Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan halqyna Joldaýynda sharýalardyń ózara ujymdasýy aýyl sharýashylyǵyn damytýǵa jol ashatynyn atap ótken bolatyn.
– Biz osyndaı pılottyq jobany júzege asyrdyq. Oǵan qatysqan aýyl sharýashylyǵy kooperatıvteriniń egini eki ese artyq ónim bergen. Al, mal basy shamamen 25 paıyzǵa kóbeıgen. Ár óńirdiń ereksheligin eskere otyryp, oń tájirıbeni búkil elge birtindep taratý qajet, – dep atap ótti Prezıdent.
«Aýyl amanaty» jobalyq keńsesi hatshylyǵynyń basshysy Nurken Sharbıevtiń aıtýynsha, el turǵyndarynyń tabysyn arttyrý máselesin sheshý «AMANAT» partıasynyń negizgi basymdyqtarynyń biri bolyp sanalady.
– Aýylda 7,7 mln adam turady. Bul halyqtyń jalpy sanynyń 41%-y. Byltyrǵy derekke sáıkes, aýyl jáne qala turǵyndarynyń aqshalaı tabysynyń aıyrmashylyǵy 38%-dy quraıdy. «Aýyl amanaty» jobasy osy olqylyqtyń ornyn toltyrýdy kózdeıdi. Aýyl turǵyndarynyń tabysyn, ál-aýqatyn jáne ómir súrý sapasyn arttyrýǵa kómektesýge tyrysamyz. Jobanyń maqsaty men mindetin túsindirý úshin keń aýqymdy 40 kúndik aqparattyq marafon ótkizdik. Mobıldi top quramyndaǵy trenerlerimiz 28 shilde men 10 qyrkúıek aralyǵynda respýblıkadaǵy 179 aýdannyń 425 aýyly men aýyldyq okrýginde 250 myń azamatty qamtyǵan kezdesýler ótkizdi, – dedi ol.
Shyǵys Qazaqstan oblysy Novopokrovka aýylyndaǵy Mýshahıra Tólebaeva esimdi kópbalaly ana jobaǵa úlken úmit artyp otyr.
– Jylyjaı sharýashylyǵym bar. Onda qıar, qyzanaq jáne taǵy basqany ósiremiz. Alaıda bıyl qurǵaqshylyq boldy. Jańbyr jaýǵan joq. Baqshany aýyz sýmen sýaramyz. Sý jınap jatqan kezde aýyl turǵyndary sýsyz qalady. Jylyjaıǵa únemi kútim qajet bolǵandyqtan, keıde tipti isherge sý tappaı qalamyz. Byltyr 520 myń teńgeni quraıtyn grant utyp, sol qarajatqa tamshylatyp sýarý taspasyn satyp aldym. Keıin shaǵyn konservili seh ashý ıdeıasy paıda bolyp, taǵy da grant uttym. Arnaıy bıznes-jospar qurdym. Alaıda qaıda baryp, kimnen ne suraý kerektigin bilmeısiń. «Aýyl amanaty» jobasy arqyly kásibimdi ári qaraı damyta alamyn dep oılaımyn, – dedi ol.
Partıalyqtar atap ótkendeı, 2019 jyldan bastap tabysty arttyrý baǵdarlamasy júzege asyrylyp jatqan Jambyl oblysynyń oń tájirıbesi aýyl turǵyndaryn baǵdarlamaǵa qatysýǵa yntalandyrýy tıis. Máselen, osy óńirge respýblıkalyq búdjetten 7,2 mlrd teńge bólindi. Jobaǵa qatysýǵa 11 aýyldyq okrýg irikteldi. Osylaısha, ataýly áleýmettik kómek alýshylardyń sany 3 esege qysqaryp, atalǵan aýyldarda ortasha aılyq tabys mólsheri 1,7 esege ulǵaıdy. Jumyssyzdar sany 36%-ǵa azaıdy. Mıkrokredıtter boıynsha, 60 kúnnen astam merzimi ótken tólemder bolmady.
– Baǵdarlama adamdardyń turaqty tabys jolyna túsýine baǵyttalǵan. Biz aýyl turǵyndaryna mamandanýǵa kómektesemiz. Aıtalyq, barlyq jerde birdeı qyzylsha ósirý nemese iri qara mal jaıý múmkin emes. Jambyl óńirinde turǵyndardyń 68%-y ataýly áleýmettik kómek alýshylar sanatynan shyqty. AÁK alýdy jalǵastyrý nemese osy baǵdarlama arqyly aqsha taba bastaý. Turǵyndar osyndaı tańdaý jasap jatyr, – dep atap ótti partıa Hatshysy Eldar Jumaǵazıev.
Mamandanýǵa aýyldyq okrýg ákimderi kómektesedi. Ol úshin «AMANAT» partıasynyń Saıası menejment akademıasy aýyl, aýyldyq okrýg ákimderine jáne «AMANAT»-tyń aýmaqtyq fılıaldarynyń atqarýshy hatshylaryna arnaıy kýrstar ótkizdi. Halyqtyń ekonomıkalyq belsendiligin arttyrý salasynda 2346 adam bilimin jetildirdi.
– Kooperatıv qurý jáne ótkizý tizbegin qalyptastyrý boıynsha trenıńter ótkizildi. Adamdar jekeleı jumys isteı alatynyn, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy kooperatıvine birige alatynyn túsindirdik. Bul qadam shyǵyndy azaıtady. Mysaly, jemdi naryqtaǵy baǵadan 40-50%-ǵa arzan baǵamen satyp alýǵa bolady. Jer jyrtý, qoqys shyǵarý kezinde de arnaıy tehnıkanyń qyzmet quny tómendeıdi. Kooperatıvter tehnıkany lızıńke ońaı ala alady. Oblys ákimdikteri kooperatıvterge kásibı agronomdardyń, veterınarlardyń, mehanızatorlar men zootehnıkterdiń qatysýyn qamtamasyz etedi, – dedi jobalyq keńse hatshylyǵy basshysynyń orynbasary Aqmaral Bekmurzaeva.
Atap aıtqanda, Batys Qazaqstan oblysy Tasqala aýdany Aqtaý aýyldyq okrýginiń ákimi Nurseıit Belgın alǵan bilimin is júzinde qoldanyp úlgerdi.
– Aýdanymyzdyń áleýetin, qandaı óndiristi iske qosa alatynymyzdy aıqyndadyq. Nátıjesinde, turǵyndardyń biri óz qarajatyna taza aýyz sý sehynyń qurylysyn bastady. Jumys aıaqtalǵannan keıin ol oblys jáne jaqyn shetel turǵyndaryn sapasy joǵary taza aýyz sýmen qamtamasyz etýdi josparlap otyr. Óndiris orny Aqtaý aýylynda tirkeldi. Osylaısha, aýyldyń salyq bazasy keńeıedi. 10 adam turaqty jumyspen qamtylady, – dedi ol.
Esterińizge sala keteıik, Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes, bıyl sáýirde «Halyqtyń tabysyn arttyrýdyń 2025 jylǵa deıin baǵdarlamasy» bekitildi. Aýyl turǵyndarynyń jyldyq mólsherlemesi 2,5%-dy quraıtyn jeńildetilgen nesıe alýyna, kooperatıv qurý jáne tehnıkany lızıńke resimdeý kezinde kómek alýyna múmkindik paıda bolady. Osy baǵdarlama aıasynda partıa Úkimetpen birlesip «Aýyl amanaty» jobasyn júzege asyrýda.
https://dalanews.kz/news/81242-ministr-saiasat-nurbek-qazuu-ga-keldi
https://dalanews.kz/bas-takyryp/81213-toqaev-rim-papasy-franciskke-alemdik
