Aıyna bir ret shyǵatyn, taralymy 5000 dana dep belgilengen «HALAL Álemi» jýrnalynyń alǵashqy sanyn daıyndaý 2015 jyldyń sáýirinde bastaldy. Jýrnaldyń bas redaktory - Arsen Sattar. Basylym mamyr aıynda salalyq mınıstrliktiń Baılanys, aqparattandyrý jáne aqparat komıtetinde tirkelgen. Jýrnaldyń menshik ıesi - «Hadııa» JSHS. Al onyń Bas dırektory – Darhan Saqtaǵan. Biraq, ol jýrnalıserdiń jalaqysyn tóleý-tólemeý máselesin sheshe almaıtynyn, óziniń qolynda qarajat joq ekenin aıtady. Onyń aıtýynsha, jalaqy máselesine jaýapty – «Hadııa» JSHS-niń quryltaıshysy Qanat Ájibaev.
«Hadııa» dırektory Darhan Saqtaǵannyń ózi de osy kúnge deıin jalaqy almapty. «HALAL Áleminiń» bas redaktory Arsen Sattardyń da kúıi osyndaı – qaramaǵyndaǵy qyzmetkerlerdiń quqyǵyn qorǵaýǵa shamasy kelmeıdi. Aıtýynsha, onyń ózine de 23 aıdyń jalaqysy tólenbegen.
«HALAL Álemi» jýrnalyn shyǵarýǵa onǵa jýyq adam jumyldyrylǵan. O bastaǵy kelisim boıynsha, jalaqy mólsheri árkimniń qyzmetine qaraı 300 AQSH dollarynan bastalyp, 1500 dollarmen aıaqtalady. 2015 jyldyń kúzinde dollar qymbattap ketken kezde «Hadııa» JSHS-niń quryltaıshysy Qanat Ájibaev qyzmetkerlerge jalaqy tóleýdi sozbaqqa salyp júrgenine ózin kináli sanasa kerek, valúta rynogyndaǵy ózgeristerge qaramaı jalaqyǵa qatysty burynǵy mindettemeni oryndaıtynyn málimdepti. Biraq, sol ýáde sóz kúıinde qalyp, áli kúnge deıin jalaqy qaryzyn ótemeı kele jatyr.
«HALAL Álemi» jýrnalynyń qatardaǵy qyzmetkerleri Qanat Ájibaevti jyǵa tanymaıdy. Kóbine ol jýrnalıserdiń jalaqysyna qatysty túrli syltaýyn SMS habarlamamen jazyp, basylymnyń bas redaktory arqyly qyzmetkerlerge jetkizedi. Qazir onyń bir telefony óshirýli, ekinshisine qońyraý baryp tur, biraq oǵan jaýap bermeıdi. Ol jónindegi ashyq aqparat ta mardymsyz, onyń ne istep júrgenin adam túsinip bolmaıdy. Internetten tapqan keıbir málimetterde Qanat Ájibaevtyń «Qazaqstan halal ındýstrıasy» asosıasıasynyń Almaty fılıalynyń dırektory ekeni jazylǵan. Bul asosıasıa Qazaqstan Musylmandary dinı basqarmasymen (QMDB) tyǵyz baılanysta jumys isteıtini belgili.
«HALAL Álemi» jýrnalynyń qatardaǵy qyzmetkerleri Qanat Ájibaevti jyǵa tanymaıdy. Kóbine ol jýrnalıserdiń jalaqysyna qatysty túrli syltaýyn SMS habarlamamen jazyp, basylymnyń bas redaktory arqyly qyzmetkerlerge jetkizedi. Qazir onyń bir telefony óshirýli, ekinshisine qońyraý baryp tur, biraq oǵan jaýap bermeıdi. Ol jónindegi ashyq aqparat ta mardymsyz, onyń ne istep júrgenin adam túsinip bolmaıdy. Internetten tapqan keıbir málimetterde Qanat Ájibaevtyń «Qazaqstan halal ındýstrıasy» asosıasıasynyń Almaty fılıalynyń dırektory ekeni jazylǵan. Bul asosıasıa Qazaqstan Musylmandary dinı basqarmasymen (QMDB) tyǵyz baılanysta jumys isteıtini belgili. «Qazaqstan halal ındýstrıasy» – kásiporyndardyń ónimderine «halal» sertıfıkatyn beretin jáne osy qyzmeti úshin aqy alatyn uıym. Buryn bul uıym tamaq ónimderiniń ǵana «halal» nemese «halal emes» ekenin anyqtaıtyn. Qazir kıim-keshek, jıhaz jáne basqa da turmysta tutynatyn zattardy sertıfıkattaýdy kúsheıtti.
«HALAL Álemi» jýrnaly da osy baǵyt boıynsha jumys isteı bastaǵan. Dinı sıpattaǵy ýaǵyzdyń shegine jetkeni sonshalyq – redaksıa qyzmetkerleri de ústine kıip júrgen kıimine úńilip, onyń «halal» nemese «halal emes» ekenin anyqtaýǵa tyrysyp, únemi óz-ózine kúmándanyp júretin jaǵdaıǵa jetti. «Halal» belgisi bar azyq-túlikti ǵana tutynýǵa kóshti. Tipti, qoǵamdyq kólikke mingende, ashanaǵa tamaqtanýǵa nemese toı-jıyndarǵa barǵanda terimen qaptalǵan oryndyqtar men dıvandarǵa sekemdene qaraıtyn halge dýshar boldy. Árıne, keıde «halal» talaptary túrli sebepterge baılanysty oryndalmaı qalady. Mundaıda "halal" jolyn ustanatym adam ishteı ózin kináli sezinetini belgili. Dinı sıpattaǵy jýrnal shyǵaryp otyrǵan jýrnalıserge sondaǵy aıtylatyn ýaǵyzdyń áseri óz degenin istetedi eken. Sondyqtan bolsa kerek, qazir «HALAL Álemi» basylymynyń qyzmetkerleri ózderin Qudaıdyń aldynda kináli sezinetin kúı keship júr. Jýrnal qojaıynynyń «Inshalla» dep bastaıtyn sózi men SMS habarlamalarynan keıin jýrnalıserdiń jasqanyp, ózderiniń eki jyl boıy ótelmegen «taban aqy, mańdaı terin» zańdy túrde talap ete almaı, prokýratýraǵa aryz jaza almaı kúbejektep ımene berýiniń sebebi de osynda. Dinı sezimniń pernelerin dál basqan «Halal» magnattar adamdardyń osy bir osal tusyn óz paıdasyna jaratyp jatyr. Olardyń osy isi «halal» ma?
Oraz Álimbekov
Derekkózi: serke.org
