Postkeńestik elder arasyndaǵy káristerdiń esimderi – Oleg Kım, Vladımır Nam bolyp kete beredi. Árıne, orysqa sińip, kún kórý úshin káristerdiń osyndaı qadamǵa barǵany belgili.
Oılańyzshy, káristen basqa qanshama halyq ormandaı orystyń ezigisinde boldy. Qazaq, uıǵyr, sheshen, túrik, polák, eston deısiz be? Biraq osy aty atalǵan ulttardyń eshqaısy esimin orysshalaǵan joq.
Taǵy bir qyzyǵy aty-jónderin orysshalaǵan káristerdiń túp-tamyrynan, salt-dástúrinen basqa ulttar sıaqty qatty ajyrǵanyn da shyndyq.
Búginde Qazaqstannyń qaı qalasyna barsańyz da káristiń san túrli taǵamy boıynash as-sý daıyndaıtyn dámhana aldyńyzdan shyǵady.
Tipten, qazir qazaqtyń toıy káristiń salatynsyz ótpeıtinin jurttyń bári biledi. Osylaısha kez kelgen jaǵdaıǵa beıimdelip, óziniń ulttyq tamyrynan aıyrylmaıtyn káristerden qasıeti meni qaıran qaldyrdy.
Shar tarpty sharlasańyz, káristeı tolerantty ultty tappaısyz. Sondyqtan bir mekemede birge isteıtin Oleg Kımmen sońǵy kezderi jıi aralasa bastadym. Qazaqstandaǵy káristerdiń tynys-tirshiligi, oı-paıymy jaıynda bile túsýge yqylasym aýdy.
Kımniń merekelik keshterde, túrli basqosýlarda anaý aıtqandaı kózge túskenin kórgen emespin. Qashan kórseńiz jyly jymıyp, jýsannan alasa, betegeden bıik qalpynan aınymaıdy.
Oleg Kımniń áke-sheshesi Qıyr Shyǵysta týǵanymen ózi kindik qany Qazaqstanda tamǵan, taza "qazaqstandyq" azamat.
Biraq qazaq tilin bilmeıdi. "Qalaısyń", "jaqsy", "jaman" degen tórt-bes sózden keıin qazaqshasy taýsylady.
Onymen ashylyp sóıleskende "káris tilin bilesiń be" dep suraǵanymda, ana tilin de bilmeıtin bolyp shyqty. Sodan keıin "Koreıaǵa bardyń ba?" dep edim. Ata-babalarynyń kindik qany tamǵan kore eline de at izin salmaǵanyn bildim. Budan keıin tilimniń ushyna kelip qalǵan "Sen ózi – ońtústiktiń, álde soltústiktiń kárisisiń be" degen suraqty qoısam, saıası qate bolatynyn túsindim.
Osylaısha Olegjanǵa biraz suraq qoıǵannan keıin onyń óz elimen bolashaǵyn baılanystyrmaıtynyn tolyq kóz jetkizdim.
– Oleg, seniń atyń oryssha, tegiń kárisshe, bul qalaı? Nege atyńdy kárisshe qoımaǵan, – dedim.
– Bilmeımin. Áke-sheshem solaı qoıǵan. Olar kezinde Qıyr Shyǵysta turyp ábden orystanǵan ǵoı, – dedi. – Biraq
biz qazir Reseıde emes, Qazaqstanda turamyz. Aldaǵy ýaqytta otbasyn quryp, balaly bolǵanda ulymnyń atyn Qaırat Kım dep qoıamyn.
Kermet emes pe? – dedi.
– Qaırat Kım, jaqsy estiledi eken. Óte durys, – dep káris dosyma ishim jylyp qaldy.
Áne, ózge ult ókilderi qazaqylanýǵa daıyn. Aldaǵy ýaqytta Bolat Ivanovtar, Qaırat Kımder ómirge kelip jatsa, ultaralyq tatýlyqtyń naǵyz belgisi bolatyny anyq. Bolashaǵyn Qazaqstanmen baılanystyratyn Oleg Kım sıaqty ózge ulttar kóbeısin, aramyzda!
Nurlan JUMAHAN
