Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ Basqarma Tóraǵasy – Rektory Janseıit Qanseıituly Túımebaev bul rýhanı muranyń erekshe qundylyǵyna toqtalyp, «Baqytjan Álisheruly búgin bizge úlken mısıamen kelip, ata-babasynan qalǵan jáne óziniń zertteýshilik qabiletimen ómir boıy jınaǵan ádebıet, din, tarıh, til, geografıa salalaryn qamtyǵan kitaptaryn Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti kitaphanasyna arnaıy tapsyryp otyr.
Arab, parsy, shaǵata tilderinde jazylǵan, kóne ǵasyrlardan búgingi dáýir aralyǵyn qamtyǵan óte sırek kezdesetin bul kitaptar men qoljazbalarda qanshama tarıh jatyr?! Bul eńbekterdiń arasynda Orta Azıa ǵana emes, erte kezderde dúnıe júzinde jaryq kórgen qundy kitaptardyń úlgileri bar.
Biz bul rýhanı murany kitaphanamyzǵa qabyldap qana qoımaı, shyǵystanýshy, lıngvıs, tarıhshy ǵalymdarymyzdan jumys tobyn quryp, kitaptarǵa arnaıy saraptama jasap, olardy suryptap, taqyryptyq baǵyttaryna baılanysty salalarǵa bólip, naqty zertteýler júrgizetin bolamyz. Bul kitaptardy zerdeleý barysynda olardyń mazmunyn jeke-jeke taldap taldap, astaryna úńilip, rýhanı, ǵylymı qundylyǵyna naqty baǵasyn beretin bolamyz.» - dep, aldaǵy maqsattarymen bólisti.
Ýnıversıet basshysy Janseıit Túımebaev Baqytjan Álisherulyna Ál-Farabı kitaphanasyna tapsyrǵan qundy kitaptary úshin oqý orny ujymynyń atynan alǵys aıtyp, el ishinde, jeke otbasylyq qorda jatqan babalar murasyn kitaphana, murajaılarǵa tapsyrýdyń izgi dástúr ekenin tilge tıek etip, bul ásirese keıingi jas urpaqtyń ulttyq tanym-túsinigi men oı-sanasyn damytýǵa oń yqpalyn tıgizetinin atap ótti.
Ýnıversıetimizdiń Ál-Farabı kitaphanasyna tapsyrylǵan kitapatar negizinen Baqytjan Álisherulynyń atasy Dúısenbek Qabylanbaıuly aqsaqaldyń jınaǵan muralary.
Búginde bizge Dúısenbek aqsaqaldyń artynda mura retinde qalǵan 240-tan astam sırek kezdesetin kitaptary men qoljazbalary jetip otyr. Dúısenbek Qabylanbaıuly jınaǵan kitaptar budan da kóp bolýy múmkin. Óıtkeni, keıbir kitaptar ózge adamdarǵa, týystarǵa syıǵa berilip ketken.
Ýnıversıet kitaphanasyna tapsyrylǵan kitaptardyń ishinde 1324 jyly Mysyr baspasynan shyqqan Quran Kárimnen bastap Pákistan, Úndistanda, Túrkıada, Qazan baspalarynda basylǵan basylǵan ádebı, tarıhı, dinı kitaptar bar.
Mysaly, sarǵaıǵan kóne kitaptardyń ishinde búgingi Táýelsiz Qazaqstannyń astanasy – Nur-Sultan qalasynyń kóne tarıhyna qatysty qoljazba derekteri kezdesetin kitapta HIH ǵasyr basyndaǵy Aqmola ýáıalatynyń qalyptasyp, damýy týraly baıandalǵan.
Qazanda basylǵan tatar tilindegi kitapta Aqmola shaharynyń geografıalyq ornalasýy men saıası-áleýmettik jaǵdaıyna anyqtama berilgen. Sol kezdegi Aqmola qazaq dalasynyń ortalyǵy retinde Sibir men Orta Azıa arasyna altyn kópir qyzmetin atqaryp, mádenıetterdiń almasý ortalyǵy bolǵan. Qalada ákimshilik ǵımarattary, qonaq úıler, eki úlken bazar, shaǵyn ustahanalar jumys istegen. Qazirgi kezde Arqa tósindegi ortalyq shahar egemen elimizdiń aıbyny asqaq astanasyna aınalǵan.
Kóne kitaptardy keıingige mura etip qaldyryp ketken Dúısenbek Qabylanbaıuly 1904 jyly Qyzylorda oblysy, Qarmaqshy aýdany, burynǵy Lenın, qazirgi Turmaǵanbet İztileýov atyndaǵy aýylda týǵan. 1969 jyly 30 mamyrda 65 jasynda dúnıeden ótken. Sol kezeńdegi bilim oshaǵy sanalatyn Samarqand medresesinde arabsha, parsysha, qadımshe bilim alǵan. Saýatty, ımandy, taqýa, bilimsúıgish adam bolǵan. Kóp jyldar boıy dinı qaǵıdattardy kitap arqyly túsindirip elimizdiń rýhanıatyn damytýǵa ózindik úles qosqan.
Dúısenbek aqsaqal el arasynda kishkentaı molda, qara molda degen atymen áıgili bolǵan jáne de shópten túrli dári-dármek ázirlep emshilik qasıetimen de tanylǵan.
Dúısenbek Qabylanbaıulynyń jubaıy Myńjan Buzaýqyzy 1924 jyly dúnıege kelip 1995 jyly 18 naýryzda 71 jasynda dúnıe salǵan. Ol 13 perzentti dúnıege alyp kelgen altynqursaqty ana atanǵan. Búginde Dúısenbek aqsaqaldyń ul-qyzdary ata-baba amanatyna adal urpaq bolyp ósip keledi.
