Sol toǵaıdyń qazirgi jáı-kúıin kórgende júregiń syzdap, janyń qulazyp qoıa beredi. Osy toǵaıdy panalaǵan ań, qus, janýarlar qazir joqtyń qasy. Osy toǵaıdaǵy Syrdyń sýynan óz nápaqalaryn ajyratyp otyrǵan Syr boıy halqynyń jaǵdaıy bıyl kúrt tómendep, alańdaýly halde. Óıtkeni, osy Syr sýy men malǵa jaıylym bolyp otyrǵan jerler qazir mıdaı, shópsiz, tuzy shyqqan dalaǵa aınalyp otyr. «Nege?» - deısiz be? Menińshe, bul adamdardyń kóz toımastyq áreketi, ıá adamdardyń ynsapsyzdyǵy ma? Áıteýir nebary bir jyl ishinde bolatyn sý tasýlar: qystaǵy «seń buzý», erte kóktemde «topan sý», naýryz, sáýir aılarynda qas-qaǵym sátte ótetin «taılaq tasý» men «shylǵaý tasý», taldar gúldegende bolatyn «gúl tasý» da endigi kelmeske ketkendeı. Bul tasýlar eldi mekenderge esh zıanyn, zalalyn keltirmeı, mal men adamǵa berilgen tabıǵattyń tamasha sıy edi!
«Tirshilik kózi – sý», - demekshi, sol sý kelse osy aýyl adamdary azǵantaı maldaryn aman saqtap, sol maldan qol úzbes edi. Elimizde aýyl sharýashylyǵyn damytýdyń túrli baǵdarlamalaryn qabyldap jatyr. Al mynadaı jaǵdaıdan soń mal basyn qalaı aman saqtap qalamyz? Bizdiń aıtar buıymtaıymyz osy. Otanymyzda ózin ǵana oılaǵan adamdardyń teris áreketterinen ortaǵa, qarapaıym halyqqa jasap jatqan qıanattarynan, tabıǵatymyz apatqa ushyramasyna kim kepil!
Endi osy sý tasýlar tasymaq turmaq, Syrdarıa ózeni óz arnasynyń tórtten birin de sýǵa toltyra almaı qaldy. Osy sebepti eginshilik sýdy bylaı qoıǵanda, jaıylma sýdyń bolmaı qalǵanyna mine bıyl 4-shi jyl! «Kóksaraı» sý rettegishin salǵaly beri bizdiń jaqqa keletin sý deńgeıi tipti tómendep ketti. Sol sýdy rettegende ózen boıyndaǵy tabıǵatty, aýyl sharýashylyǵyn eskerse eken. Keıbir aýyldarda sý tasyp jatsa, bizge sý jetpeı jatyr, munyń basty sebebi, sý rettegishindegi retteý jumystarynyń durys júrgizilmeýi. Ońtústikte qys mezgilinde qar kóp jaýmaıtyny belgili, biraq Allanyń qarasqany bolar, sol qar úsh, tórt jyldan beri kópteý túskendikten, jerdiń ylǵaly saqtalyp, mal jeıtin shóp shyǵyp otyrǵan. Bıylǵy jyly qar jaýmaı, endigi maldyń jaıylymy Syr boıyn jaılaǵan turǵyndardy alańdatýda. Sondyqtan osy Syrdarıanyń sýyn burynǵy qalpyna túsetindeı etip, joldaǵy qoldan jasap otyrǵan bógetterden bizge bólingen azǵantaı nesibemizdi, ıaǵnı Syrdarıa ózeniniń arnasyn ashsa degen úmitpen qolymyzǵa qalam alyp otyrmyz.
«Tirshilik kózi – sý», - demekshi, sol sý kelse osy aýyl adamdary azǵantaı maldaryn aman saqtap, sol maldan qol úzbes edi. Elimizde aýyl sharýashylyǵyn damytýdyń túrli baǵdarlamalaryn qabyldap jatyr. Al mynadaı jaǵdaıdan soń mal basyn qalaı aman saqtap qalamyz? Bizdiń aıtar buıymtaıymyz osy. Otanymyzda ózin ǵana oılaǵan adamdardyń teris áreketterinen ortaǵa, qarapaıym halyqqa jasap jatqan qıanattarynan, tabıǵatymyz apatqa ushyramasyna kim kepil!
Álde osy adamdardyń qoldan jasap jatqan áreketterine kóz juma qarap, Syrdarıanyń, onyń aınalasyndaǵy tirshilik ıeleriniń, adamdardyń janaıqaıyn aıaq asty etemiz be?
Teledıdardan: «Syr boıyn sý aldy, tasqyn bolady», – dep dabyl qaǵyp, kómek surap jatqandardyń bári de ánsheıin ǵana sóz. Tek sý jiberý, sýdy taratý jaǵyn bir júıege keltirse, bir jaǵy sýǵa jarymaı, bir jaǵynda tasqyn dep mundaı jaǵdaı bolmas edi. Osymen bizdiń aıtpaǵymyz, qoıdaı jýas qazaqı aýylymyz, óziniń sáni men kórkem tabıǵatynan, qazaqtyń qanyna sińgen dástúri sekildi bolyp qalǵan mal sharýashylyǵynan qol úzbese eken.
Ońtústik Qazaqstan oblysy,
Túrkistan qalasy,
Nurtas aýylynyń
8 turǵyny qol qoıǵan.
