Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev 21-23 qyrkúıek kúnderi Nú-Iork qalasyna jumys saparymen bardy. Qasym-Jomart Toqaevtyń AQSH-taǵy is-saparynda negizgi aksent korporasıalarmen kelissózderge tústi.
Bul jobalar Qazaqstan úshin uzaq merzimde qanshalyq tıimdi bolmaq? İri korporasıalar Qazaqstandy áli de "shıkizat pen arzan eńbek kózi" retinde kóre me, álde bizdi teń seriktes dep qabyldaıtyn ýaqyt jetti me? Dalanews.kz osy jáne ózge de saýaldar tóńireginde sarapshylarmen tildesti.
AQSH sapary: Toqaev kimdermen kezdesti, qandaı kelisimder jasaldy?
21 qyrkúıek, Nú-Iork
21 qyrkúıekte Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Nú-Iorkke jumys sapary bastaldy. Aldymen Memleket basshysy Cameco korporasıasynyń prezıdenti Tım Gıtseldi qabyldady.
Aqordanyń málimetinshe, júzdesýde ýran óndirý salasyndaǵy yntymaqtastyq perspektıvasy talqylanǵan. Bul tegin emes. Sebebi Qazaqstan AES qurylysyna basa nazar aýdaryp otyr.
Odan soń Prezıdent Goldman Sachs Global Institute kompanıasynyń jahandyq máseleler boıynsha prezıdenti Djared Koenmen kezdesý ótkizdi.
Memleket basshysynyń aıtýynsha, tolyq sıfrlyq memleketke aınalýdy kózdeıtin Qazaqstan jasandy ıntellekt, qarjy ekojúıesin sıfrlandyrý salalaryndaǵy yntymaqtastyqqa qyzyǵýshylyq tanytady.
Sonymen qatar, Qasym-Jomart Toqaev Educational Testing Service (ETS) kompanıasynyń prezıdenti jáne bas atqarýshy dırektory Amıt Sevakty qabyldady.
Prezıdenttiń aıtýynsha, Qazaqstan bilim berý júıesinde kompanıanyń tájirıbesin zerdeleý men paıdalanýǵa qyzyǵýshylyq tanytady.
22 qyrkúıek, Nú-Iork
Mańyzdy kezdesýler 22 qyrkúıekte jalǵasty. Memleket basshysy PepsiCo qory dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Stıven Kıhony qabyldady.
Kezdesýde PepsiCo kompanıasynyń Qazaqstandaǵy ınvestısıalyq jobasyn júzege asyrý barysy qarastyrylǵan. Áıgili brend Almaty oblysynda snekter shyǵaratyn zaýyt qurylysyna kiristi. Investısıa kólemi – 368 mıllıon dollar.
PepsiCo qory dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Stıven Kıho: "Kelesi jyly Qazaqstanda snek shyǵaratyn eń úlken zaýyttyń biri ashylady", - dedi kezdesýde.
Sonymen qatar, Prezıdent Amazon kompanıasynyń aǵa vıse-prezıdenti Devıd Zapolskıdi qabyldady.
Aqorda málimetinshe, taraptar sıfrlandyrý, baılanys jáne jasandy ıntellekt salalaryndaǵy yntymaqtastyqtyń jaı-japsaryn talqylaǵan.
"Bul - bizdiń Ortalyq Azıadaǵy alǵashqy iri jáne eń mańyzdy jobamyz. Muny maqtan tutamyz. "Qazaqtelekom" kompanıasymen birge turǵyndardy jyldamdyǵy joǵary jáne arzan ınternetpen qamtamasyz etemiz", - dedi Amazon kompanıasynyń aǵa vıse-prezıdenti Devıd Zapolskı kezdesýde.
Budan bólek Memleket basshysy Cerberus Capital Management kompanıasynyń bas atqarýshy dırektory Frenk Brýnony qabyldady. Prezıdent kompanıanyń Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytyn damytý aıasyndaǵy ınfraqurylymdyq jobalardy qarjylandyrý nıetin quptaǵan.
Qasym-Jomart Toqaev Chevron korporasıasynyń basshysymen de kezdesý ótkizdi.
Kezdesýde keleshekte Teńiz kenishiniń aıasyn keńeıtý jobasyn iske asyrý máselelerine, Qarashyǵanaqta gaz óndirý men qaıta óńdeý perspektıvasyna, sondaı-aq, álemdik naryqqa kómirsýtegin tasymaldaý isin damytýǵa, sonyń ishinde Orta dáliz arqyly jetkizýge basa mán berilgen.
Memleket basshysy Meta kompanıasynyń vıse-prezıdenti Iann Lekýndy da qabyldady.
Qasym-Jomart Toqaev Meta Platforms Inc kompanıasymen Qazaqstanda JI tehnologıalaryn damytý boıynsha birlesken akselerasıalyq baǵdarlamany iske qosý jónindegi kelisimge qol qoıylýyn quptap, tehnologıa alybymen ózara tıimdi seriktestikti odan ári nyǵaıtýǵa daıyn ekenin rastady.
Memleket basshysynyń Nú-Iork qalasyna resmı sapary aıasynda AQSH Saýda mınıstri Govard Latnıktiń qatysýymen amerıkalyq Wabtec kompanıasymen jalpy somasy 4,2 mıllıard dollarǵa jýyq kelisimge qol qoıý rásimi ótti. Qujatta Qazaqstanda tehnıkalyq turǵydan jetildirilgen 300 lokomotıv shyǵarý jáne oǵan servıstik qyzmet kórsetý qarastyrylǵan.
Donald Tramp Memleket basshysyn osy tarıhı kelisimmen quttyqtady.
AQSH sapary basqa saparlardan ózgerek pe? Sarapshy pikiri
Bul sapardan Lay’s zaýyty syndy jobalardan bólek, ınovasıalar men jańa tehnologıalarǵa qatysty naqty qadamdar kórinip tur ma? Nelikten Qazaqstan kóbine azyq-túlik pen shıkizat jobalaryna ǵana nazar aýdarady? Qazaqstanǵa jańa munaı óńdeý zaýyty, sıfrlyq tehnologıalar, ınovasıalyq ınfraqurylym qajet emes pe? AQSH-pen kelissózderde osyndaı strategıalyq jobalar nege birinshi kezekte turmaıdy?
Bul saýaldardyń jaýabyn saıasattanýshy, Qytaıdy zertteýshiler qaýymdastyǵynyń tóraǵasy Qazbek Maıgeldınovten surap kórdik.
"Keshe ótken kezdesýde Prezıdent AQSH kompanıalaryn Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵy áleýetin iske asyrýǵa qatysýǵa shaqyrdy. Sonyń ishinde PepsiCo kompanıasy óz tarapynan zamanaýı eksportqa baǵyttalǵan zaýyttardy qurý josparlaryn qoldady. Bul jerde nelikten tek azyq-túlik óńdeý salasyna kóńil bólip otyrmyz degen máselege keletin bolsaq, sońǵy jyldary áli de bolsa Qazaqstannyń jalpy eksportynyń 80 paıyzynan astamy taý-ken óndirisi men metaldar bolyp otyr. Bul statısıkadan kórip otyrǵanymyz bizde áli de bolsa ótken ǵasyrdaǵy saýda úlgisi saqtalyp otyr. Iaǵnı shıkizatqa táýeldilik. Desek te Prezıdenttiń Cameco korporasıasynyń prezıdentimen ýran salasyndaǵy yntymaqtastyq keleshegin talqylaǵan bolatyn. Bul jerde kem degende bolashaqqa baǵyttalǵan qadamdy kórip otyrmyz. Iaǵnı atom energetıkasyndaǵy ınovasıalyq tehnologıalardy tartý máselesi", - deıdi sarapshy.
Saıasattanýshynyń sózinshe, Qazaqstan qazir jasandy ıntellektini damytýǵa basymdyq berip otyr.
"Osy sala baǵytynda AQSH-pen kelissózderde jartylaı ótkizgishter óndirisi, jasandy ıntellekt zertteý ortalyqtary, qazirgi álemdik trend bolyp jatqan kvanttyq tehnologıalar, bıotehnologıalar máselesi kóterilmegeni kóńilge qaıaý salady. Buǵan deıin joldaýda joǵary tehnologıalar salasyna 1 mlrd dollarǵa deıin ınvestısıalyq baǵdarlama jasaý jáne sıfrlyq aktıvter qoryn qurý tapsyrylǵan bolatyn. Bul óte durys baǵyt bolǵanymen, iske asyrý mehanızmderinde osy kelissózderdi paıdalanyp, amerıkalyq kompanıalardy shaqyrý kerek pe edi?!", - deıdi Qazbek Maıgeldınov.
AQSH Qazaqstanǵa 5,2 mlrd dollarǵa jýyq ınvestısıa salǵan.
"Biraq, ókinishke qaraı, ınvestısıanyń kópshiligi shıkizat sektoryna baǵyttalǵan. Sondyqtan qazirgi tańda Qazaqstandy álemdik kompanıalar teń seriktes retinde qabyldaý úshin birneshe baǵytta basymdyqty talap etýimiz kerek: ınovasıalyq ınfraqurylym, ǵylymı zertteý ortalyqtary jáne ıntellektýaldyq qorǵaý júıesi. ...El Prezıdentiniń AQSH-qa saparynda belgili salalarǵa basymdyq berilgenimen, álemdik ekonomıkalyq trendter konteksinde áli de bolsa da jetkiliksiz bolyp kórindi. Óıtkeni HHİ ǵasyrda damyǵan memleketter tehnologıa men ınovasıa negizinde damyp jatyr. Sondyqtan bizge Lay’s zaýytyn salý, árıne, qajet shyǵar. Degenmen kvanttyq kompúterler, jasandy ıntellekt ortalyqtaryn salý týraly da bizge kóbirek oılaný kerek", - dep túıindedi saıasattanýshy.
