90-jyldary mundaı kúrdeli mamandar daıarlaıtyn oqý oryndardyń materıaldyq bazasyn jańartý – eń ózekti máselelerdiń biri boldy. Biraq elimizdiń ekonomıkalyq áleýeti artqaly bul baǵyttaǵy máseleler birtindep sheshilip keledi. Bul jaıynda taıaýda jańa oqý-jattyǵý zaly men jańa ushaqtar parkiniń ashylý saltanatynda Azamattyq avıasıa akademıasynyń rektory Muhtar Baıjumanov bylaı dep oıyn ortaǵa saldy:
– Búginde bizder akademıa tarıhyndaǵy jarqyn sátke kýá bolyp otyrmyz. Oqý oryn jańa oqý ushaqtary men sapaly nusqaýshy quramy, qazirgi zamanǵa saı zamanaýı trenajer, halyqaralyq standart boıynsha ushqyshtardy daıyndaıtyn jańa oqý ortalyǵynyń tusaýyn kesip otyr. Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev 100 naqty qadamda 5 ınstıtýsıonaldy reformanyń oryndalýy úshin básekege qabiletti mamandardy daıyndaýdy jetildirý qajettiligin, ushý qaýipsizdigi men áýetasymaldaýdy memlekettik retteý tıimdiligin jaqsartýdy erekshe atap ótken edi. Búgin biz sol alǵa qoıǵan maqsattyń oryndalyp otyrǵanyna kýá bolyp otyrmyz, – degen bolatyn.
Elimizde avıasıa mamandaryn daıarlaıtyn jalǵyz oqý orny Azamattyq avıasıa akademıasynyń túlekteri 10 ıtalıalyq ushaǵy men 2 zamanaýı Airbus jáne Boeing trenajerlerine ıe boldy. Boraldaı aerodromynda akademıa basshylyǵy 10 ıtalıalyq Tecnam markaly oqý ushaqtaryn kópshilikke tanystyrdy. Endi akademıa kýrsanttary eýropalyq mamandar biligin shyńdap júrgen áýekemelerin paıdalanatyn bolady. Al jańa trenajerler bolashaq ushqyshtarǵa jer men áýedegi túrli jaǵdaılarda qalaı durys áreket etý kerektigin úırenýge kómegin tıgizbek.
Endi bolashaq ushqyshtardy burynǵydaı Eýropa elderine jibermeı-aq, ózimizde úıretý múmkindigi týyp otyr. Mundaı tehnıkamen jumys isteýdi talaı maman armandaǵan edi. Buǵan deıin akademıa túlekteri Ispanıa, Fınlándıa nemese Lıtvaǵa baryp mashyqtanǵan-dy. Oǵan qazynanyń qyrýar qarjysy jumsalǵan bolatyn.
Jýrnalıser qaýymyna jańa trenajerlerdi tanystyrǵan Azamattyq avıasıa akademıasynyń bólim meńgerýshisi Baýyrjan Kórpeshov:
– Trenajerge otyrǵan kezde ushaqta qandaı qımyl-qozǵalys bolatynyn tolyqtaı sezinýge bolady. Kóterilgeni, quldılaǵany, burylǵanyn – bárin shynaıy ómirdegideı bastan keshesiz. Qalaı ushtyń, qaıda buryldyń, qandaı jyldamdyqta júrdiń, bıiktigiń qansha – osynyń bárin karta eseptep beredi. Sol boıynsha qandaı qatelik ketti, sony túzeýge qaıtadan múmkindigi bolady, – deıdi.
Qazirgi tańda atalmysh oqý ornynan túlep ushqan talaı túlekter, elimizdi aıtpaǵan kúnde, dúnıejúziniń birqatar elderinde áýe kemelerin tizgindep, kók aspanda samǵap júr. Jerimiz keń bolǵan saıyn áýe salasyn damytýdyń qanshalyqty mańyzy zor ekenin túsinýge bolady. Keń baıtaq elimiz shaǵyn avıasıany damytýǵa suranyp tur. Bul rette shaǵyn avıasıa ózdiginen quryla salmaıtyny belgili. Bul baǵytta kóptegen jumystar atqarý qajet.
Sońǵy jyldary elimizdiń bilim jáne ǵylym salasyndaǵy uıymdastyrý men basqarýda mol tájirıbe jınaqtaǵan isker azamat Muhtar Baıjumanov kelgeli beri akademıa jańa qyrynan tanylyp, álemdik standarttarǵa saı maman daıyndaý salasynda ilgerileý oryn alyp otyrǵanyn baıqaý qıyn emes. Akademıa basshylyǵy stýdentteriniń Fınlándıada biliktiligin shyńdap, bilim alýyna jaǵdaı jasap otyrǵanyn da aıta ketýimiz kerek. Damyǵan elderdiń Azamattyq avıasıa mektepterinde stýdent jastardyń biliktiligin shyńdaý buryn-sońdy bolmaǵan jaıt. Buǵan deıin mundaı múmkindikke áýe tasymalymen aınalysatyn iri kompanıalardyń ǵana qoly jetimdi edi. Endi Azamattyq avıasıa akademıasy da alǵyr jastaryn Eýropa tórinde oqytyp, azamattyń áýe salasynda álemdik talaptarǵa jaýap beretin mamandar daıarlaýǵa kúsh salyp otyrmyz. Akademıa rektory Muhtar Qazybekulymen tildeskenimizde Elbasynyń kásiptik-tehnıkalyq maman daıyndaý salasyna kóńil bólýi azamattyq avıasıa salasynyń mamandar daıarlaý isine tyń serpilis bergenin atap ótti.
– Ózderińiz de bilesizder, Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń «Qazaqstan – 2050» Strategıasynda 2013 jyldan bastap zamanaýı tehnıkalyq jáne ınjenerlik bilim berý júıesinde halyqaralyq sertıfıkattarǵa ıe bolǵan joǵary dárejeli mamandar daıarlaýdy tapsyrǵan bolatyn. Bul baǵyt boıynsha qazir Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń qoldaýymen jan-jaqty jumystar júrgizip jatyrmyz. Keleshekte Azamattyq avıasıa akademıasynyń bazasynda áýe salasyna qajetti tehnıkalyq mamandardy daıarlap, olarǵa arnaıy sertıfıkat beredi. Qazir akademıa tikushaqty tizgindeıtin mamandardy daıarlaýdy qolǵa alyp otyr. Sonymen qatar áýe kemelerine qyzmet kórsetetin bilikti tehnık mamandardy da bizdiń akademıada túlep shyǵyp, otandyq avıasıanyń ósip-órkendeýine óz úlesin qosyp keledi, – dedi oqý oryn basshysy.
Dýman Tanabasov
