ورتا ازيانىڭ ينۆەستيسيالىق الەۋەتى قانداي؟

Dalanews 18 ماۋ. 2019 04:23 1314

The Boston Consulting Group كومپانياسىنىڭ زەرتتەۋىنشە ايماقتاعى جالپى ىشكى ءونىمنىڭ (ءجىو) 60 پايىزى قازاقستانعا تيەسىلى. 

2008-2017 جىلدارى قازاقستان ەكونوميكاعا جالپى سوماسى 82 ملرد دوللاردى قۇرايتىن تىكەلەي ينۆەستيسيا تارتقان. ينۆەستيسيانىڭ باسىم بولىگى كەن ءوندىرۋ سالاسىنىڭ ۇلەسىندە. 

"كارىموۆ كەتىپ، بيلىك وزگەرگەلى وزبەكستان دا ەسىگىن ايقارا اشىپ، جاڭا ەكونوميكالىق رەفورمالار جۇرگىزۋدە. ەلدەگى قولايلى بيزنەس-احۋال بولاشاقتا بۇل ەلگە ينۆەستيسيانىڭ كوپتەپ اعىلارىن اڭعارتادى" دەيدى كومپانيا ماماندارى.   

ەكونوميكالىق ارىپتەستىك جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ دەرەگىنشە سوڭعى 20 جىلدا ايماقتىڭ ەكونوميكالىق ءوسىمى جوعارى بولعان.

2000-2010 جىلدارى ايماقتاعى جالپى ىشكى ءونىم (ءجىو) جىلىنا 8 پايىزعا ءوسىپ وتىرعان، ال ەڭبەك ونىمدىلىگى الەمدىك ورتاشا كورسەتكىشتەردەن جوعارى بولىپتى. وسى جىلدار ارالىعىندا ايماققا باعىتتالعان تىكەلەي ينۆەستيسيالار 9 ەسەگە وسكەن. 2010 جىلدان كۇنىگە دەيىن ايماقتىڭ ءجىو-سى 25 پايىزعا وسۋدە. 

قازىرگى تاڭدا ايماقتىڭ الەمدىك جىو-دەگى ۇلەسى 0،3 پايىزدى قۇرايدى.


2017 جىلى ورتا ازيانىڭ جيىنتىق جالپى ىشكى ءونىمى 265 ملرد دوللاردى قۇراعان، بۇل كولەمى جاعىنان ورتالىق امەريكامەن (255 ملرد)، فينليانديامەن (252 ملرد) جانە چيليمەن (277 ملرد) پارا-پار. 

ورتا ازيادا جەر شارى حالقىنىڭ 1 پايىزى تۇرادى (71،9 ملن ادام)، بۇل كولەمى جاعىنان تايلاند (69 ملن ادام، ءجىو 455 ملرد) نەمەسە تۇركيا (81 ملن ادام، ءجىو 851 ملرد) نارىعىمەن تەڭ. 


ايماق اۋماعى 4 ملن شارشى شاقىرىم، بۇل ەۋرووداق تەرريتورياسىمەن تەڭ.

الايدا ايماقتاعى ادام باسىنا شاققانداعى جالپى ىشكى ءونىم (3719 دوللار) تايلاند (6594) نەمەسە تۇركيا (10541) سياقتى دامۋشى ەلدەرگە قاراعاندا كوپ تومەن. 


ايماقتاعى 2016 جىلعى جيىنتىق ەكسپورتتىڭ كولەمى 58 ملرد دوللاردى قۇراسا، سونىڭ 3 ملرد-ى (6 پايىزى) ىشكى ايماقتىق الىس-بەرىستىڭ ۇلەسىندە بولعان. ايماقتىق ساۋدا قازاقستان ەكسپورتىنىڭ 5 پايىزىن، وزبەكستان ەكسپورتىنىڭ 13 پايىزىن قۇرايدى. 

2007 جىلى قازاقستان پرەزيدەنتى نازاربايەۆ ورتا ازيا ەكونوميكالىق-ساياسي وداعىن قۇرۋدى ۇسىندى. "ەركىن تاۋار الماسايىق، وسى ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ءوندىرىسىمىزدى وركەندەتەيىك" دەدى ول. الايدا بۇل ۇسىنىس قولداۋ تاپقان جوق. 

ينۆەستورلار ءۇشىن ورتا ازيا ءالى دە بەيتانىس، ءالى دە يگەرىلمەگەن نارىق. ولار ورتا ازياعا قاراعاندا، بالقان ەلدەرى مەن ورتالىق امەريكاعا قارجى قۇيعاندى ءقاۋىپسىز كورەدى. 

ورتا ازياداعى تىكەلەي ينۆەستيسيانىڭ باسىم بولىگى كەن ءوندىرۋ سالاسىنا باعىتتالعان، ايماقتاعى شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورعا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى 2008-2016 جىلداعى جالپى ينۆەستيسيانىڭ 18 پايىزىن قۇرادى.

بۇل ارالىقتا ورتالىق امەريكاداعى شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورعا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى 35،9 پايىزدى، ال بالقان ەلدەرىندە بۇل كورسەتكىش 47،2 پايىزدى قۇراعان.  


Dalanews.kz ورتا ازيانىڭ ينۆەستيسيالىق الەۋەتىن پاش ەتەتىن ينفوگرافيكانى نازارىڭىزعا ۇسىنادى. 



 

ماتەريالدى دايىنداعان ليايليا بولتايەۆا


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار