Shoýǵa kóńil bólgenshe, dinge kóńil bólseıshi...
Qoǵamdyq uıymnyń qataryna jatatyn Dinı basqarma qazir memleketten bir tıyn almaı, jumys istep jatyr. Muny dinniń aınalasyda júrgenderdiń bári biledi.
Kerek deseńiz, elimizden sońǵy úsh-tórt jylda Dinı basqarma sekildi jumys istep jatqan mekemeni qolyńyzǵa sham alyp izdeseńizde tappaısyz.
Dinı basqarmaǵa Erjan Maıamerovty Prezıdent jumysty júrgizý úshin ákeldi. Qudaıǵa shúkir, ol Prezıdenttiń senimin aqtap, jumys isteýde.
Qazir qoǵamdyq ortada túrmege túsken adamnyń jat aǵymnyń sońyna ilesip ketedi degen uǵym qalyptasqan (munyń aldynda «túrmeniń bosaǵasyn attaǵan adam týberkýlezge mindetti túrde shaldyǵady» deýshi edik). Eger temir tordyń ar jaǵynda jat aǵym qanat jaısa, oǵan Ádilet jáne İshki ister mınıstrligi jaýapker bolýy tıis. Buǵan dinı basqarmanyń qandaı qatysy bar?
Biraq mýftıat «meniń jumysym, seniń jumysyń» dep bólip-jarmaı ata-babamyz ustanǵan asyl dinimizdi nasıhattaý úshin arnaıy úgit-nasıhat tobyn quryp aýyl-aýyldy, túrmelerdi aralap ýaǵyz aıtyp, túsindirip júr. Osydan keıin Dinı basqarma «jumys istemeıdi» dep aıtýdyń ózi uıat.
Eske túsirip kórińizshi, Dinı basqarmanyń bul baǵyttaǵy jumysyn qaı telearna keń kólemde nasıhattap, úzbeı habar tartty. Eshqandaı telearana buǵan qyzyǵýshylyq tanytqan joq.
Esesine ash ishekteı shubatylǵan teleserıaldar men shoý-baǵdarlamalar kórsetýden bir-birimen básekelesip, reıtıń qýyp ketkenin bárimiz bilemiz. Synaǵysh bolsaq, solardy synaıyq.
Meshitterdi qaıtarý
Kezinde qolynda qarajaty barlar jer-jerde atalarynyń atynan meshit salyp, jamaǵattyń ımanǵa bet burýyna muryndyq boldy. Sol meshitterdiń bári birdeı Dinı basqarmaǵa baǵynbaǵanyn bireý bilse, bireý bilmeýi múmkin.
Erjan Malǵajuly kelgen betti ár aǵymnyń ordasyna aınalǵan meshitterdi bir ortalyqqa jınaýǵa kúsh saldy. Bul aıtar aýyzǵa jeńil jumys bolǵanymen atqarylýy qıyn, mehanat tirligi mol sharýa-tuǵyn.
Almaty sıaqty iri qalalarda kezinde pysyqtar «meshit salamyz» dep ákimdikten jer telimderin alyp, bir shetine meshit, bir shetine kotej, kafe, dúken salyp aldy. Olarmen kúresý ońaı boldy dep eshkim aıta almasy anyq.
Biraq Dinı basqarma daý týǵyzbaı, bar máseleni sotqa jetkizbeı sheshti. Muny bárimiz bilemiz. Biraq atqarylǵan jumystyń sanatyna qosqymyz kelmeıdi.
Jalpy alǵanda meshitterdi mýftıatqa qaıtarýda basqarma qyzmetkerleri zań aıasynda jumys istep, ózderiniń bilikti bitimger ekenderin kórsetti. Olar bul baǵytta atqarǵan jumystaryn jarnamalap, jalaıyrǵa jar salǵanyn estigen de, kórgen de emespin.
Taǵy bir qyzyqty jaıtty aıta keteıik. Almatydaǵy uıǵyr aǵaıyndar kóp qonystanǵan Iassýı kóshesiniń boıynda Allanyń úıi bar. Álgi meshittiń tórine uıǵyrlar Uıǵyrstannyń týyn kerip qoıǵanda, munyń zańǵa qaıshy ekenin mýftıat qyzmetkerleri jańqalap túsindirip, bar máseleni daý-sharsyz sheshken edi. Muny biz keıinnen estidik.
Osylaısha «jumys istemeıtin» Dinı basqarma ulttyq tutastyǵymyzdy saqtap, birligimizge syzat túsirmeýde UQK kem eńbektenbegenin nege baıqamaǵandaı keıip tanytamyz?
Dinı basqarma elimizdegi meshitterdi qanatynyń astyna alyp, elimizdiń dinı-rýhanı salasynyń tutas bir organızım sıaqty jumys isteýine jol ashty. Bul aralyqta mýftıat ózge de jumystardy umyt qaldyrmaı shuryq tesik bolǵan janymyzǵa jamaý bolǵanyn qalaı aıtpassyń?
Medreseniń kolejden nesi kem
Dinı basqarmanyń aýyz toltyryp aıtatyn taǵy bir isi – mýftıat janynda jastarǵa dinı turǵydan bilim berip, kadrlarda daıarlaıtyn medreselerdi kolej deńgeıine kóterip, memlekettik dıplom tabystaıtyn resmı oqý orynǵa aınaldyrǵany.
Kim biledi, buǵan mýftıat aralaspaǵanda Bilim jáne ǵylym mınıstrligi bul iske saýsaǵynyń ushynda batyrmas edi.
Qazir din salasynda medereseler men joǵarǵy býyndy oqý oryndardy bitirgen jastarymyz memlekettik dıplomǵa ıe bolyp, túrli salada jumys isteýge múmkindik alyp otyr.
Óz kezeginde hazret Erjan Malǵanjuly medrese bitirgenderdiń bári ımam, molda bolyp ketpeıtinin, eń bastysy dinı saýatqa ıe bolyp, adasýshylyqqa boı aldyrmaıtynyn aıtqan edi.
Oraıy kelgende aıta keteıik. Kindik Azıada bizge qaraǵanda edáýir dindár kórshimiz Ózbekstanda medrese bitirgen jastar memleket tarapynan moıyndalmaǵan tabaqtaı sertıfıkattaryn qaltaǵa salyp, tekke ýaqyt óltirgenderine áli kúnge deıin ókinip júr.
Al bizde bul másele tolyǵymen sheshilgen. Bul isti sheship bergen Dinı basqarmaǵa alǵystan basqa aıtarymyz joq. Sondyqtan mýftıattyń dinı kadrlardy el ishinde daıarlaýǵa kúsh salýy óz nátıjesin berdi dep nyq senimmen aıtýǵa bolady.
Halalǵa bas aýyrtqan kim?
Táýelsizdikke ıe bolyp, dinge qaıta bet burǵaly beri Qazaqstanda halal standarttaryn engizý máselesi shetin máselege aınaldy. Kezinde halal sertfıkatyn beretin uıymnyń basshylary kásiporyndardyń ónimin teksermesten halal sertıfıkatty shúlen taratqandaı taratty.
Sol kezde olardan «Kásiporyndardyń halal standartyna saı ónim shyǵarýyna qandaıda da kepildik beresizder?» dep suraǵanda. Álgi aǵalarymyz: «Budan keıingi isti Allanyń qaraýyna tapsyramyz» dep ápendeniń áńgimesin aıtqany estip, birazǵa deıin kúlip júrdik.
Sońǵy ýaqyttary Qazaqstanda halal standarttarynyń bir izge túsip, kásiporyndardyń halal ónim shyǵarýǵa jaýapkershilikpen qaraı bastaýyna Dinı basqarma janynan qurylǵan «Halal» ónimderin standarttaý bólimi yqpal ete bastaǵany belgili.
Bul baǵytta Dinı basqarma janyndaǵy bólim, Almatydaǵy sanepıdemıalyq qadaǵalaý organdarymen kelisim-shartqa otyryp, azyq-túlik ónimderiniń halal standartyna saı keletinin arnaıy zerthanada anyqtap, sodan keıin ǵana halal sertıfıkatyn bere bastaýyn óreli jumystardyń qataryna qosýǵa bolady.
Eger bul baǵytta Dinı basqarma durys jumys istemese dúnıejúzi men elimizge tanymal kompanıalardy mýftıatpen jumys isteýge ańsary aýmas edi ǵoı.
Ózge jumystar
Búginde jyl saıyn elimizdegi musylmandardyń qajylyq saparyn uıymdastyrý da Dinı basqarmaǵa júktelgen. Bilgen adamǵa munyń ózi úlken jumys. Sondyqtan mýftıat «nege jumys istemeıdi» dep etekten tarqannan góri árqaısymyz ortaq sharýaǵa atsalysyp, Dinı basqarmaǵa bir paıdamyzdy tıgizýimizdi oılaǵan abzal.
Basqarma qazir týra dindi nasıhattaıtyn birneshe saıt ashyp, qyzý jumys istep jatyr. Bul isti mýftıattyń aımaqtaǵy ókil ımandary da ilip áketip, jańa saıt quryp, halyqpen etýge kóshkenin bárimiz bilemiz.
Budan basqa Dinı basqarmanyń Túrkıamen tyǵyz qarym-qatynas ornatyp, týra joldy nusqaıtyn dinı kitaptar shyǵaryp, tegin tartaqanyn da atap aıtýǵa bolady.
Dinı basqarmynyń sońǵy jyldary atqarǵan qadaý-qadaý isterin ádeıi tizbektep otyrmyz. Bir sózben aıtsaq, dál qazir Dinı basqarma óz múmkindigin tolyq paıdalanyp jumys istep jatyr. Eger jumystyń budan da jandanǵanyn qalasaq, Dinı basqarmanyń quziretin keńeıtip, memleket tarapynan qarjylandyrý isin júzege asyrý kerek. Sol kezde kóptegen máseleler sheshimin tabar edi.
Nurlan JUMAHAN
