"Ár qylmystyń artynda motıv turady". Ámirjan Qosan Aıdos Sadyqovqa jasalǵan shabýyl týraly

Saǵynysh Sardarova 23 maý. 2024 18:44 4846

Jýyrda opozısıalyq jýrnalıs Aıdos Sadyqovqa Kıevte qastandyq jasaldy. Áıeli Natalá Sadyqova ekeýi otyrǵan kólikke belgisiz bireý kelip, jýrnalıske oq atqan. Alǵan jaraqatynan keıin Aıdos Sadyqov aýyr jaǵdaıda jatyr.

Bul shabýyldan keıin Qazaqstan bıligin bolǵan oqıǵaǵa kinálaıtyndar kóbeıdi. Dalanews.kz portaly Aıdos Sadyqovqa jasalǵan shabýylǵa qatysty belgili saıasatker, jýrnalıs Ámirjan Qosannyń pikirin surady.

Ámirjan Qosan Sadyqovqa qarsy jasalǵan qylmys tez arada ashylyp, qastandyqty uıymdastyrǵandar men oryndaýshylar óz jazasyn alýy tıis degen pikirde. Sondaı-aq, saıasatker bul máseleniń kem degende, tórt jaǵy bolýy múmkin ekenin aıtty. 

"Birinshiden, saıasatqa qatysty, sonyń ishinde, bılikke syn aıtyp júrgender jaıly kez kelgen aqparat qoǵamnyń qyzý qyzyǵýshylyǵyn týǵyzatyny belgili. Jáne de mundaı jaǵdaıdy paıadalanyp, saıası múddesi ártúrli taraptardyń árqıly qımyl-áreketin, sonyń ishinde, bir-birin aıyptap, kináli etip jatýy – zańdy ári kulaq pen kóz úırengen qubylys. Bul joly da solaı bop jatqan syńaıly. Sol sebepti resmı tergeý amaldarynyń nátıjelerin kútý kerek dep oılaımyn. Tergeýdi ýkraın quqyq qorǵaý organdary júrgizýde. Demokratıalyq úrdister, bılik tarmaqtary arasyndaǵy tepe-teńdik ornyqqan ýkraındyq júıe qylmysty ashý, qylmyskerlerdi tabýda obektıvti bolady degen úmit bar. Jáne de tergeýdiń jalpy barysy, oǵan Qazaqstan jaǵy qandaı qujattar men derekter usynyp jatyr, sol jaǵy meılinshe ashyq ta jarıa júrgizilýi tıis.

Ekinshiden, kez kelgen qylmystyń artynda motıv turady. Ol úshin Sadyqov óziniń aqparattyq qyzmetinde naqty kimderdi synady, kimniń qytyǵyna tıdi, sol jaǵyn da anyqtap alǵan abzal. Bizde keıde ıdeıalyq opozısıalyq ustanym men jeke tulǵalarǵa qatysty shýly aqparat taratýdy shatastyryp jatady.

Úshinshiden, Qazaqstan sıaqty sýperprezıdenttik memlekette arnaıy organdar, kúshteý qurylymdary tikeleı prezıdentke baǵynady, sol sebepti osyndaı rezonansty oqıǵalar týraly aıtqanda, prezıdenttiń aty atalyp jatady. Saıası turǵydan alǵanda, prezıdent jalǵyz Sadyqovtyń ǵana emes, barsha qazaqstandyq azamattyń quqyǵy qorǵalýynyń konstıtýsıalyq kepili bop tabylady. Sol turǵydan alǵanda prezıdenttiń oqıǵaǵa qatysty jedel pikir bildirip, otandyq resmı organdar ýkraındyq áriptesterimen tyǵyz baılanysta bolatynyn málimdeýi durys boldy dep sanaımyn.

Tórtinshi máseleniń konspırologıalyq astary da joq emes: saıasat bolǵan soń, solaı bolady da. Ony da ashyq aıtýymyz kerek. Toqaev keshe ǵana túkirigi jerge túspeı turǵan yqpaldy «eski qazaqstandyqtardy» bılikten qýyp, baılyqtan qaǵyp jatyr. Iaǵnı, ol qaýym Toqaevqa ósh, ony atarǵa oq taba almaı otyr, sol sebepti oǵan qarsy gıbrıdtik soǵys júrgizip, kez kelgen oqıǵany antıtoqaevshyl pıǵyldary men naqty qadamdarynda paıdalana alady. Sadyqovqa qatysty jaıttyń sondaı da astary bolýy múmkin.

Keıbir sarapshylar Sadyqovqa qatysty qylmystyń geosaıası astary bar degendi aıtyp jatyr. Ózim ol oıǵa qosyla almaımyn: Qazaqstan Ýkraınamen de, osy taqyryp týrasynda attary atalyp júrgen basqa eldermen de turaqty ári jaqsy qarym-qatynasta. Sol sebepti bir jýrnalıske jasalǵan qastandyq memleketaralyq deńgeıge kóterilip, geosaıası ahýalǵa, sonyń ishinde, Qazaqstan bıliginiń mańyzdy halyqaralyq sheshimder qabyldaýyna áser etedi degen artyqtaý bolar. Sóz sońynda aıtarym mynaý: eski Qazaqstan tusynda da saıası astary bar qylmystar oryn alǵan, sol kezde de tergeý júrgizilip, sot sheshimderi jarıalanǵan. Bılik solardy da qaıta qarap, aqıqattyń ashylýyn qolǵa alsa, quba qup bolar edi..." - dedi saıasatker.

Shabýyldan keıin Ýkraınanyń Bas prokýratýrasy da Sadyqovqa jasalǵan qastandyqqa baılanysty sotaldy tergeý amaldary bastalǵanyn habarlaǵan edi. 

Aıdos Sadyqov Ýkraınada resmı bosqyn mártebesin alǵan. Al 2023 jyldyń qazan aıynda Sadyqovqa Qazaqstanda "áleýmettik, ulttyq, rýlyq, tektik-toptyq nemese dinı alaýyzdyqty qozdyrǵany" úshin izdeý jarıalanǵan bolatyn.

Buǵan deıin Ermurat Bapı Aıdos Sadyqovty jaqsy biletinin, al "Báse" qatardaǵy opozısıalyq resýrs ekenin aıtty. Sondaı-aq, depýtat bul qastandyqqa Qazaqstan bıliginiń reaksıasy jóninde, Qazaqstannyń endigi áreketi qandaı bolatyny týraly pikir bildirdi. 

"Sadyqovtardyń kásibı, saıası kózqarasy qalaı bolǵany mańyzdy emes. Eń mańyzdysy ol - Qazaqstan azamaty. Qaı jerden baryp saıası baspana alsa, ol - ekinshi kezektegi másele. Sondyqtan Qazaqstannyń bıligi, Qazaqstannyń tıisti memlekettik organdary Ýkraına tarapyna shyǵyp, bul máselege aralasýy kerek, suraý salýy kerek. Bul halyqaralyq dárejede rezonans alǵan oqıǵa ǵoı. Bir eldiń azamatyn ekinshi bir elde atyp ketý degen, onyń ústine jýrnalıs bolsa, opozısıalyq resýrstyń jetekshisi bolsa, mindetti túrde Qazaqstannyń tarapy aralasýy kerek. Ekinshiden, Qazaqstannyń buǵan eshqandaı da qatysy joq ekenin dáleldeýi kerek qoı. Qazaqstan tarapy únsiz qalatyn bolsa, onda basqa da pikir týýy múmkin. Qazaqstannyń bıligi bul iske mindetti túrde aralasyp, istiń mán-jaıyn bilýge áreket etýi kerek degen oıym bar", - dedi Bapı.

Al Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan bul is boıynsha tergeýge qatysýǵa daıyn ekenin aıtty.

"Elimizde Zań ústemdigin nyǵaıtyp jatyrmyz, ıaǵnı barlyq salada, eń aldymen, Zań ústemdigin qamtamasyz etý – basty mindet. Bul másele boıynsha meniń kózqarasym – aıqyn. Muny ózderińiz de jaqsy bilesizder. Qazaqstanda Zań men tártip bárinen bıik turýǵa tıis. Sondyqtan qoǵamdaǵy barlyq qarama-qaıshylyqtar men kelispeýshilikterdi tek qana quqyqtyq turǵydan, ıaǵnı tıisti Zańnamaǵa jáne negizgi halyqaralyq normalarǵa sáıkes sheshý qajet. Keshe Qazaqstan azamaty Aıdos Sadyqovqa qatysty Kıevte bolǵan qylmysqa da dál osy ustanym turǵysynan qaraǵan jón. Men dıplomatıalyq arnalar men quqyq qorǵaý organdary arqyly osy oqys oqıǵa boıynsha resmı suratýlar jiberý týraly naqty tapsyrma berdim. Sondaı-aq qajet bolǵan jaǵdaıda Qazaqstannyń resmı organdary istiń aqıqatyna jetýge járdem berý úshin tergeý jumysyna qatysýǵa daıyn ekenin aıtqym keledi, – dedi Prezıdent."


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar