Ekonomıs Oljas Baıdildınov burynǵy eks-premer Ákejan Qajygeldınniń Elmedia jobasyndaǵy eki saǵatqa jýyq suqbatyn tyńdap, ýaqytyn bosqa sarp etkenine ishi ashypty. Ol buryn úkimet basqarǵan adamnan bos sózder emes, naqty usynys pen boljamdar kútkenin aıtady. Alaıda suqbatta munyń bári dám-tuzy joq, qurǵaq as sekildi bolyp shyqqan, dep jazady Dalanews.kz.
Onyń aıtýynsha, suqbat eki kúnde 208 myń qaralym, 2,5 myńǵa jýyq pikir jınaǵan. Onda da pikir bildirýshiler bılikti synap-sybap, kerisinshe Qajygeldınge maqtaý jaýdyrǵan. Baıdildınov "eks-premerden naqty jospary bar, júıeli baǵdarlama kútken edim, biraq sońy bos sózge aınalyp ketti" dep qynjylady.
"Jalpy, qazir tań qalyp otyrmyn, ol kisi qalaısha vıse-premer, premer bolǵan? Suqbatta "daǵdarystan shyǵý baǵdarlamasy bar" dep dabyra qylap jarıalaıdy, biraq, naqtysynda, ádettegi jattandy tirkestermen ǵana shektelgen. Ne naqty sıfr joq, al boljam degen atymen joq", – deıdi ekonomıs.
Ary qaraı Baıdildınov Qajygeldınniń Londondaǵy qymbat jyljymaıtyn múligine jekeleı toqtaldy. Onyń pikirinshe, eks-premer 2003 jyly Býkıngem saraıyna jaqyn mańnan, brıtandyq Vırgın araldarynda tirkelgen Zarek Investments Limited kompanıasy arqyly 6,5 mln dollarǵa úı satyp alǵan.
Bul derekterdi "Panama dosesine" silteme jasap, "Azattyq radıosy" da kezinde jazǵan.
Demek, 90-jyldary Qazaqstanda premer bolyp turǵanda ol kisiniń jalaqysy óte jaqsy bolǵan sekildi! Bul ol kisiniń Londondaǵy jalǵyz jyljymaıtyn múlki bolmaýy múmkin.
Ekonomısiń aıtýynsha, Qajygeldın óz suqbatynda energetıkalyq kásiporyndardy ulttyq menshikke qaıtarý, Qazaqstannyń búkil shekarasyn drondarmen qorǵaý, barlyq bankti baqylaýǵa alý sekildi usynystar aıtqan.
Buǵan qatysty Baıdildınov bylaı deıdi:
"Energetıkalyq nysandardy jappaı memleketke qaıtaramyz" degen sózdiń 90-jyldary jekeshelendirýdi qoldaǵan, tipti odan paıda tapqan adamnyń aýzynan shyqqany qyzyq eken. Sonda deımin de, Siz júrgizgen jekeshelendirý she, zańsyz bolǵany ma? Al dron shyǵaryp, ne isteımiz, búdjettik daǵdarystan shyǵamyz ba? Tamasha sheshim, negizi. Endi ol drondardy qalaı qýattandyramyz, energıany qaıdan alamyz, sol máseleni de birge sheshe ketpedińiz be?!.".
Qajygeldın sheteldik ınvestorlarmen aradaǵy kelisimsharttardy da qaıta qaraýdy usynǵan.
Biraq Baıdildınov: "Kelisimsharttar ózińizdiń tusyńyzda jasaldy emes pe? Nege sol kezde osynyń bárin kelisip, retteı salmadyńyz, eger bul osynshalyqty ońaı sharýa bolsa", – deıdi.
Sonymen qatar eks-premer óz suqbatynda Qanat Bozymbaevty prezıdent ákimshiligine, odan keıin premer-mınıstrlikke laıyq dep ataǵan. Munaı salasyna qatysty da jalpy sıpattaǵy pikirlerin bildirip, qaıta óńdeý jaıyn da qozǵaǵan.
Biraq ekonomıs: "Bul – tyń ıdeıa emes, naqty sandar men merzim, júzege asyrý jospary degen qaıda" dep ortaǵa saýal tastaıdy.
Baıdildınovtiń aıtýynsha, Qajygeldın uzaq jyldan beri Ulybrıtanıada turyp jatyr, biraq sol eldiń salyqtyq júıesi men jalaqy saıasaty týraly bir de bir tushshymdy taldaý jasamaǵan.
"Máselen, Ulybrıtanıada qosymsha qun salyǵy - 20%. Eger Qajygeldın 20% joǵary dep eseptese, nege ózi turyp jatqan elde bul mólsherlemege qarsy shyqpaıdy? Onyń ústine 90-jyldary Qazaqstanda premer bolǵanda, sol kisiniń tusynda da QQS mólsherlemesi 20% bolǵan. Muny kezinde men jazǵanmyn. Sonda ol ózi neni synap jatqanyn bilmeıdi-aý deımin", - deıdi ekonomıs.
Sondaı-aq ekonomıs Qajygeldınniń Eýroparlamenttegi: "Biz de demokratıany qalaımyz, biz de Eýropadaǵydaı ómir súrgimiz keledi" degen sózin eske ala otyryp:
"Onda sol elderdiń naqty tájirıbesin, jalaqy tóleý júıesin, búdjet saıasatyn zerttep, Qazaqstanǵa usynbaı ma? Biraq suqbatta ondaı eshteńe joq" – dep qynjylys bildirdi.
Baıdildınov suhbat sońynda shetelde júrgen opozısıa ókilderiniń Qazaqstannyń uzaqmerzimdi damýy týraly naqty tujyrymdamasy joq ekenin basa aıtady.
"Eger ózderi esep-qısap jasaı almasa, Qajygeldın, Áblázov, Hrapýnov, Musaev jáne taǵy basqasy ortaq aqsha shyǵaryp, Big4 sıaqty halyqaralyq keńesshilerdi tartsyn. Áıtpese, shynymen de halyqqa usynar túgi joq, tek bılikti synaǵany bolmasa" – deıdi ol.
Osylaısha, ekonomıs Oljas Baıdildınov burynǵy premer-mınıstrdiń suqbatyn egjeı-tegjeı taldaı kele, "Qajygeldın usynǵan jol kartasynda" dáıekti sıfr da, naqty boljam da, tutas júıeli baǵdarlama da baıqalmaıtynyn atap ótedi. Onyń pikirinshe, "eks-premerdiń tutas eldi daǵdarystan alyp shyǵatyn ádis-amaly joqtyń qasy".
