Tehnologıa qaryshtap damyǵanymen, ókinishke qaraı, búginderi sonymen baılanysty alaıaqtyq jaǵdaılary da jıileı túsýde. Bul aradaǵy is-qımyl jaǵdaılary óte uqsas, al shyǵyndar kólemi san mıllıonǵa aınalyp shyǵa kelýi yqtımal. Mundaı alaıaqtyqtyń aldyn ala jolyn kesýge bolady, eger qońyraý shalǵan adammen aradaǵy áńgimeni kilt úzseńiz nemese bankke habarlasyp, basyńyzdan ótken jaǵdaıdy baıandap berseńiz, dep habarlaıdy Dalanews.kz.

Búgingi maqalamyzǵa aqshasynan aıyrylyp qala jazdaǵan bank tutynýshylarynyń basynan ótken jaǵdaılary arqaý. Sondyqtan onymen tanysyp qana qoımaı, tamyr-tanystaryńyzben de bólise otyryńyzdar. Sonda qoǵam alaıaqtardyń qalaı áreket etetinin jaqsy túsinip, aldyn ala qam jasaı alady. Máselen, Forte Bank osyndaı jaǵdaıǵa tap bolǵan tutynýshylaryna qalaı kómekteskenin aıtyp berdi. Sondaı-aq bul maqalada jalpy fılıaldardaǵy menejerlerge bastan ótken oqıǵany aına-qatesiz jetkizý nege mańyzdy ekenin túsindire ketetin bolamyz.

Gıpnoz jáne 7 mln teńge

Búgingi tańda bank qyzmetkerlerine tutynýshyǵa saýatty qyzmet kórsetip qana qoımaı, psıholog bolýyna da týra kelip jatady. Máselen, birde Forte banktiń turaqty klıenti bólimshege kelip, depozıtte jatqan barlyq aqshasyn shuǵyl sheshý kerektigin aıtqan, onda da anaý-mynaý emes, baqandaı 7 mln teńgeni. Onyń ústine tutynýshy gıpnozǵa túskendeı ózin birtúrli ustaǵan. Ol qatty qobaljyp, telefonmen sóılesip, menejerdiń ádettegi suraqtaryna jaýap bermegen, tek "aqshamdy ber" deı bergen. Sonyń aldynda ǵana onyń uly bankke qońyraý shalyp, ákesi telefonǵa jaýap bermeı jatqanyn jáne onyń basqa banktegi depozıtten aqsha sheshkenin eskertken.

Bank qyzmetkerleri "tehnıkalyq aqaýlar oryn aldy" degen jeleýmen depozıtti ýaqytsha buǵattaýǵa májbúr boldy. Al bul ýaqyt klıenttiń týystarynyń bank bólimshesine kelip jetýi úshin jaqsy jaǵdaı týdyrdy. Olar óz kezeginde er adamdy sabyrǵa shaqyryp, qońyraý shalyp jatqan alaıaqtar ekenin jáne ózderine eshqandaı qaýip tónip turmaǵanyn aıtty. Mine, osydan keıin ǵana tutynýshy telefondy ústel ústine qoıyp, buǵan deıin kıberqylmyskerlerdiń yqpalynda bolǵanyn bir-aq uqty.

Mıllıondy aıtyp, bopsalaý

Alaıaqtardyń tuzaǵyna árkimniń túsý qaýpi bar, ásirese qylmyskerler onyń jaqyndaryna, dostaryna nemese banktegi jınaǵyna qaýip tónip turǵanyn aıtyp, esin shyǵarsa. Qostanaı qalasynyń turǵyny osyndaı jaǵdaıǵa tap bolǵan. Ol 3 mıllıon teńge nesıe tirketip, ony úshinshi tulǵalardyń shottaryna aýdarý úshin Forte bólimshesine bas suǵady. Tutynýshy páterin jóndeý úshin qarajat kerek ekenin aıtqanyna qaramastan, bank qyzmetkerleri bul arada bir shıkilik baryn ańǵarady. Sóz barysynda oǵan ózin Ulttyq bank pen polısıa qyzmetkerleri retinde tanystyrǵan adamdar qońyraý shalǵany belgili boldy. Olar onyń atyna nesıe rásimdelip jatqanyn aıtyp sendirip, aqshasyn jańa nesıe alý arqyly "qorǵaýdy" usynǵan. Bank menejerleri bul alaıaqtar ekenin aıtyp, jaǵdaıdy jaqsylap túsindirip, nesıeni aldyrtpaǵan. Sonyń arqasynda ózgeler úshin tutynýshy qaryzǵa belshesinen batpady.

Mahabbat pa, zalaýat pa?

Alaıaqtar adamǵa jaqyn sezim - mahabbatty da utymdy paıdalanady. Iá, qalaı deısiz be? Mysaly, qaraǵandylyq kelinshek Qazaqstanǵa tezirek jetýi úshin jolyna dep súıiktisine aqsha aýdarý maqsatynda Forte fılıaly qyzmetine júgingen. Biraq ol usynǵan shetel el azamatynyń rekvızıti emes Qazaqstan turǵynyniki bolyp shyqty. Menejer eger aqsha shynymen de sheteldik azamatqa joldanýy kerek bolsa, onda rekvızıtter de sol shet eldiki bolýy kerektigin túsindirdi. Sóıtse kelinshektiń er adammen tanysý saıtynda tanysqany jáne onyń jekeleı kezdesý úshin Qazaqstanǵa kelgisi keletini belgili boldy. Biraq bılet alýǵa  aqshasy joq ekenin aıtqan ol súıiktisinen qaryzǵa aqsha bere turýdy surapty. Jeme-jemge kelgende menejerler oǵan aqsha jibere alatynyn, biraq ol sheteldik kúıeý jigitke emes, qazaqstandyq banktegi bir shotqa túsetinin, sodan keıin oǵan alaıaqtar maldanatynyn jetkizdi. Rasynda, beıtanys adamǵa aqsha jibermeýge tyrysý kerek, tipti "kúıdim-jandym, súıdim" dep ant berse de. Shyndyǵynda, ol sizdiń aqshańyzǵa kóz tikken alaıaq bolyp shyǵýy múmkin. 

Bankten tys jerdegi oqıǵa

Tek bankte ǵana emes, odan tys jerlerde de Forte menejerleri adamdarǵa kómektesýge tyrysady. Birde jumystan keıin Ekibastuzdaǵy Forte banktiń kasıri dúkenge bas suǵady. Ol ári-sári satýshylardan áriptesteriniń biri dárethanaǵa kirip, esigin tars bekitip alǵanyn, syrttaǵylarǵa jaýap qatpaǵanyn estıdi. Bastysy, oǵan telefon arqyly bireýler habarlasqan. Bank qyzmetkeri birden qońyraý shalǵan alaıaqtar ekendigine kúdiktenip, óz kómegin usynady. Ol birden polısıaǵa qońyraý shalyp, satýshynyń jaǵdaıdyń qaýyrt ekenin túsinýi úshin telefon daýysyn qattyǵa qoıady. Polıseı sózi áıelge áser etip, ol aqyry esikti ashady. Sóıtip bank qyzmetkeri ekeýi bólimshege qaıta oralady. Sol arada olar birge alaıaqtardyń nómirlerin buǵattatady. Áıel alaıaqtardyń nusqaýy boıynsha telefonyna eki zıandy qosymshany júktep úlgeripti, biraq olarǵa tirkelmegen eken.

Árqashan jadyda bolýy tıis mańyzdy nárse

Forte menejerleri klıentterge alaıaqtardyń qarmaǵyna túspeý úshin negizgi erejelerdi únemi eske salady. Barlyq Qazaqstan azamattary mynany bilgeni mańyzdy:

• Eger sizge UQK, Bas prokýratýra, Ulttyq bank jáne t. b. resmı organ qyzmetkerleri qońyraý shalsa, áńgimeni birden úzińiz;
• AnyDesk, TeamViewer jáne ózge de osyǵan uqsas qosymshalardy júktemeńiz, óıtkeni olar telefondar men kompúterlerge, sodan keıin Sizdiń jeke aqparatyńyzǵa, ásirese qarjylyq aqparatqa qashyqtan qol jetkizýge múmkindik beredi;
• Beımálim siltemelerdi baspańyz, daýys berýge de qatyspańyz;
• Eger jaqyn adamdaryńyz nemese dostaryńyz messendjerlerden qaryzǵa aqsha surasa, olarǵa qońyraý shalyp, telefon arqyly muny pysyqtap alyńyz, olardyń alaıaqtar emes ekenine kóz jetkizgenińiz jón. Kóbinese akkaýnttar jıi buzylady;
• Telefonyńyzǵa kelip túsken SMS-kodtardy eshkimge, tipti bank qyzmetkerlerine de bermeńiz. Olardyń bul aqparatty suraýǵa quqyǵy joq;
•  Árqashan bankke tikeleı qońyraý shalyńyz nemese bólimshege baryńyz, aqparatty naqtylaý nemese alańdaýshylyqtaryńyz boıynsha menejerler qyzmetine batyl júgine berińiz;
• Alaıaqtardyń mindeti - adamdy múmkindiginshe qorqytyp, degbirin qashyrý, solaısha nesıeni tezirek rásimdeý nemese depozıttegi aqshany alý, aqsha aýdartý nemese barlyq jeke málimetterdi berdirtý úshin asyqtyrý, sondyqtan olardyń yqpalyna túsip qalyp júrmeńizder.

Bul qarapaıym, biraq óte mańyzdy keńester jınaǵyńyzdy saqtaýǵa jáne kıberqylmyskerlerdiń kesirinen mıllıondaǵan nesıege "kirip ketpeýge" kómektesedi.