Bala kúnim. Úıge jańa teledıdar satyp aldyq. Men ony qonaq bólmesine qoıaıyq desem, anam: "Ákeń ekeýmizdiń jatyn bólmemizge qoıaıyq", – dep qosylmady. Men qıǵylyq salyp qoımaǵan soń, aqyry qonaq bólmesine qoıdy.Arada birneshe jyl ótken soń anam bir hatynda: "Baıaǵyda teledıdardy ákeń ekeýmizdiń jatyn bólmemizge qoıaıyq deýimniń sebebi, seni únemi bizdiń bólmege kirip turar ma eken, bizge kóbirek jaqyn bolar ma degenim edi...", – depti. Muny oqyp kózime jas aldym.
[caption id="attachment_8826" align="alignright" width="480"]
Keıde alysta qalǵan kúnder eske túsedi[/caption]
Ákem aýrýhanadaǵy operasıa zalynan tórt-bes saǵattan soń zorǵa shyqty. Ol ózin osydan tiri qalmaspyn dep oılady ma, meni kórý úshin qatty izdepti. Sóz sóıleýge shamasy kelmegendikten, saýsaǵymen dárigerdiń alaqanyna meniń atymdy jazypty. Sosyn ǵana basqalar ákemniń meni izdegenin bilipti... Sol kezde oılasam ákemdi qatty saǵynamyn.
Ákem qatty aýyryp jatqan kúnderde jarty aı boıy es-tússiz jatyp qaldy. Esin jıǵan kúngi shesheme qarap aıtqan eń alǵashqy sózi: "Balanyń mektepten qaıtar ýaqyty boldy, sen baryp tamaq ázirle..."
Naǵashy atam ómirden ozdy. Biz sońǵy saparǵa shyǵaryp salyp, aqırettik jumystaryn bitirip, úıge qaıttyq. Keshkisin anam maǵan: "Qulynym, men ákemnen aıryldym. Anańnyń endi ákesi joq boldy...", – dedi. Men anamdy qushaqtap qosyla jyladym.
"Úıde jalǵyzbyn. Ákeń de joq. Búgin tamaq jasaǵym kelmedi. Prándik jep otyrmyn. Aıtpaqshy, seniń álgi mysyǵyń da qasymda otyr..." Ien úıdegi anamnyń jalǵyzdyǵyn sezinip, taǵy da jylaǵym keletin.
Bala kúnimde qatty aýyrdym. Neden aýyrǵanym belgisiz, dárigerler de esh amal tappapty. Otbasymyzdyń da berekesi qashypty. Aýrýhanada ákem maǵan dári ishkizip otyrǵanda, abaısyz shashalyp qalyppyn. Anam júgirip kirip, ákeme ursyp, dárini ózi ishkizdi. Azdan soń ápkemnen ákemdi surap edi. Ápkem syrtqa júgirip shyǵyp, qaıta kirip:"Ákem syrtta jylap tur eken..." dedi...
[caption id="attachment_8823" align="alignleft" width="448"]
Oryndyqtarǵa qarasam, olar meni kútip otyrǵandaı seziledi...[/caption]
Táı-táı basqan kúnnen bastap ákemnen qalmaı ilesip júretin edim. Jol júrgende men únemi onyń kishkene saýsaǵynan ustap alatynmyn. Jáne sodan ajyramaıtyn edim. Keıde atqa minip, meni aldyna alyp alysqa shyqsa da, men sol saýsaǵyn jibermeıtinmin. Bular umyt bolǵaly qashan?! Qazir ákem qartaıdy. Birde ákemmen seıildeı júrip áńgimelestik. Únsiz kele jatqan ákemniń saýsaǵyna qolym túsip ketip, kózime jas úıirile berdi. Ol jol júrgende basqa saýsaqtaryn jumyp, tek kishkene saýsaǵyn ǵana shyǵaryp júredi eken.
Birde jumys qarbalastyǵynan aýylǵa qaıta almadym. Keıin estisem ákem sol kúni sýyq tıip, aýyryp qalypty. Anamnyń aıtýynsha ol sol kúni adamy sırek aýyldyń kólik beketinde meni tún ortasyna deıin kútipti. "Ol kelmeıdi, kele almaımyn dep aıtqan" degen sózine: "Eger ol qaljyńdaǵan bolsa she? Sóıtip, aıaq astynan bizdi qýantaıyn degen shyǵar", – dep taǵy da jolǵa telmirip tura beripti...
"Tamaq daıyn boldy. Bol, tamaǵyńdy iship al". Bul meniń kishkene kúnimde anamnyń eń kóp aıtatyn sózi edi. "Sender ishe berińder, men jańa syrttan iship alǵanmyn", – dep jaýap beretinmin. Qazir jumystamyn. Tamaq ishýge mursa joq. Anamnyń daýysy qulaǵymnyń túbinde jańǵyryp tur.
Jetim balalar úıine bardyq. Bir kishkene baladan :"Neni jaqsy kóresiń" dep surap em, "uıyqtaǵandy" dep jaýap berdi.
- Ne úshin?
- Uıyqtasam tús kórem. Túsimde papa-mamamnyń túrin kórgim keledi. Nege meni tastap ketti eken, sony suraıyn dep em?
- Túsińde kórdiń be olardy?
Ol meniń bul suraǵyma tańǵalyp, biraz turdy da: "Men olardy tanymaımyn ǵoı" dedi...
Mektep bitirip, Almatyǵa oqýǵa attandym. Bala kúnimnen birge ósken kórshi qyz men attanarda kitap syılady. Poıyzda otyryp álgi kitapty ashyp em, ishinen maıda 2000 teńge aqsha saýdyrap tústi. Jáne kitaptyń alǵashqy betinde "Sen oqýǵa attanyp barasyń, sózsiz jaqsy oqy. Eger qala turmysyna úırene almasań, myna aqshamen bılet alyp qaıtyp kel. Men seni kútem!" dep jazylypty. Osy áńgimeni keıin kelinshegime aıtyp berip em, ol ózin kináli sezingendeı kóz jasyn bir móldiretip aldy...
Shetelge oqýǵa attanar aldynda áýejaıda tur em, anam telefon shaldy. Keshe ǵana qoshtasyp shyqqanmyn. Anam: "Bir isti umytyp ketippin. Ushaqta otyrǵanda tómenge qarama, basyń aınalady. Ushaqtyń terezesin ashpa!" dedi qaıta-qaıta tapsyryp. Siz kúlersiz. Al men jyladym sol sátte.
Úlken aǵamnyń kelinshegi qaıtys bolǵanda bes jasar súıkimdi qyzy jetim qaldy. Biz ony "mamań erteń keledi" dep kúnde aldaıtyn edik. Beıshara sábı esik aldynda oınaı júrip, qaıta-qaıta qara jolǵa qaraǵyshtap qoıatyn. "Qashan keledi?" dep jylaıtyn keıde. Birde ájem "Qudaı-aý, kelinimdi alǵansha, meni alsań etti" dep kemseńdep otyr edi. Kishkene qaryndasym "Áje, "kelin" erteń keledi" dep bárimizdi jylatty. Ájesin aldaýsyratyp otyrǵany...
Ýnıversıtette oqyp júrgen kezimde túnimen qydyryp, túske deıin uıyqtap jatqan bir kúnim edi. Telefonym qaıta-qaıta shyryldap qoıa beredi. Basyp tastaımyn. Taǵy shyryldaıdy. Ákem eken. "Túúúý, áke! Uıqymdy buzyp, maza bermedińder ǵoı!" Ákem sabyrly qalpyn buzbastan: "Qaıdan bileıin... Aıtpaqshy, saǵan aqsha salyp jiberip em... Sony aıtaıyn dep... a, sen uıyqtaı ber...", - dedi. Sol sózim úshin ózimdi áli kinálap kelem.
Daıyndaǵan, Alshyn MATAI.
