Óz kezeginde Prezıdent sýdyń sapasy jáne onyń halyqqa qoljetimdi bolýy kerek ekenin alǵa tartty. Óıtkeni jyl ótken saıyn halqymyzdyń sany da, ekonomıkamyz da ósip kele jatqany belgili. Bul – qalypty qubylys. 2040 jyldarǵa qaraı Qazaqstandaǵy sý tapshylyǵy 12-15 mıllıard tekshe metrge jetýi múmkin.
– Biz – transshekaralyq sý kózderine táýeldi elmiz. Eýrazıa qurlyǵyndaǵy ózender men kanaldar – barshamyzǵa ortaq tabıǵat baılyǵy. Osy sý kózderi bizdiń halyqtarymyzdy, ekonomıkamyzdy jaqyndastyrady.
Sondyqtan kórshiles ári dostas eldermen bul másele boıynsha árdaıym ózara túsinistikke jáne kelisimge kelý kerek. Jan-jaqty oılastyrylǵan sý saıasatyn júrgizý, transshekaralyq sýlardy paıdalaný máselelerin sheshý – Úkimettiń aldynda turǵan asa mańyzdy mindetter, – dedi Memleket basshysy.
Sonymen qatar Prezıdent sharýalar men ónerkásip ókilderiniń sýdy qalaı paıdalanyp jatqanyna qatysty sapaly saraptamalar men boljamdar jasaý kerek ekenin alǵa tartty. Bul taldaýlar ár jyly jáne orta merzimdi kezeńde sýdyń mólsheri qandaı bolatynyn anyqtaýǵa múmkindik beredi. Soynmen qatar ishki sý resýrstaryn únemdep paıdalaný óte mańyzdy.
– Sýdy únemdeıtin tehnologıa óte baıaý engizilýde. Elimizde sýdy shaqtap paıdalaný mádenıeti de joq. Keıbir óńirlerinde sýdy eń kóp jumsaıtyn aýyl sharýashylyǵy salasynda onyń 40 paıyzy bosqa ysyrap bolyp jatyr. Sý sharýashylyǵy nysandarynyń 60 paıyzy tozyp tur. Olqylyqtyń ornyn toltyrý úshin óte batyl jáne shuǵyl sharalar qajet.
Eń aldymen, sýdy únemdeıtin ozyq tehnologıany engizý isin tezdetip, ony qoldaný aýmaǵyn jyl saıyn 150 myń gektarǵa deıin keńeıtý kerek.
Kóktemgi qarǵyn sýdy jınaý jáne ony egistikke jetkenshe qumǵa sińirip joǵaltyp almaý máselesi sheshimin tabýǵa tıis. Óıtkeni onyń bári – ishki sý qorymyz. Ol úshin 20 jańa bógen salý, keminde 15 sý qoımasyna kúrdeli jóndeý júrgizý jáne 3500 shaqyrymdyq kanaldy jańǵyrtyp, sıfrlyq tásilmen baqylaýǵa alý kerek. Negizgi mindet – 2027 jylǵa qaraı qosymsha eki tekshe shaqyrym sýǵa qol jetkizý, – dedi Toqaev.
Sonymen qatar Prezıdent óz Joldaýynda sýdy normatıvten artyq jumsaǵandar onyń aqysyn joǵary tarıfpen tóleýi kerek ekenin eskertti.
– Sýdy barynsha únemdeýimiz qajet. Oǵan qosa sýdyń «kóleńkeli» naryǵy túbirimen joıylýǵa tıis. Halqymyz «Sýdyń da suraýy bar» dep beker aıtpaǵan. Sý degenimiz – únemdep paıdalanbasa, tez taýsylatyn shekteýli resýrs. Onsyz sharýalardyń kúni qarań. Sol sebepti bul salada zańsyzdyqqa jol berilmeıdi.
Talapqa baǵynbaıtyndar qatań jazaǵa tartylady. Elimiz úshin sýdyń mańyzy munaı, gaz nemese metaldan kem emes. Sý sharýashylyǵy júıesin tıimdi damytý máselesimen derbes mekeme aınalysýy qajet dep sanaımyn. Sondyqtan Sý resýrstary jáne ırrıgasıa mınıstrligi qurylady, – dedi.
