بالا كۇنىم. ۇيگە جاڭا تەلەديدار ساتىپ الدىق. مەن ونى قوناق بولمەسىنە قويايىق دەسەم، انام: "اكەڭ ەكەۋمىزدىڭ جاتىن بولمەمىزگە قويايىق"، – دەپ قوسىلمادى. مەن قيعىلىق سالىپ قويماعان سوڭ، اقىرى قوناق بولمەسىنە قويدى.ارادا بىرنەشە جىل وتكەن سوڭ انام ءبىر حاتىندا: "باياعىدا تەلەديداردى اكەڭ ەكەۋمىزدىڭ جاتىن بولمەمىزگە قويايىق دەۋىمنىڭ سەبەبى، سەنى ۇنەمى ءبىزدىڭ بولمەگە كىرىپ تۇرار ما ەكەن، بىزگە كوبىرەك جاقىن بولار ما دەگەنىم ەدى..."، – دەپتى. مۇنى وقىپ كوزىمە جاس الدىم.
[caption id="attachment_8826" align="alignright" width="480"] كەيدە الىستا قالعان كۇندەر ەسكە تۇسەدى[/caption]
اكەم اۋرۋحاناداعى وپەراسيا زالىنان تورت-بەس ساعاتتان سوڭ زورعا شىقتى. ول ءوزىن وسىدان ءتىرى قالماسپىن دەپ ويلادى ما، مەنى كورۋ ءۇشىن قاتتى ىزدەپتى. ءسوز سويلەۋگە شاماسى كەلمەگەندىكتەن، ساۋساعىمەن دارىگەردىڭ الاقانىنا مەنىڭ اتىمدى جازىپتى. سوسىن عانا باسقالار اكەمنىڭ مەنى ىزدەگەنىن ءبىلىپتى... سول كەزدە ويلاسام اكەمدى قاتتى ساعىنامىن.
اكەم قاتتى اۋىرىپ جاتقان كۇندەردە جارتى اي بويى ەس-تۇسسىز جاتىپ قالدى. ەسىن جيعان كۇنگى شەشەمە قاراپ ايتقان ەڭ العاشقى ءسوزى: "بالانىڭ مەكتەپتەن قايتار ۋاقىتى بولدى، سەن بارىپ تاماق ازىرلە..."
ناعاشى اتام ومىردەن وزدى. ءبىز سوڭعى ساپارعا شىعارىپ سالىپ، اقيرەتتىك جۇمىستارىن ءبىتىرىپ، ۇيگە قايتتىق. كەشكىسىن انام ماعان: "قۇلىنىم، مەن اكەمنەن ايرىلدىم. اناڭنىڭ ەندى اكەسى جوق بولدى..."، – دەدى. مەن انامدى قۇشاقتاپ قوسىلا جىلادىم.
"ۇيدە جالعىزبىن. اكەڭ دە جوق. بۇگىن تاماق جاساعىم كەلمەدى. پراندىك جەپ وتىرمىن. ايتپاقشى، سەنىڭ الگى مىسىعىڭ دا قاسىمدا وتىر..." يەن ۇيدەگى انامنىڭ جالعىزدىعىن سەزىنىپ، تاعى دا جىلاعىم كەلەتىن.
بالا كۇنىمدە قاتتى اۋىردىم. نەدەن اۋىرعانىم بەلگىسىز، دارىگەرلەر دە ەش امال تاپپاپتى. وتباسىمىزدىڭ دا بەرەكەسى قاشىپتى. اۋرۋحانادا اكەم ماعان ءدارى ىشكىزىپ وتىرعاندا، ابايسىز شاشالىپ قالىپپىن. انام جۇگىرىپ كىرىپ، اكەمە ۇرسىپ، ءدارىنى ءوزى ىشكىزدى. ازدان سوڭ اپكەمنەن اكەمدى سۇراپ ەدى. اپكەم سىرتقا جۇگىرىپ شىعىپ، قايتا كىرىپ:"اكەم سىرتتا جىلاپ تۇر ەكەن..." دەدى...
[caption id="attachment_8823" align="alignleft" width="448"] ورىندىقتارعا قاراسام، ولار مەنى كۇتىپ وتىرعانداي سەزىلەدى...[/caption]
ءتاي-تاي باسقان كۇننەن باستاپ اكەمنەن قالماي ىلەسىپ جۇرەتىن ەدىم. جول جۇرگەندە مەن ۇنەمى ونىڭ كىشكەنە ساۋساعىنان ۇستاپ الاتىنمىن. جانە سودان اجىرامايتىن ەدىم. كەيدە اتقا ءمىنىپ، مەنى الدىنا الىپ الىسقا شىقسا دا، مەن سول ساۋساعىن جىبەرمەيتىنمىن. بۇلار ۇمىت بولعالى قاشان؟! ءقازىر اكەم قارتايدى. بىردە اكەممەن سەيىلدەي ءجۇرىپ اڭگىمەلەستىك. ءۇنسىز كەلە جاتقان اكەمنىڭ ساۋساعىنا قولىم ءتۇسىپ كەتىپ، كوزىمە جاس ۇيىرىلە بەردى. ول جول جۇرگەندە باسقا ساۋساقتارىن جۇمىپ، تەك كىشكەنە ساۋساعىن عانا شىعارىپ جۇرەدى ەكەن.
بىردە جۇمىس قاربالاستىعىنان اۋىلعا قايتا المادىم. كەيىن ەستىسەم اكەم سول كۇنى سۋىق ءتيىپ، اۋىرىپ قالىپتى. انامنىڭ ايتۋىنشا ول سول كۇنى ادامى سيرەك اۋىلدىڭ كولىك بەكەتىندە مەنى ءتۇن ورتاسىنا دەيىن كۇتىپتى. "ول كەلمەيدى، كەلە المايمىن دەپ ايتقان" دەگەن سوزىنە: "ەگەر ول قالجىڭداعان بولسا شە؟ ءسويتىپ، اياق استىنان ءبىزدى قۋانتايىن دەگەن شىعار"، – دەپ تاعى دا جولعا تەلمىرىپ تۇرا بەرىپتى...
"تاماق دايىن بولدى. بول، تاماعىڭدى ءىشىپ ال". بۇل مەنىڭ كىشكەنە كۇنىمدە انامنىڭ ەڭ كوپ ايتاتىن ءسوزى ەدى. "سەندەر ىشە بەرىڭدەر، مەن جاڭا سىرتتان ءىشىپ العانمىن"، – دەپ جاۋاپ بەرەتىنمىن. ءقازىر جۇمىستامىن. تاماق ىشۋگە مۇرسا جوق. انامنىڭ داۋىسى قۇلاعىمنىڭ تۇبىندە جاڭعىرىپ تۇر.
جەتىم بالالار ۇيىنە باردىق. ءبىر كىشكەنە بالادان :"نەنى جاقسى كورەسىڭ" دەپ سۇراپ ەم، "ۇيىقتاعاندى" دەپ جاۋاپ بەردى.
- نە ءۇشىن؟
- ۇيىقتاسام ءتۇس كورەم. تۇسىمدە پاپا-مامامنىڭ ءتۇرىن كورگىم كەلەدى. نەگە مەنى تاستاپ كەتتى ەكەن، سونى سۇرايىن دەپ ەم؟
- تۇسىڭدە كوردىڭ بە ولاردى؟
ول مەنىڭ بۇل سۇراعىما تاڭعالىپ، ءبىراز تۇردى دا: "مەن ولاردى تانىمايمىن عوي" دەدى...
مەكتەپ ءبىتىرىپ، الماتىعا وقۋعا اتتاندىم. بالا كۇنىمنەن بىرگە وسكەن كورشى قىز مەن اتتاناردا كىتاپ سىيلادى. پويىزدا وتىرىپ الگى كىتاپتى اشىپ ەم، ىشىنەن مايدا 2000 تەڭگە اقشا ساۋدىراپ ءتۇستى. جانە كىتاپتىڭ العاشقى بەتىندە "سەن وقۋعا اتتانىپ باراسىڭ، ءسوزسىز جاقسى وقى. ەگەر قالا تۇرمىسىنا ۇيرەنە الماساڭ، مىنا اقشامەن بيلەت الىپ قايتىپ كەل. مەن سەنى كۇتەم!" دەپ جازىلىپتى. وسى اڭگىمەنى كەيىن كەلىنشەگىمە ايتىپ بەرىپ ەم، ول ءوزىن كىنالى سەزىنگەندەي كوز جاسىن ءبىر مولدىرەتىپ الدى...
شەتەلگە وقۋعا اتتانار الدىندا اۋەجايدا تۇر ەم، انام تەلەفون شالدى. كەشە عانا قوشتاسىپ شىققانمىن. انام: "ءبىر ءىستى ۇمىتىپ كەتىپپىن. ۇشاقتا وتىرعاندا تومەنگە قاراما، باسىڭ اينالادى. ۇشاقتىڭ تەرەزەسىن اشپا!" دەدى قايتا-قايتا تاپسىرىپ. ءسىز كۇلەرسىز. ال مەن جىلادىم سول ساتتە.
ۇلكەن اعامنىڭ كەلىنشەگى قايتىس بولعاندا بەس جاسار سۇيكىمدى قىزى جەتىم قالدى. ءبىز ونى "ماماڭ ەرتەڭ كەلەدى" دەپ كۇندە الدايتىن ەدىك. بەيشارا ءسابي ەسىك الدىندا ويناي ءجۇرىپ، قايتا-قايتا قارا جولعا قاراعىشتاپ قوياتىن. "قاشان كەلەدى؟" دەپ جىلايتىن كەيدە. بىردە اجەم "قۇداي-اۋ، كەلىنىمدى العانشا، مەنى الساڭ ەتتى" دەپ كەمسەڭدەپ وتىر ەدى. كىشكەنە قارىنداسىم "اجە، "كەلىن" ەرتەڭ كەلەدى" دەپ ءبارىمىزدى جىلاتتى. اجەسىن الداۋسىراتىپ وتىرعانى...
ۋنيۆەرسيتەتتە وقىپ جۇرگەن كەزىمدە تۇنىمەن قىدىرىپ، تۇسكە دەيىن ۇيىقتاپ جاتقان ءبىر كۇنىم ەدى. تەلەفونىم قايتا-قايتا شىرىلداپ قويا بەرەدى. باسىپ تاستايمىن. تاعى شىرىلدايدى. اكەم ەكەن. "ءتۇۇۇۋ، اكە! ۇيقىمدى بۇزىپ، مازا بەرمەدىڭدەر عوي!" اكەم سابىرلى قالپىن بۇزباستان: "قايدان بىلەيىن... ايتپاقشى، ساعان اقشا سالىپ جىبەرىپ ەم... سونى ايتايىن دەپ... ا، سەن ۇيىقتاي بەر..."، - دەدى. سول ءسوزىم ءۇشىن ءوزىمدى ءالى كىنالاپ كەلەم.
دايىنداعان، الشىن ماتاي.