Áńgimeniń ashyǵyn aıtsaq, bizdiń qandaı álipbıdi qoldanatynymyz olar úshin bári bir. 25 jylda turyp jatqan eli men Otanynyń tilin úırenip alýǵa umytylmaǵandardan ne kútýge bolady?
Olar bolsa, til úırenýdiń ádistemesi qalyptaspaǵanyn aıtyp, synyqqa syltaý izdeýmen boldy.
Búginde qajet bolǵandyqtan mıllıondaǵan adam az ǵana ýaqyttyń ishinde aǵylshyn tilin úırenip alyp jatyr. Óz basym aǵylshyn tilin úıretetin ǵalamat ádistemesi bar dep aıta almaımyn. Eń basty qozǵaýshy kúsh aǵylshyn tiline degen qajettilik. Al bizder Táýelsizdik 25 jyl ótse de, qazaq tilin úırenýge yqylasy aýǵan jurtty kóre almaı kelemiz.
Til úırenýge qulyqsyz jandar 42 tańbaly kırıl álipbıimen júre bergendi qalaıdy.
Olar – Ál-Farabı, Abaı, Mahambet, Shákárim, Qurmanǵazy, Áýezovti (qazaqtyń ǵulamalary qandaı álipbıdi paıdalanǵanyn bile me eken?) dúnıege ákelgen halyqtyń tarıhyn tanyp bilýge esh ýaqytta umtylǵan emes.
Olar bizdiń arab tilinde jazylǵan kóne tarıhymyzdy qurtý úshin ne istemedi deseńizshi?
Olar Beıimbet pen İlıastyń qazaqtyń myńjyldyq tarıhy men mádenıeti týrasynda jazǵan hattaryn esh ýaqytta oqymady.
Olar tarıhyn tanytýǵa umytylǵan ultjandy azamattar sekildi kóne qoljazbalardy ejiktep oqyp, qınalǵan joq. Sondyqtan olardy qazaq tiliniń taǵdyry esh ýaqytta qyzyqtyrmaıdy.
Olardyń biri qoǵamnyń ózgerissiz qalǵanyn qalasa, endi biri úırenshikti dúnıeler kúndelikti ómirimizde óziniń statýsyn joǵaltpaýy úshin janyn salyp kúresedi.
Olar latynshadaǵy mátinderdi kompúterlik baǵadarlamalardyń kómegimen qısyq kırılshege aýdara salǵandy jón sanaıdy. Ózderi shetelge shyǵyp, elektrondy aderster men domenderdi terip, qymbat Mercedes, Toyota kólikterin satyp alǵanda latyn álipbıin erkin qoldanyp, barynshy qyzyǵyn kóredi. Sondyqtan latyn álipbıine kóshý máselesi tartysqa túsken sátte biz de qarap qalmaýymyz kerek. Latyn álipbıine kóshýimiz Qazaqstannyń tehnologıalyq básekelestikke qulash urýy, kerek deseńiz ultymyzdyń taǵdyry dep qarastyrýmyzǵa bolady.
Álıxan BÁIMENOV
Derekkózi: qazaquni.kz
