QR Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń basqarmasy 2025 jylǵy 26 aqpandaǵy qaýlysymen Bank jáne mıkroqarjy uıymdary aktıvteri boıynsha elektrondyq saýda alańynda saýda-sattyq ótkizý qaǵıdalaryna ózgerister engizdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Jańa ózgeristerge sáıkes, saýda-sattyqty ótkizý týraly habarlandyrýda saýda-sattyqty ótkizý kúni men ýaqyty elektrondyq saýda alańynda ornalastyrylǵan kúnnen bastap keminde kúntizbelik 10 kún buryn kórsetilýi tıis. Buryn bul merzim 15 kúntizbelik kúndi qamtyǵan.
Saýda-sattyqqa qatysýshylardyń ótinimderin tekserý nátıjeleri boıynsha satýshy operatorǵa ótinimniń qabyldanǵany nemese operatordyń ishki qaǵıdalaryna sáıkes ótinimdi qabyldaýdan bas tartý sebepteri týraly habarlama jiberedi.
Ótinimdi qabyldaýdan bas tartýǵa sebepterdiń tizbesi keńeıtildi:
- saýda-sattyq bastalǵan sátte operatordyń banktik shotyna saýda-sattyq ótkizý týraly habarlandyrýda kórsetilgen kepildik jarnanyń túspeýi;
- saýda-sattyqqa qatysýshynyń Memlekettik retteý týraly zańnyń 15-18-babynyń 3-tarmaǵyna sáıkes kelmeýi;
- "Aksıonerlik qoǵamdar týraly" zańnyń 64-babyna jáne "Jaýapkershiligi shekteýli jáne qosymsha seriktestikter týraly" zańnyń 12-1-babyna sáıkes áleýetti satyp alýshylardyń bir-birine qatysty úlestes bolýy (jańa negiz).
Rezervtik baǵany qalyptastyrýǵa qoıylatyn jańa talaptar belgilendi.
Atap aıtqanda, rezervtik baǵany satýshy belgileıdi, biraq ol obektiniń naryqtyq qunynyń 100%-nan aspaýy tıis. Esterińizge sala keteıik, buryn qujatta 50% týraly aıtylǵan bolatyn.
Saýda sattyq ótpegen jaǵdaıda keıingi saýda-sattyqtyń rezervtik baǵasyn satýshy myna deńgeıde belgileı alady:
- ekinshi saýda-sattyqta obektiniń naryqtyq qunynyń 70%-dan asyrmaý;
- sodan keıingi saýda-sattyqta obektiniń naryqtyq qunynyń 50%-nan asyrmaý.
Ótkizilmegen saýda-sattyq týraly akt elektrondyq saýda alańynda toltyrylady. Osydan keıin operator "saýda-sattyq ótkizilmegen" mártebesi bar saýda-sattyq nátıjeleri týraly málimetterdi jarıalaıdy jáne ótkizilmegen saýda-sattyq týraly aktini satýshyǵa jiberedi. Buǵan deıin operator saýda-sattyq nátıjeleri týraly hattamany saýda-sattyqqa qatysýshylarǵa ǵana joldaýy kerek bolatyn.
Tikeleı ataýly saýda elektrondyq saýda alańynda mynandaı jaǵdaıda júrgiziledi: ótkizilmegen saýda-sattyq týraly úsh nemese odan da kóp aktiler negizinde Memlekettik retteý týraly zańnyń 15-18-baby 1-tarmaǵynyń 1) jáne 2) tarmaqshalarynda kórsetilgen obektilerge qatysty.
Esterińizge sala keteıik, bul arada:
- banktiń, bank operasıalarynyń jekelegen túrlerin júzege asyratyn uıymnyń, bas banktiń kúmándi jáne úmitsiz aktıvterin satyp alatyn banktiń enshiles uıymynyń múlikteri;
- buryn mıkroqarjy uıymyna óndirip alý nátıjesinde mıkroqarjy uıymynyń menshigine ótken shaǵyn nesıe berý týraly shart boıynsha mindettemelerdiń oryndalýyn qamtamasyz etý bolyp tabylǵan mıkroqarjy uıymynyń kepil múlki týraly sóz bolyp otyr.
Saýda-sattyq ótkizilmegen dep tanylǵan jaǵdaıda, keıingi saýda-sattyq ótkizilmegen saýda-sattyq týraly birinshi aktige qol qoıylǵan kúnnen bastap keminde kúntizbelik 15 kún ótken soń ótkiziledi. Buryn bul merzim 30 kúntizbelik kúndi qamtyǵan.
Joǵaryda jazǵan obektilerge qatysty tikeleı ataýly saýda júrgizilgen jaǵdaıda, obektiniń baǵasy sońǵy ótkizilmegen saýda-sattyqta belgilengen rezervtik baǵadan tómen emes deńgeıde belgilenedi.
QR QNRDA bul ózgerister bankter men mıkroqarjy uıymdarynyń stresstik aktıvterin satý prosesin jetildirý maqsatynda engizilip jatqanyn naqtylaıdy.
Qaýly 2025 jylǵy 11 naýryzdan bastap qoldanysqa engiziledi.