Búginde jyl basyndaǵy Prezıdenttiń tapsyrmasy birtindep iske asyp jatyr. Osy rette QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligine qarasty Ǵylym komıteti elimizdegi ǵylymmen aınalysatyn jastardyń úlesin 50%-ǵa deıin arttyrýǵa bel býyp, bilek sybana kiriskenin aıryqsha atap aıtýǵa bolady.
Ǵylym komıtetiniń tóraǵasy Darhan Ahmed-Zakı jyl saıyn ǵylymı-zertteý jumystarymen aınalysatyn 1000 jastyń ǵylylymı jumysyna qoldaý kórsetýdi kózdep otyrǵandaryn jarıa etti. Memlekettik deńgeıde qabyldaǵan bul sheshim jastardyń ǵylymı-zertteý jumystarymen alańsyz aınalysýyna múmkindik týǵyzatyny anyq.
Búginde elimizde ǵylymı jumystardy komersıalaý deńgeıi óte tómen ekeni jasyryn emes. Elimizde ǵylym men óndiristiń úılesimdi jumys isteı almaı otyrǵanynyń birneshe basty sebebi bar.
Keńes zamanynda ǵalamdardyń ǵylymı jumystarynyń óndiriste qoldanýana memleket jaýapty boldy. Sondyqtan ǵylymı jumystyń óndiriske enýine ǵalamdar bas qatyrǵan joq. Ǵalymdar ózderiniń ǵylymı jumystarymen alańsyz aınalysty.
Al naryq qatynastar ornaǵan sátte bul úrdis tolyqtaı kúıredi. Osy aralyqta ǵylymǵa bólinetin qarjy mardymsyz bolǵannan keıin jastardyń ǵylymǵa qyzyǵýshylyǵy kúrt azaıǵany da jasyryn emes.
Budan basqa ǵylymdaǵy aǵa býyn ǵylymı-zertteý jumystaryn komersıalaý isimen múlde aınalyspady. Týrasyn aıtsaq, ǵylymdaǵy aǵa býyn komersıalaý isine daıyn bolmady. Olar Keńes zamanyndaǵydaı alma «pis azýyma tús» dep otyrdy. Osylaısha aǵa býynnyń áreketsizdigi qazaq ǵylymy toqyraýǵa ushyratty.
Ǵylymnyń aıanyshty kúıge túskenin kórgen Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev salada keshendi sharalar qabyldap, ǵylymı-zertteý jumystaryn komersıalaýda jastarǵa aıryqsha senim artyp otyrǵanyn baıqaýǵa bolady.
Búginde sheteldiń aldyńǵy qatarly oqý oryndarynda bilim alǵan qazaq jastary qazaq ǵylymyn alǵa súıreıtin múmkindikke ıe. Qazir ǵylymmen aınalysyp júrgen jastar bir jerde otyrmaıdy. Olar ózderiniń ǵylymı-zertteý jumystaryn komersıalaýǵa múddeli. Bul úshin olar túrli ınvestorlarmen sóılesip, iri kompanıalardyń esigin qaǵýǵa arlanbaıdy.
Qazirgi jastar ózderin ǵylymda izdenýshi, ǵylymı-zertteý jumystaryn komersıalaýda kánigi maman menejer bolýy kerek ekenin túsinedi. Aǵa býyn sekildi ǵylymı jumystaryn komersıalaýǵa óte enjar emes.
Aldaǵy ýaqytta memleket 1000 jastyń ǵylymı-zertteý jumysyna grant bólse, olar ǵylym salasynda talmaı izdenip, ózi jumystaryn komersıalaǵansha tynym tappaıtyny anyq.
Ǵylymdy komersıalaý isi qazaq ǵylymynda býyn almasýy qarqyndy júrip jatqanyn aıqyn kórsetedi. Damyǵan elderdegi oqý oryndarda bilim alyp, taǵylymdamadan ótken jastarymyz sol jaqtaǵy ǵylymdaǵy tehnologıalyq úrdisterdiń elge ákelýge bar kúsh-jigerin jumsaıtyny anyq. Bul úshin ǵylymı-zertteý jumystarymen aınalysyp júrgen jastarǵa barynsha qoldaý kórsetýimiz kerek.
