Almatylyq epıdemıolog «delta» shtamynan qutylýdyń jalǵyz joly vaksına ekenin aıtty

Dalanews 07 shil. 2021 08:26 612

Jańa «Úndi» shtamynyń tez taralýy men qaýipti indet boıynsha Almaty «qyzyl aımaqta» tur.  Asfendıarov atyndaǵy QazUMÝ juqpaly jáne tropıkalyq aýrýlar kafedrasynyń profesory, medısına ǵylymdarynyń doktory  Kúlásh Qurmanova jaǵdaıdyń nege bulaı bolyp jatqanyn jáne almatylyqtarǵa qalaı saqtaný kerektigin túsindirdi, – dep habarlaıdy Dalanews.kz.

K. Qurmanovanyń aıtýynsha, qaladaǵy epıdemıalyq jaǵdaı kúrdeli. Óıtkeni jańa «delta» shtamynyń kontagıozdyǵy joǵary ári anyqtalǵan shtamdarǵa qaraǵanda 60%-ǵa juqpaly. Eger SARS-CoV2 aınalmaly shtamyn bir juqtyrǵan adam ony aınalasyndaǵy 3-4 adamǵa juqtyrsa, «delta» shtamyn 5-6 adam juqtyrady. Shtamnyń ınkýbasıalyq kezeńi qysqa, 7 kúnge deıin. Sondaı-aq aýrý juqtyrǵan adamnyń býyndary men ishi qatty aýyrady, júregi aınyp, qusqysy keledi. Aýrý aıaqtyń tómengi bóliginiń mıkrotrombozyna ákelýi múmkin.

– Sońǵy zertteýler kórsetkendeı, «úndilik» koronavırýs shtamynyń qaýiptiligi sol, aýrýhanaǵa jatý men ólim qaýpi joǵary. Koronavırýs ınfeksıasynan keıin derttiń aýyrlyǵyna qaramastan endotelııt, tamyrly mıkro jáne makrotromboz túrinde asqynýlar baıqalady, ıaǵnı, ártúrli organdar men júıelerge áser etýi múmkin, – dedi profesor.

Vırýstyń mýtasıasy týraly suraqqa K. Qurmanova quramynda RNQ bar koronavırýs tabıǵatta joǵary ózgergishtikke ıe dep jaýap berdi.

Eger popýlásıada ujymdyq ımýnıtet qalyptassa, vırýs mýtasıaǵa ushyramaıdy, óıtkeni ol tek tiri jasýshalarda kóbeıe alady.

– Vırýstyń jańa mýtasıasymen kúresýdiń jalǵyz joly vaksına alý. Ujymdyq ımýnıtet  halyqtyń 70%-dan astamy vaksına alǵanda jáne aýyrǵan kezde qalyptasady, – dedi medısına ǵylymdarynyń doktory

K. Qurmanova KVI juqtyrýdyń sebepterin aıtty. Onyń aıtýynsha, aýrýdan keıin vırýsqa qarsy ımýnıtetti qalypqa keltirý qarqyndy jáne uzaq, álsiz ári  qysqa merzimdi bolýy múmkin. Munyń bári adamnyń denesiniń reaktıvtiligine baılanysty, sondyqtan aýrýdan keıin qaıta ınfeksıa joǵalmaıdy.

Profesor sonymen qatar balalar men jastardyń aǵzasynda COVID-19-ǵa qarsy antıdeneler joq ekenin aıtty. Balalar jańa «delta» shtammymen 5 ese jıi aýyra bastady. K. Qurmanovanyń aıtýynsha, Qazaqstan balalardy vaksınalaý qajettiligi týraly oılanýy kerek. Bul máseleni ǵalymdar, epıdemıologtar jáne klınıkter talqylaıdy.

Sondaı-aq, profesor ımýndyq jaýap vaksınanyń tolyq kýrsynan keıin shamamen 3-4 aptadan keıin paıda bolady, onyń ishinde 2 komponent alynady. Osy ýaqytqa deıin denede antıdeneler paıda bolady jáne taldaý ımýnıtettiń naqty deńgeıin kórsetedi.

Eske salsaq, 2021 jylǵy 3 shildedegi jaǵdaı boıynsha Almatyda 480 myńnan astam adam vaksına aldy.

Qalada medısınalyq uıymdarda, mektepterde, mádenıet, sport nysandarynda, bazar men  qalanyń SOSO-da 211 vaksına pýnkti jumys isteıdi (250-ge deıin ulǵaıtý múmkindigimen). 300-den astam ekpe brıgadasy qyzmet atqarady.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar