. ال، كەرىسىنشە، قالا حالقى 266،8 مىڭ ادامعا كوبەيدى.
ناتيجەسىندە بۇل ۇدەرىس ەلدەگى ۋربانيزاسيا دەڭگەيىنىڭ 0،8 پايىزدىق تارماققا ءوسىپ، 63%-عا جەتۋىنە الىپ كەلدى. بۇل 2000 جىلدان بەرگى ەڭ جوعارى كورسەتكىش.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن ءماجىلىس دەپۋتاتى رينات زايىتوۆ اۋىلداردىڭ قازىرگى جاي-كۇيىنە نازار اۋدارىپ، پرەمەر-مينيسترگە ساۋال جولداعان ەدى.
ونىڭ ايتۋىنشا، اۋىلدار قاراۋسىز قالعان قارتتىڭ كۇيىن كەشىپ وتىر.
“34 جىل ىشىندە قانشاما اۋىل تۇرعىنى تۋعان جەرىن امالسىز تاستاپ كەتتى. بۇعان ينفراقۇرىلىمنىڭ جوقتىعى، مەديسينالىق قىزمەت پەن ءبىلىم ساپاسىنىڭ تومەندىگى، تۇراقتى جۇمىستىڭ جەتىسپەۋشىلىگى، ءتىپتى قاراپايىم ينتەرنەتتىڭ بولماۋى سەبەپ. سونىڭ سالدارىنان، قانشاما اۋىلىمىز “مۇجىلگەن سۇيەكتەي” مۇشكىل حالگە جەتىپ، جابىلىپ قالدى”، – دەدى دەپۋتات.
ونىڭ سوزىنشە، 2024 جىلدىڭ وزىندە سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا 141 اۋىلدىڭ رەسمي مارتەبەسى جويىلعان.
“سوڭعى 5 جىلدا شقو-دا 350 اۋىل، سقو-دا 635، پاۆلودار وبلىسى بويىنشا 352 اۋىل بوس قالدى. بۇل جاي عانا ساندار ەمەس، بۇل – مىڭداعان وتباسىنىڭ تۋعان جەرى، ءومىرىنىڭ ءبىر بولشەگى. اۋىل دەگەن جاي جابا سالاتىن ەسىك ەمەس، قازاقتىڭ التىن بەسىگى ەكەنىن نەگە ۇمىتتىق؟ ءيا، ۇكىمەتتىڭ “اۋىل – ەل بەسىگى” جانە AMANAT پارتياسىنىڭ “اۋىل اماناتى” دەگەن اۋىل تامىرىنا قان جۇرگىزەتىن، ءساتتى باعدارلامالارى ۇسىنىلىپ جاتىر، ولاردى ءتىپتى ەنگىزدى دە. ناتيجەسى دە جامان ەمەس. ءبىراق ءبىر - ەكى باعدارلاما قازاقستاننىڭ بارلىق اۋىلدارىن گۇلدەندىرىپ جىبەرە المايدى عوي”، – دەپ اتاپ ءوتتى زايىتوۆ.
دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت باسشىسى اۋىلدى دامىتۋ ماسەلەسىن بىرنەشە رەت كوتەرگەنىمەن، ءىس جۇزىندە جاعداي وزگەرمەگەن.
“بۇگىندە اۋىل تۇرعىندارى ءوز كۇشىمەن كاسىپ اشايىن دەسە – قارجى تاپشى، جەر العىسى كەلسە – مۇمكىندىك جوق، مال وسىرەيىن دەسە – ينفراقۇرىلىم قاراستىرىلماعان. ءتىپتى اۋىل اكىمدەرىنىڭ وزىندە قاجەتتى تەحنيكا مەن قارجى جەتكىلىكسىز. وسىنداي جاعدايدا حالىققا “اۋىلدان نەگە كوشەسىڭدەر؟” دەپ سۇراۋدىڭ ءوزى ارتىق”، – دەدى ول.
