AQSH-qa Qazaqstannan ımporttalatyn 12 iri taýar pozısıasynyń úsheýi jańa baj salyǵyna ilinetinge uqsaıdy. Bul týraly ımporttyq jáne eksporttyq operasıalar týraly aqparat taratýshy Tradereport.Kz arnasy jazady, dep habarlaıdy Dalanews.kz.

Qosymsha baj salyǵyna ilinýi yqtımal úsh kompanıa týraly ne belgili

Basylymnyń málimetinshe, AQSH-tyń Qazaqstanǵa engizgen 27%-dyq baj salyǵyna  tek úsh kompanıaǵa áser etýi múmkin. Olar:

1. AQSH-qa fosfor jetkizýshi "Qazfosfat" JSHS. Reseılikter Evgenıı Shavel, Mıhaıl Genkın jáne Sergeı Momselıdze kompanıanyń teń qojaıyndary bolyp tabylady;
2. ERG - ferrosılısıı, kompanıanyń 40%-y QR úkimetine tıesili, Mashkevıch jáne Ibragımovtar otbasylarynyń árqaısysy 20,7% paıyzdan úleske ıe, Patoh Shodıevta - 18,6% úles;
3. Biooperations JSHS – agroónimder, quryltaıshysy - Álıhan Talǵatbek.

Saýda mınıstrligi de qosymsha bajdar belgili bir taýar túrlerine engiziletinin málimdep, joǵaryda keltirilgen málimetti belgili bir deńgeıde rastaıdy:

"Bul sanattaǵy taýarlardyń eksport kólemi byltyr 95,2 mln AQSH dollary boldy. Olardyń ishinde — fosfor (2024 jyly eksport kólemi 15,9 mln AQSH dollary), ferrosılısıı (12,7 mln AQSH dollary), lınzalar (4,1 mln AQSH dollary), bıdaı kleıkovınasy (4 mln AQSH dollary), amonı nıtraty (2,4 mln AQSH dollary). Qabyldanǵan tarıftik sharalar Qazaqstannyń AQSH-qa jalpy eksportynyń tek 4,8%-yna ǵana áser etedi", - dedi mınıstrlik ókilderi.

Degenmen Úkimet Qazaqstanǵa qatysty qosymsha bajdardy qoldanbaý múmkindigin talqylaý úshin AQSH tarapymen konsýltasıalar júrgizýge nıetti.

Apple ónimderiniń qymbattaıtyny ras pa?

Tramptyń saýda tapshylyǵyna baılanysty engizgen 185 elge engizgen baj salyǵyn saralaǵan The New York Times munyń Apple ónimderiniń qymbattaýyna ákelýi múmkin degen qorytyndyǵa kelipti. Óıtkeni, eń joǵary tarıfter Vetnamǵa (46%), Qytaıǵa (34%) jáne Úndistanǵa (26%) engizildi. Iaǵnı, Apple kompanıasynyń taýarlary qaı elderde óndiriledi, sol elderdi óte joǵary baj salyǵy qamtyǵan. Osyǵan baılanysty, Apple basqa elektronıka óndirýshi kompanıalar sıaqty endi tańdaý jasaýy kerek bolady: qosymsha shyǵyndardy óz betinshe jabý, mundaıda ol tabysqa teris áser etedi nemese shyǵyndardy tutynýshylarǵa arta otyryp, baǵany kóterý. Kompanıanyń bas dırektory Tım Kýk Tramptyń birinshi prezıdenttik merzimindegideı Apple úshin jeńildikter qarastyrýǵa múmkindik alýy da yqtımal. Ázirge,  Apple kompanıasy bul jaǵdaıǵa qatysty áli málimdeme jasaǵan joq.

Mamandar ne deıdi?

Qarjyger maman Aıdarhan Qusaıynov:

• Mundaı jaǵdaıda syrtqy saýda qyzmeti jónindegi arnaıy shtab qurǵan durys bolar edi dep sanaımyn. Óıtkeni, qalaı degenmen de biz kýá bolyp otyrǵan bul jaǵdaı saýda (sanksıalyq) soǵysynyń basy ǵana ǵoı...

Ekonomıs Eldar Shamsýtdınov:

• Buǵan deıin kóptegen el amerıkalyq eksportqa joǵary baj salyǵyn salyp, al ózderi AQSH naryǵyndaǵy jeńildikterdi utymdy paıdalanyp kelgen.  Jańa tizim osy teńsizdikti teńestirýge baǵyttalǵan. Endi Vashıngton teń jaǵdaılar men ashyqtyqty talap etetin bolady. H áleýmettik jelisinde de tarıfterdi esepteý ádistemesi  de saýda balansyna uqsas ekenin jazyp jatyr. Soǵan qaraǵanda Tramptyń ekonomıseri kóp bas qatyrmaǵan sekildi. Sondaı-aq tizimde Reseı men Belarýs joq, olarǵa nege artyqshylyq bergen degen sekildi dabyra sóz bolýda. Bul sanksıaǵa qatysty, ıaǵnı aradaǵy saýda-sattyq kelisimder buǵan deıin joıylýyna baılanysty bolýy múmkin. Qalaı degenmen de Tramptyń "Ádiletti tarıfteri" ekijaqty saýda tapshylyǵyna qatysty eseptelgen, sondyqtan ol mynandaı qatań sharalarǵa alyp kelýi de yqtımal: dollar baǵasynyń ósýi, tapshylyqtyń keńeıýi jáne ǵalamdyq suranystyń tómendeýi, ásirese syrtqy saýdaǵa táýeldiligi joǵary elderde.

 Ekonomıs Almas Chýkın

• Qazaqstan men AQSH arasyndaǵy taýar aınalym kólemi "shamaly". Sondyqtan amerıkalyq qosymsha bajdardyń Qazaqstanǵa tikeleı áseri bolmaıdy. Biraq bul qabyldanǵan sharalar Qazaqstanǵa janama áser etpeıdi degendi bildirmeıdi. Máselen, Qazaqstan shıkizattyń álemdik naryǵyna táýeldi, al eger Tramptyń belgilegen jańa tarıfteri uzaq ýaqytqa saqtalsa, saýda aǵyndary men kapıtal qozǵalysy ózgeredi. Saldarynan bul ǵalamdyq ekonomıkanyń baıaýlaýyna ákelip soǵady, al ol óz kezeginde shıkizatqa degen suranysty tómendetýi múmkin. Eksporttyq túsimniń tómendeýine baılanysty Qazaqstanda ulttyq valútaǵa qysym kúsheıip,  búdjet kiristeriniń tómendeýi aýyr zardaptarǵa soqtyrýy múmkin.  Sondaı-aq buǵan deıin AQSH álemdik naryqtaǵy eń myqty oıynshy retinde jahandyq saýdada, sonyń ishinde DSU-da jeńildikter jasap, erkin saýda barlyǵyna tıimdi degen qaǵıdany ustanyp kelgen, al qazir naq osy kózqarastar ózgerýde...