2008-2017 jyldary Qazaqstan ekonomıkaǵa jalpy somasy 82 mlrd dollardy quraıtyn tikeleı ınvestısıa tartqan. Investısıanyń basym bóligi ken óndirý salasynyń úlesinde.
"Kárimov ketip, bılik ózgergeli Ózbekstan da esigin aıqara ashyp, jańa ekonomıkalyq reformalar júrgizýde. Eldegi qolaıly bıznes-ahýal bolashaqta bul elge ınvestısıanyń kóptep aǵylaryn ańǵartady" deıdi kompanıa mamandary.
Ekonomıkalyq áriptestik jáne damý uıymynyń dereginshe sońǵy 20 jylda aımaqtyń ekonomıkalyq ósimi joǵary bolǵan.
2000-2010 jyldary aımaqtaǵy jalpy ishki ónim (JİÓ) jylyna 8 paıyzǵa ósip otyrǵan, al eńbek ónimdiligi álemdik ortasha kórsetkishterden joǵary bolypty. Osy jyldar aralyǵynda aımaqqa baǵyttalǵan tikeleı ınvestısıalar 9 esege ósken. 2010 jyldan kúnige deıin aımaqtyń JİÓ-si 25 paıyzǵa ósýde.
Qazirgi tańda aımaqtyń álemdik JİÓ-degi úlesi 0,3 paıyzdy quraıdy.
2017 jyly Orta Azıanyń jıyntyq jalpy ishki ónimi 265 mlrd dollardy quraǵan, bul kólemi jaǵynan Ortalyq Amerıkamen (255 mlrd), Fınlándıamen (252 mlrd) jáne Chılımen (277 mlrd) para-par.
Orta Azıada jer shary halqynyń 1 paıyzy turady (71,9 mln adam), bul kólemi jaǵynan Taıland (69 mln adam, JİÓ 455 mlrd) nemese Túrkıa (81 mln adam, JİÓ 851 mlrd) naryǵymen teń.
Aımaq aýmaǵy 4 mln sharshy shaqyrym, bul EýroOdaq terıtorıasymen teń.
Alaıda aımaqtaǵy adam basyna shaqqandaǵy jalpy ishki ónim (3719 dollar) Taıland (6594) nemese Túrkıa (10541) sıaqty damýshy elderge qaraǵanda kóp tómen.
Aımaqtaǵy 2016 jylǵy jıyntyq eksporttyń kólemi 58 mlrd dollardy qurasa, sonyń 3 mlrd-y (6 paıyzy) ishki aımaqtyq alys-beristiń úlesinde bolǵan. Aımaqtyq saýda Qazaqstan eksportynyń 5 paıyzyn, Ózbekstan eksportynyń 13 paıyzyn quraıdy.
2007 jyly Qazaqstan prezıdenti Nazarbaev Orta Azıa ekonomıkalyq-saıası odaǵyn qurýdy usyndy. "Erkin taýar almasaıyq, osy arqyly aýyl sharýashylyǵy men óndirisimizdi órkendeteıik" dedi ol. Alaıda bul usynys qoldaý tapqan joq.
Investorlar úshin Orta Azıa áli de beıtanys, áli de ıgerilmegen naryq. Olar Orta Azıaǵa qaraǵanda, Balqan elderi men Ortalyq Amerıkaǵa qarjy quıǵandy qaýipsiz kóredi.
Orta Azıadaǵy tikeleı ınvestısıanyń basym bóligi ken óndirý salasyna baǵyttalǵan, aımaqtaǵy shıkizattyq emes sektorǵa salynǵan ınvestısıa kólemi 2008-2016 jyldaǵy jalpy ınvestısıanyń 18 paıyzyn qurady.
Bul aralyqta Ortalyq Amerıkadaǵy shıkizattyq emes sektorǵa salynǵan ınvestısıa kólemi 35,9 paıyzdy, al Balqan elderinde bul kórsetkish 47,2 paıyzdy quraǵan.
Dalanews.kz Orta Azıanyń ınvestısıalyq áleýetin pash etetin ınfografıkany nazaryńyzǵa usynady.
Materıaldy daıyndaǵan Láılá Boltaeva
