پوستكەڭەستىك ەلدەر اراسىنداعى كارىستەردىڭ ەسىمدەرى – ولەگ كيم، ۆلاديمير نام بولىپ كەتە بەرەدى. ارينە، ورىسقا ءسىڭىپ، كۇن كورۋ ءۇشىن كارىستەردىڭ وسىنداي قادامعا بارعانى بەلگىلى.
ويلاڭىزشى، كارىستەن باسقا قانشاما حالىق ورمانداي ورىستىڭ ەزىگىسىندە بولدى. قازاق، ۇيعىر، شەشەن، تۇرىك، پولياك، ەستون دەيسىز بە؟ ءبىراق وسى اتى اتالعان ۇلتتاردىڭ ەشقايسى ەسىمىن ورىسشالاعان جوق.
تاعى ءبىر قىزىعى اتى-جوندەرىن ورىسشالاعان كارىستەردىڭ ءتۇپ-تامىرىنان، سالت-داستۇرىنەن باسقا ۇلتتار سياقتى قاتتى اجىرعانىن دا شىندىق.
بۇگىندە قازاقستاننىڭ قاي قالاسىنا بارساڭىز دا كارىستىڭ سان ءتۇرلى تاعامى بويىناش اس-سۋ دايىندايتىن ءدامحانا الدىڭىزدان شىعادى.
تىپتەن، ءقازىر قازاقتىڭ تويى كارىستىڭ سالاتىنسىز وتپەيتىنىن جۇرتتىڭ ءبارى بىلەدى. وسىلايشا كەز كەلگەن جاعدايعا بەيىمدەلىپ، ءوزىنىڭ ۇلتتىق تامىرىنان ايىرىلمايتىن كارىستەردەن قاسيەتى مەنى قايران قالدىردى.
شار تارپتى شارلاساڭىز، كارىستەي تولەرانتتى ۇلتتى تاپپايسىز. سوندىقتان ءبىر مەكەمەدە بىرگە ىستەيتىن ولەگ كيممەن سوڭعى كەزدەرى ءجيى ارالاسا باستادىم. قازاقستانداعى كارىستەردىڭ تىنىس-تىرشىلىگى، وي-پايىمى جايىندا بىلە تۇسۋگە ىقىلاسىم اۋدى.
كيمنىڭ مەرەكەلىك كەشتەردە، ءتۇرلى باسقوسۋلاردا اناۋ ايتقانداي كوزگە تۇسكەنىن كورگەن ەمەسپىن. قاشان كورسەڭىز جىلى جىميىپ، جۋساننان الاسا، بەتەگەدەن بيىك قالپىنان اينىمايدى.
ولەگ كيمنىڭ اكە-شەشەسى قيىر شىعىستا تۋعانىمەن ءوزى كىندىك قانى قازاقستاندا تامعان، تازا "قازاقستاندىق" ازامات.
ءبىراق قازاق ءتىلىن بىلمەيدى. "قالايسىڭ"، "جاقسى"، "جامان" دەگەن تورت-بەس سوزدەن كەيىن قازاقشاسى تاۋسىلادى.
ونىمەن اشىلىپ سويلەسكەندە "كارىس ءتىلىن بىلەسىڭ بە" دەپ سۇراعانىمدا، انا ءتىلىن دە بىلمەيتىن بولىپ شىقتى. سودان كەيىن "كورەياعا باردىڭ با؟" دەپ ەدىم. اتا-بابالارىنىڭ كىندىك قانى تامعان كورە ەلىنە دە ات ءىزىن سالماعانىن ءبىلدىم. بۇدان كەيىن ءتىلىمنىڭ ۇشىنا كەلىپ قالعان "سەن ءوزى – وڭتۇستىكتىڭ، الدە سولتۇستىكتىڭ كارىسىسىڭ بە" دەگەن سۇراقتى قويسام، ساياسي قاتە بولاتىنىن ءتۇسىندىم.
وسىلايشا ولەگجانعا ءبىراز سۇراق قويعاننان كەيىن ونىڭ ءوز ەلىمەن بولاشاعىن بايلانىستىرمايتىنىن تولىق كوز جەتكىزدىم.
– ولەگ، سەنىڭ اتىڭ ورىسشا، تەگىڭ كارىسشە، بۇل قالاي؟ نەگە اتىڭدى كارىسشە قويماعان، – دەدىم.
– بىلمەيمىن. اكە-شەشەم سولاي قويعان. ولار كەزىندە قيىر شىعىستا تۇرىپ ابدەن ورىستانعان عوي، – دەدى. – ءبىراق
ءبىز ءقازىر رەسەيدە ەمەس، قازاقستاندا تۇرامىز. الداعى ۋاقىتتا وتباسىن قۇرىپ، بالالى بولعاندا ۇلىمنىڭ اتىن قايرات كيم دەپ قويامىن.
كەرمەت ەمەس پە؟ – دەدى.
– قايرات كيم، جاقسى ەستىلەدى ەكەن. وتە دۇرىس، – دەپ كارىس دوسىما ءىشىم جىلىپ قالدى.
انە، وزگە ۇلت وكىلدەرى قازاقىلانۋعا دايىن. الداعى ۋاقىتتا بولات يۆانوۆتار، قايرات كيمدەر ومىرگە كەلىپ جاتسا، ۇلتارالىق تاتۋلىقتىڭ ناعىز بەلگىسى بولاتىنى انىق. بولاشاعىن قازاقستانمەن بايلانىستىراتىن ولەگ كيم سياقتى وزگە ۇلتتار كوبەيسىن، ارامىزدا!
نۇرلان جۇماحان
