Eńbek adamy el ishinde de abyroıǵa ıe. Memleket te «jumys isteımin, kásip bastaımyn, belgili bir isti qolǵa alamyn» deıtin azamattarǵa qoldaýdy aıamaıtyny anyq. Olardyń qatarynda shaǵyn kásiptiń arqasynda ózin ǵana emes, ózge azamattardy da qamtamasyz etip otyrǵan, eńbekti súıgen, basqalardy da eńbeksúıgishtikke baýlyp otyrǵan adamdar barshylyq.

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ta óziniń Joldaýlarynda kásipkerlikti damytý Qazaqstan nazar aýdarýy qajet basym baǵyttardyń biri ekenin birneshe márte anyq aıtqan edi. Sonyń ishinde jaýapty organdarǵa bızneske qarjylaı qoldaý kórsetý serpin alýy qajet ekenin tapsyrdy. Bul tusta 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan kásipkerlikti damytý jónindegi ulttyq joba sheńberinde jańa bıznes-ıdeıalardy iske asyrýǵa bólinetin memlekettik granttarǵa da erekshe toqtalyp ótý oryndy. Mundaı baǵyttaǵy jumystar Qazaqstannyń túkpir-túkpirinde, ár óńirde belsendi túrde qolǵa alynyp, búginde óz nátıjesin, jemisin berip jatyr. Soǵan oraı el arasynda da naǵyz «eńbek adamynyń» bet-beınesi qalyptasyp kele jatyr. Óz kásibin ashyp, birneshe adamdy jumyspen qamtyp otyrǵan azamattyń biri – Jetisý oblysy Taldyqorǵan qalasynyń turǵyny Jaqsylyqov Erlik Beıbituly.

Kásipkerlikti qoldaý jónindegi is-sharalardy uıymdastyrý jáne qarjylandyrý qaǵıdattaryna sáıkes 2023 jyly Taldyqorǵan qalasynyń turǵyny Erlik Beıbituly óziniń «Paradise tree» atty jeke kásipkerliginen kásipkerlik bastamasyna kómek alý úshin shaǵyn nesıe alý maqsatyna Agrokredıttik korporasıaǵa júgingen. Nátıjesinde kredıttik komısıanyń 4-shi otyrysynda, ıaǵnı 2023 jylǵy 25 mamyrda aǵashtan jasalǵan buıymdardy shyǵarý úshin negizgi quraldardy satyp alýǵa 5 000 000 teńge somasyndaǵy bıznes joba maquldanǵan. Osy oraıda Erlik Jaqsylyqovtyń ózimen suhbattasyp, bul kásipti qalaı ashqanyn surap kórdik.

– Ózińiz týraly tanystyryp óte alasyz ba? Qaı óńirdiń týmasysyz? Bul kásipke burynnan qyzyǵasyz ba?

– Men 1989 jyly Almaty qalasynda dúnıege kelgenmin. Al Taldyqorǵan qalasyna kóship barǵanyma úsh jyldaı ýaqyt boldy. Týysqandarym, baýyrlarym osy jaqta turady. Negizi áıelim Temirbek Júrgenov atyndaǵy qazaq ulttyq óner akademıasyn bitirgen. Ózi – sýretshi, dızaıner-ınterer. Men de shyǵarmashylyqqa, ónerge, sýretke salýǵa jaqynmyn. Maketter jasaımyn.

– Aǵashtan buıymdar jasaý degen ıdeıa qalaı keldi? Kez kelgen dúnıeni bastaýǵa bir negiz kerek qoı. Sizdiń tájirıbeńizde qalaı boldy?

– Toılarǵa meıramhanalarǵa baramyz. Sol kezde astaýlarynyń sapasy asa unamaıtyn, nashar bolatyn. Naryqty zerttedim. Jaqsy bir sapada ózim jasasam ba eken dep oıladym. Keıin sol astaýdy jaqsy sapada shyǵaryp, toıhanalarǵa satý degen oı da boldy.

– Al kásip ashýǵa qarjyny qaıdan aldyńyz? Jasyryn bolmasa, qansha aqshamen bastadyńyz?

– Osylaısha ıdeıa kelgen soń qarajat izdeı bastadym. Sol qarajatty izdep júrgen kezde eki jarym paıyzben jas kásipkerlerge agrokredıt berilip jatty. Bıznes josparymdy jasap, daıyndalyp baryp ótkizdim. Komısıaǵa tapsyryp, eki jarym paıyzben agrokredıt aldym. Jalpy 5 mıllıon teńge. Sol 5 mıllıon teńgege eki stanok aldym, qalǵan qural-jabdyqty óz aqshama aldym. Sóıtip, shaǵyn bıznes ashtyq.

– Bul jumyspen ózińiz ǵana aınalysasyz ba? Álde qolastyńyzda taǵy da adamdar bar ma?

– Allaǵa shúkir, qazir 4 adam jumys isteıdi. Onyń ekeýi – óz baýyrym. Ekeýin shetten alǵanmyn. Osylaısha, úsh otbasyn asyrap otyrmyz. Aılyqtary da jaqsy. Kem degende 200-250 myń teńge alady. Bul kásippen aınalysqanymyzǵa bir jyldaı bolyp qaldy. Tabys jaqsy, quraldar da jaqsy.

– Al tapsyrys jaǵy qalaı? Quıylǵan qarjy, memleketten bólingen kómek, ózderińizdiń eńbekterińiz belgili bir deńgeıde aqtalyp jatyr ma? Nátıje bar ma?

– Tapsyrys ta kóp, Allaǵa shúkir, úlgermeı jatyrmyz. Aıyna 30 kýb aǵashty óńdeımiz. Aıyna 600 astaý satamyz. Bir astaýdyń ortasha baǵasy – on myń teńge. Toıhanalar, bazarlar, kafeler, Instagram arqyly satatyndar kóterme baǵamen alady. Biz tek astaý jasamaımyz, toǵyzqumalaq jasaımyz, steıkke, pıssaǵa aǵashtan ydystar jasaımyz, taqtaılar da shyǵaramyz. Aǵashqa qatysy bar nárselerdiń bárin jasaımyz.

– Kásipti alǵa qaraı qandaı baǵytta damytamyn dep oılaısyz? Naqty josparlaryńyz bar ma? Bolsa, bólise alasyz ba?

– Bolashaqta seh salamyz degen oıymyz bar. Jerimizdi alyp qoıdyq. Osy kúzde grantqa qatysqanbyz. Biraq uta almadyq. Negizi bıznes josparymyz jaqsy bolatyn. Bıyl taǵy da qatyssaq degen josparlap otyrmyz. Bólek ınvestısıa izdesek pe degen oıymyz da bar. Óıtkeni aǵash keptirýge taǵy da qural-jabdyqtar alýymyz kerek. Jalpy jospar kóp, tek damı bergimiz keledi.